Η τύχη το έφερε ώστε την ημέρα της επετείου του θανάτου της Ηλέκτρας Αποστόλου, να γράφω το κομμάτι του επόμενου βιβλίου μου, που αφορά τους νεκρούς αντιστασιακούς από τα βασανιστήρια της Ειδικής Ασφάλειας. Σκέφτηκα λοιπόν να σας το παραθέσω στη μορφή που έχει τώρα, η οποία λογικά θα είναι και αυτή που θα φτάσει στα βιβλιοπωλεία όταν ολοκληρωθεί:
«Εξετάζοντας τις περιπτώσεις των αντιστασιακών που πέθαναν από τα βασανιστήρια της Ειδικής Ασφάλειας της Ελληνικής Βασιλικής; Χωροφυλακής, προκαλεί εντύπωση ο πολύ σύντομος χρόνος που μεσολαβούσε μεταξύ σύλληψης και θανάτου. Θα ήταν αναμενόμενο ότι οι ανακρίσεις, τουλάχιστον υψηλόβαθμών στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, θα διαρκούσαν αρκετά με στόχο την απόσπαση σημαντικών πληροφοριών. Όμως σε αντίθεση με τους Γερμανούς, οι οποίοι βασάνιζαν τους κρατούμενους για πολλές μέρες ή και εβδομάδες με στόχο της απόσπαση πληροφοριών πριν τους οδηγήσουν στο εκτελεστικό απόσπασμα, οι άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν τα βασανιστήρια κυρίως ως ένα σαδιστικό τελετουργικό θανάτωσης. Η υπόθεση αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι αντιστασιακοί πέθαναν την ίδια ή την επόμενη ημέρα της σύλληψής τους. Η περίπτωση του πιο γνωστού θύματος της Ειδικής Ασφάλειας, της Ηλέκτρας Αποστόλου, είναι χαρακτηριστική.
Η Αποστόλου υπήρξε το πλέον υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ που έπεσε στα χέρια της Ειδικής Ασφάλειας στην κατοχική Αθήνα. Γνωστή προπολεμική κομμουνίστρια και μέλος της Επιτροπής Πόλης του ΚΚΕ στην κατοχή, η Αποστόλου είχε αναλάβει την πολύ σημαντική θέση της παραγωγής και διανομής του παράνομου εαμικού τύπου στην Αθήνα. Λόγω ιδιότητας γνώριζε δεκάδες άτομα στο δίκτυο κυκλοφορίας του παράνομου τύπου. Παρά τον πλούτο των πληροφοριών που μπορούσαν να της αποσπάσουν, οι βασανιστές της Ειδικής Ασφάλειας την σκότωσαν λίγες ώρες μετά τη σύλληψή της στις 25 Ιουλίου 1944. Η έκθεση του ιατροδικαστή Τζαφέρη είναι αποκαλυπτική του μίσους, αλλά και του σαδισμού, που διέκρινε τους βασανιστές της Ειδικής Ασφάλειας:
«Εγκαύματα εις τα γεννητικά όργανα προξενηθέντα εν ζωή και μετά θάνατον. Εγκαύματα εις τα άκρα των χειρών και των ποδών προξενηθέντα εν ζωή και μετά θάνατον. Βαρειαί κακώσεις και μαστίγωσις προξενηθείσαι εν ζωή. Εγκαύματα προξενηθέντα μετά θάνατον εις ολόκληρον το σώμα. Τα μαλλιά ακανονίστως κεκομμένα. Πέριξ και κάτω αμφοτέρων των μασχαλών αποτυπώματα προσδέσεως δια σχοινιού. Αι χείρες δεμέναι δια συρματίνου σχοινιού».
Το κόψιμο των μαλλιών, το δέσιμο των χεριών και το μαστίγωμα, μπορούν να γίνουν «κατανοητά» στην όλη διαδικασία για να επιτευχθεί η ψυχολογική και σωματική κατάρρευση της Αποστόλου, ώστε ν’ αναγκαστεί να προδώσει τους συναγωνιστές της. Όμως τα εγκαύματα από τσιγάρα και ιδιαίτερα αυτά που προκλήθηκαν μετά τον θάνατό της, δείχνουν τον σαδισμό, την επιθυμία εξευτελισμού του νεκρού σώματος και τελικά τη μετατροπή του βασανιστικού θανάτου ενός ανθρώπου σε μια μακάβρια διασκέδαση».
Η Ηλέκτρα Αποστόλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912. Η οικογένειά της κατοικούσε στο Ηράκλειο Αττικής. Το 1926, σε ηλικία μόλις 14 ετών, εντάχθηκε στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), ενώ λίγα χρόνια μετά, το 1933, ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Νεολαία». Σύντομα, οι ικανότητές της την έφεραν στα ανώτερα κλιμάκια του ΚΚΕ. Το 1939, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά, έπεσε στα χέρια της Ασφάλειας και εξορίστηκε στην Ανάφη. Τον Μάιο του 1941, ακολουθώντας την τύχη των κομμουνιστών πολιτικών κρατουμένων, παραδόθηκε από την ελληνική χωροφυλακή στους κατακτητές. Τον Σεπτέμβριο του 1942 η Αποστόλου κατάφερε να αποδράσει από τα κρατητήρια του Τμήματος Μεταγωγών Αθηνών. Αμέσως ανέλαβε κεντρικό ρόλο στο εαμικό αντιστασιακό κίνημα. Ήταν υπεύθυνη για τη σύνταξη και διανομή του παράνομου Τύπου στην Αθήνα, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ και επικεφαλής της εαμικής γυναικείας αντιστασιακής οργάνωσης «Λεύτερη Νέα». Η αντιστασιακή δράση έθεσε εκ νέου την Ηλέκτρα στο στόχαστρο της χωροφυλακής. Το πρωί της 25ης Ιουλίου 1944, έφυγε από το σπίτι όπου κρυβόταν, ξεκινώντας τα πολυάριθμα καθημερινά της ραντεβού. Περπατώντας στην οδό Γ’ Σεπτεμβρίου, διασταυρώθηκε μ’ έναν χωροφύλακα που την αναγνώρισε. Μετά από σύντομη καταδίωξη ο χωροφύλακας την συνέλαβε και την οδήγησε στα κρατητήρια της Ειδικής Ασφάλειας στο επιταγμένο ξενοδοχείο «Κρυστάλ» της οδού Ελπίδος στην πλατεία Κυριακού (σήμερα Βικτωρίας).
Μενέλαος Χαραλαμπίδης
Ανάρτησή του στο Facebook
