Δεν θα ξεκινούσα το σημερινό σημείωμα μου με το Μακεδονικό, όπως την περασμένη εβδομάδα, για άλλα θέματα κρατούσα σημειώσεις. Για το 2018, ένα έτος σταθμό που ενδεχομένως αποδειχθεί και ιστορικό, καθώς θα κριθούν σημαντικά θέματα για τη χώρα, και τη διαχείρισή τους θα έχει στα χέρια της η Αριστερά. Όμως, οι εξελίξεις για το Μακεδονικό είναι όχι μόνο ραγδαίες, καθώς δεύτερη συνάντηση μεταξύ των δύο αντιπροσωπιών ορίστηκε για τις 21 Ιανουαρίου στη Ν. Υόρκη υπό τον κ. Νίμιτς, αλλά κυρίως επιταχύνονται οι εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας με τις νεότερες τοποθετήσεις των κομμάτων.
Η ευρεία κυβερνητική σύσκεψη την Πέμπτη στο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, για το Μακεδονικό, με τη συμμετοχή των Γ. Δραγασάκη, Ν. Κοτζιά, Πάνο Καμμένου, Αλ. Φλαμπουράρη, Χρ. Βερναρδάκη και Δημ. Τζανακόπουλου και οι δηλώσεις που έγιναν μετά, ξεκαθάρισαν πλήρως τα πράγματα. Παρά ταύτα ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης εκ νέου αρνήθηκε να τοποθετηθεί. Παρά και την σαφή νέα τοποθέτηση του κ. Καμμένου μετά τη σύσκεψη ότι δέχεται την γραμμή της κυβέρνησης, που εκφράζεται από τον υπουργό Εξωτερικών, αναφερόμενος επιπλέον στην τοποθέτηση του Κώστα Καραμανλή στο Βουκουρέστι, που ψήφισε και αυτός τότε ως βουλευτής της ΝΔ. Η είδηση ότι των Φώτων, Τσίπρας-Καμμένος, από κοινού, θα εκπροσωπήσουν την κυβέρνηση στην Κάλυμνο, με τον σαφή συμβολισμό της, έφερε σε δύσκολη θέση ως και τον ΣΚΑΪ.
Μετέωρη Νέα Δημοκρατία
Κανείς δεν γνωρίζει, αλλά μόνο μπορούμε να μαντέψουμε το τι γίνεται μέσα στη ΝΔ. Στο φιλικό της Τύπο («Καθημερινή») αρθρογράφοι της μιλούν ευθέως για συνιστώσα ΛΑΟΣ μέσα στη ΝΔ που οδηγεί τις εξελίξεις. Και ότι αυτές οι απόψεις, που θεωρούν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα προκληθεί πλήγμα στον ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζουν μια αφελή αντίληψη περί πολιτικής που ενδέχεται «να καταστήσουν τελικώς “άτρωτο” τον κ. Τσίπρα». Και πράγματι, αφού για μέρες η ΝΔ στοιχημάτιζε στην επιπόλαιη ανάγνωση των διαφωνιών των ΑΝΕΛ, για να ανατρέψουν την κυβέρνηση, την Πέμπτη που ξεκαθάρισε το θέμα, βρέθηκε μετέωρη. Οι τοποθετήσεις του κ. Μητσοτάκη ήταν, πράγματι, τραγικές. Μας είπε ότι δεν φτάνει η αποσαφήνιση της ελληνικής θέσης μόνο από τον υπουργό Εξωτερικών, αλλά περιμένει τη διατύπωσή της από τον πρωθυπουργό!
Χρονιά επίλυσης
Η δήλωση του Νίκου Κοτζιά, μετά τη σύσκεψη, δεν ήταν απλώς σαφής, αλλά εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να αναφερθεί γενικότερα στις εκκρεμότητες της εξωτερικής πολιτικής. «Η χρονιά θα είναι χρονιά που θα λύσουμε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που έχουν βαλτώσει εδώ και δεκαετίες και που το εθνικό συμφέρον επιτάσσει να βρούμε ορθές και παραγωγικές λύσεις». Όσο για το Μακεδονικό, πρόσθεσε ότι «όσον αφορά στη FYROM αφορούσε περισσότερο το ονοματολογικό», για να τονίσει ότι «στο ονοματολογικό η κυβέρνηση, όπως έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει, στηρίζει και διαπραγματεύεται για μια σύνθετη ονομασία ενιαία σε όλες τις χρήσεις της, κάτι εξάλλου που είχε προβάλλει η Ελλάδα ως και στο Βουκουρέστι».
Αντίθετα, δε, από την οξύτητα που καλλιεργεί η ΝΔ σημείωσε ότι «είμαστε υπέρ μιας συνεννόησης με όλα τα κόμματα και τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, με κάθε προσωπικότητα και πολίτη που ενδιαφέρεται και θέλει λύσεις στα ζητήματα που απασχολούν τη χώρα, ώστε να ανοίξουμε ένα καλύτερο μέλλον χωρίς προβλήματα του παρελθόντος, να καταδυναστεύουν την πολιτική αυτού του τόπου».
Ο υπουργός Άμυνας, με τον ιδιότυπο τρόπο του, βέβαια, γκρέμισε, τον πύργο που είχε χτίσει στην άμμο η ΝΔ. Κάλεσε την ΝΔ να εμπιστεύεται πλήρως τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, και αναφέρθηκε σε δύο αποφάσεις σταθμούς, που βεβαίως έκανε πως δεν έχει σημασία ότι είναι αντιφατικές. Όπως σημείωσε, «η μία είναι η απόφαση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, και (η άλλη είναι) η απόφαση του Βουκουρεστίου. Θεωρώ ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν, έχω εμπιστοσύνη στον υπουργό Εξωτερικών.» Μάλιστα, συνέδεσε την πιθανή λύση με την πολιτική της κυβέρνησης στα Βαλκάνια: «Πιστεύω –συμπέρανε ο υπουργός– ότι η πολιτική αυτή εντασσόμενη στην ευρύτερη προσπάθεια της Ελλάδας να αποτελέσει τον πυρήνα του άξονα σταθερότητας για τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο, θα οδηγήσει σε αναβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας και σε λύση προβλημάτων που ταλαιπωρούν επί πάρα πολλά χρόνια την ευρύτερη περιοχή.»
Αμέσως μετά τις δηλώσεις Καμμένου, ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στο Capital.gr δεν ελίχθηκε καν. Επέμεινε να ζητά την κυβερνητική θέση, για να τοποθετηθεί ο ίδιος, την ώρα που όχι απλώς είχε διατυπωθεί, αλλά είναι έτοιμη να εκφραστεί στην συνάντηση της Ν. Υόρκης. Είπε συγκεκριμένα: «Δεν συνομιλώ με τον κ. Καμμένο. Περιμένω από τον κ. Τσίπρα, όπως σας είπα, να εκφράσει στο σύνολό της την κυβερνητική θέση, απηχώντας τις απόψεις και των δύο εταίρων. Και θεωρώ ότι δεν υπάρχει λόγος να δώσουμε παραπάνω συνέχεια σε αυτή τη συζήτηση μέχρι να ενημερωθεί επίσημα τουλάχιστον η Αξιωματική Αντιπολίτευση για το πραγματικό διακύβευμα αυτών των διαπραγματεύσεων.» Αναφέρθηκε, δε, στη γραμμή Βουκουρεστίου, με έναν τρόπο το ίδιο, περίπου, ασαφή, όπως και ο κ. Καμμένος, αποκαλύπτοντας έτσι ότι η ΝΔ έχει βαθύτατο πρόβλημα, όπως εκφράστηκε εξάλλου και στις διφορούμενες δηλώσεις του κ. Τζιτζικώστα.
Το πρόβλημα στην αντιπολίτευση
Η κυβέρνηση, προφανώς, αίροντας σε μεγάλο βαθμό, το πρόβλημα της θέσης Καμμένου, προχωρά πολύ προσεκτικά στο ζήτημα αυτό. «Στα εθνικά ζητήματα δεν υπάρχει λόγος να πορεύεται κανείς με όρους κυβερνητικής αυτάρκειας», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, μιλώντας για ένα «εξαιρετικά σύνθετο, εξαιρετικά λεπτό, εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα». «Ο βασικότερος όρος για να μπορέσουμε να το επιλύσουμε είναι ακριβώς να οικοδομηθεί η ευρύτερη δυνατή συναίνεση εντός του πολιτικού συστήματος», υπογράμμισε, και κάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση να τοποθετηθεί με σαφήνεια. «Και θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτική ακριβώς γιατί το ζήτημα της ονομασίας ήταν ένα θέμα το οποίο τη δίχασε πάρα πολύ βαθιά», σημείωσε, Συνέχισε, δε, λέγοντας ότι: «Σήμερα δεν θα πρέπει να εκμεταλλεύεται ή να αξιοποιεί τις διαφορετικές πολιτικές απόψεις —που εύλογα και θεμιτά, κατά τη γνώμη μου, εκφράζονται— έτσι ώστε να υπονομεύσει την πιθανότητα μιας λύσης.»
Γιατί η κυβέρνηση εμφανίζεται ήπια και προσεχτική; Πρώτον, θέλει να υπάρξει, όντως, λύση. Δεύτερον, όμως, διότι, όπως και στην «Εποχή» είχαμε σημειώσει από την πρώτη στιγμή, η κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη πιο πολύ, εκτιμούν ότι σ’ αυτό το θέμα το πρόβλημα το ‘χει η ΝΔ. Μάλιστα, το ‘χει έναντι ενός κόσμου άκρως απαιτητικού που δεν έλκεται από τον οπορτουνισμό της ΝΔ σε ένα θέμα από τα λεγόμενα εθνικά.
Μια ακόμη παράπλευρη απώλεια για τη ΝΔ προκύπτει από τη διάστασή της, που τελικά, ανέκυψε, ανοιχτά, με το Κίνημα Αλλαγής. «Το Κίνημα Αλλαγής στέκεται σταθερά στην εθνική γραμμή για την εξεύρεση λύσης σε σχέση με την FYROM, με μια σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις, με γεωγραφικό προσδιορισμό». Είναι σαφής εδώ, ως φαίνεται, ο ρόλος των απόψεων του Ποταμιού και της ΔΗΜΑΡ —η οποία, μάλιστα, σημείωσε ότι η τοποθέτηση πρέπει να γίνει από «στάση αρχών» που δεν ετεροκαθορίζονται. Το «Κίνημα Αλλαγής», όμως ,απομακρύνθηκε και από τις τοποθετήσεις του Ευ. Βενιζέλου, που ως γνωστόν πάντοτε εμφορείτο από αρκούντως «πατριωτικές» θέσεις, σε διάφορες ευκαιρίες.
Ο κίνδυνος της ακροδεξιάς αντίδρασης
Δύο ζητήματα, ωστόσο, πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα. Πρώτον, κάτω από την πίεση της ΝΔ ή και των ΑΝΕΛ, τον υπερτονισμό «της εθνικής θέσης του Βουκουρεστίου» και άλλες ανελαστικότητες —ο Κυρ. Μητσοτάκης είπε ήδη ότι ο διάβολος στις λεπτομέρειες— να μην μπορέσει να γίνει ουσιαστική διαπραγμάτευση που αναζητά λύση η οποία να υπολογίζει και τους περιορισμούς της άλλης πλευράς. Το Κυπριακό είναι, διαχρονικά, μια αρνητική εμπειρία από αυτή την άποψη.
Δεύτερον, να αναπτυχθεί ένα κίνημα, ιδίως, στη Βόρειο Ελλάδα εναντίον κάθε αναφοράς του όρου «Μακεδονία», «Μακεδονική-ό» κ.ά. Ήδη στη Θεσσαλονίκη μαζεύονται χιλιάδες υπογραφές για συγκρότηση συλλαλητηρίου. Δεν γνωρίζουμε ακόμα το εύρος της συμμετοχής, αλλά πληροφορίες αναφέρουν ότι συμμετέχουν δήμαρχοι, ιερείς κ.τ.λ. Δεν αρκεί, να αντιμετωπιστούν όλα αυτά, από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, έστω κι αν είναι απόλυτα σωστές. Υπάρχει ανάγκη ευρύτερης κινητοποίησης, προσπάθεια να συζητηθεί το ζήτημα αυτό στην κοινωνία, να παρουσιαστούν όλες οι πτυχές του όπως και τα διακυβεύματα του.
Παύλος Κλαυδιανός
Πηγή: Η Εποχή
