Ο ΟΟΣΑ, με έδρα το Παρίσι, συντονίζει από το 2013 τις φορολογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ 140 χωρών, που είχαν «κολλήσει» για χρόνια λόγω των ΗΠΑ. Στόχος να αποθαρρύνουν τις πολυεθνικές εταιρείες από τη μεταφορά των κερδών – και των φορολογητέων εσόδων – σε χώρες με χαμηλό φόρο ανεξάρτητα από το πού πραγματοποιούνται οι πωλήσεις τους (profit shifting). Εισοδήματα από άυλες πηγές, όπως διπλώματα ευρεσιτεχνίας, λογισμικό και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, και κάθε είδος λαθρεμπορίου (ναρκωτικών, όπλων, trafficking κλπ) λειτουργούν σε αυτό το καθεστώς, που επιτρέπει στις εταιρείες είτε να φοροδιαφεύγουν είτε να εφαρμόζουν την φορο-αποφυγή. Η φορολόγηση (βάσει εσόδων και περιθώριου κέρδους) των περίπου 100 πολυεθνικών και των διακρατικών ψηφιακών υπηρεσιών και η δημιουργία ελάχιστου φόρου στα κέρδη των corporates είναι τα εργαλεία για την επίτευξη του στόχου.
Οι χώρες του ΟΟΣΑ και των G20 στοχεύουν στην επίτευξη συναίνεσης και στα δύο μέτωπα έως τα μέσα του ’21. Οι διεθνείς ειδικοί στη φορολογία λένε ότι ο συντελεστής φορολογίας είναι το πιο ακανθώδες ζήτημα. Αλλά η ελάχιστη παγκόσμια φορολογία συνεπάγεται ότι καμία ξένη θυγατρική δεν μπορεί να ξεφύγει από έναν ελάχιστο φορολογικό συντελεστή δηλώνοντας τις δραστηριότητές της σε φορολογικό παράδεισο . Ο παγκόσμιος φόρος επι των κερδών των μεγάλων εταιρειών (15%) σημαίνει , όπως συμφώνησαν οι ΥΠΟΙΚ των G-7, ότι θα πληρώνουν φόρο στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται και όχι στη χώρα όπου δηλώνονται τα κέρδη τους. Συνεπώς , χωρίς συγκριτικό φορολογικό πλεονέκτημα μειώνεται ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών καθώς και μέρος της παγκόσμιας φορο-αποφυγής και φοροδιαφυγής .
Είναι τουλάχιστον 35 οι χώρες που εφαρμόζουν φορολογία από μηδέν ως 12,5% , όπως η Ιρλανδία (12,5%), η Ουγγαρία (9%), η Τσεχία και οι Βαλτικές χώρες. Στην πραγματικότητα, μέσω της δημιουργικής λογιστικής και των φορολογικών παραθύρων, στην Ιρλανδία η φορολογία φτάνει έως το 0,005% , στο Λουξεμβούργο από το επίσημο 25% στο 0,3% και στο Βέλγιο από το 29% στο 2,9% όπως και στην Ολλανδία.
Σύμφωνα με τo report του Tax Foundation , think tank στη Washington, παγκόσμια είναι 15 τα κράτη που δεν φορολογούν τα εταιρικά κέρδη, όπως οι Μπαχάμες, το Μπαχρέιν, οι Βερμούδες, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κλπ.
Κατά το Tax Justice Network, το 2020 τα corporates μετέφεραν 1,38 τρις δολαρίων σε φορολογικούς παραδείσους, ήτοι φοροδιαφυγή 245 δις. Τα 80 δις εξ αυτών αφορούν ευρωπαϊκά κράτη και περί τα 50 δις τις ΗΠΑ .
Τον Ιούλη, στη Βενετία, γίνεται η συνάντηση των G-20, με οικοδεσπότη το Draghi , στην έναρξη του 6μήνου της ιταλικής Προεδρίας. Θα προηγηθεί η επίσκεψη Μπάιντεν στην Ευρώπη στα μέσα Ιούνη. Ήδη στη χθεσινή συνάντηση των ΥΠΟΙΚ των G-7 στο Λονδίνο υπήρξε συναίνεση για ελάχιστο παγκόσμιο φόρο 15%.
Η αρχική πρόταση Μπάιντεν ήταν για 21% μίνιμουμ φόρο στα corporates (διπλάσιος του αντίστοιχου συντελεστή φόρου GILTI (10,5%) που εφαρμόζεται σήμερα στις ΗΠΑ).
Ο συμβιβασμός στο 15% γίνεται, υπό την πίεση πολυεθνικών, χωρών φορολογικών παραδείσων και τις γνωστές ευρωπαϊκές χώρες που εφαρμόζουν το fiscal dumping. Οι νεοφιλελεύθεροι φοβούνται μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού (στην πραγματικότητα την μείωση των κερδών των corporates), αλλά στην υφεσιακή συγκυρία ο ελεγχόμενα υψηλός πληθωρισμός με αντίστοιχη ανάπτυξη είναι μάλλον ζητούμενο, προκειμένου να αποκλιμακωθούν και τα ιδιωτικά και δημόσια χρέη.
Στις ΗΠΑ, εσωτερικά, ο εταιρικός φόρος είναι στο 21% και ο Μπάιντεν θα τον ανεβάσει στο 28% (απέχει βέβαια από το 35% της προ-Τράμπ εποχής). Ο Μπάιντεν δεν θέλει φυγή κεφαλαίων από τις ΗΠΑ, θέλει να περάσει ένα μέρος του κόστους του προγράμματος του στο μεγάλο κεφάλαιο προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση αλλά και να ηγεμονεύσει οικονομικά ξανά παγκοσμίως.
Η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ είχε όφελος να συνταχτεί με την αρχική πρόταση Μπάιντεν για 21% παγκόσμιο ελάχιστο φόρο των corporates. Το 15% είναι πολύ χαμηλό λέει και ο ειδικός στη φορολογία Gabriel Zucman, καθηγητής του Μπέρκλευ Η προοδευτική Ευρώπη οφείλει να πιέσει στην αύξηση του συντελεστή τουλάχιστον στο 25% τα επόμενα χρόνια. Στο 15% ο φόρος σημαίνει 50 δις φορολογικά έσοδα για τις χώρες ΕΕ. Στο 25% ο φόρος σημαίνει 170 δις φορολογικά έσοδα. Οι μεγάλοι κερδισμένοι της υπερδεκαετούς κρίσης είναι τα corporates, που σε τελική ανάλυση, η κρίση είναι δημιούργημα τους. Σε κάθε περίπτωση, για αρχή, ήταν ένα πολύ θετικό βήμα. Και ίσως η πρόταση για φορολόγηση των χρηματιστηριακών κερδών να είναι πιο ουσιαστική, για την αντικειμενικότερη φορολόγηση των corporates.
Λευτέρης Στουκογεώργος
Πηγή: Independent News
