Δεδομένου ότι δεν ηγείται κόμματος, ο Χριστοδουλίδης προσπαθεί να χτίσει πάνω στη συντηρητική κοινωνία (Εκκλησία, εθνικιστικές παρατάξεις), στις κρατικές παροχές και στους διορισμούς προσώπων της δικής του επιρροής. Ελπίζει ότι με τον τρόπο αυτό οι κομματικές δυνάμεις που σήμερα τον στηρίζουν, θα στοιχηθούν ξανά μαζί του και δεν θα στραφούν αλλού.
ΑΝΑΛΥΣΗ
Το 2024 κλείνει για την Κύπρο σε ένα ασταθές περιβάλλον στη Μέση Ανατολή. Την ίδια στιγμή, οι πολίτες νιώθουν μεγάλη αβεβαιότητα με την εσωτερική κατάσταση που πιέζει την καθημερινότητά τους. Υπάρχει ικανή ηγεσία στο νησί για να δώσει κατεύθυνση στον τόπο τα χρόνια που έρχονται;
Με βάση το Ευρωβαρόμετρο, τα σημαντικότερα προβλήματα για τους Κυπρίους πολίτες είναι το μεταναστευτικό (50%), το κόστος διαβίωσης (40%) και η γενικότερη οικονομική κατάσταση (26%). Παρά το γεγονός ότι η οικονομία διανύει θετικό κύκλο, τα προβλήματα του μέσου νοικοκυριού αυξάνονται, ενώ τα κατώτερα εισοδήματα δυσφορούν.
Η εμπιστοσύνη προς την Ε.Ε. έπεσε σε πολύ χαμηλά επίπεδα (37%) σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους (51%) – η Κύπρος είναι τρίτη από το τέλος μαζί με την Ελλάδα. Είναι άξιον απορίας, οι Κύπριοι να παρουσιάζουν τέτοια απόκλιση, ενώ αξιολογούν θετικά τα οφέλη της ένταξής τους στην Ε.Ε. τα τελευταία 20 χρόνια.
Η απάντηση πιθανόν να σχετίζεται με την αξιοθρήνητη αξιολόγηση που κάνουν οι Κύπριοι για τη δική τους Δημοκρατία. Οι Κύπριοι, δεύτεροι από το τέλος μετά την Ελλάδα σε όλη την Ε.Ε. κρίνουν με 67% ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με τον τρόπο που λειτουργεί η Δημοκρατία στη χώρα τους.
Διακυβέρνηση
Η διακυβέρνηση του προέδρου Χριστοδουλίδη συμπληρώνει το δεύτερο έτος της. Το Προεδρικό καταβάλλει μια έντονη επικοινωνιακή προσπάθεια να ανακάμψει δημοσκοπικά ο Χριστοδουλίδης και να ανακτήσει κύρος στα μάτια της κοινής γνώμης, αφού οι πλείστοι πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι. Φημολογείται έντονα ότι θα γίνει ευρύς ανασχηματισμός τον Φεβρουάριο, ώστε στο μέσο του έτους -που είναι και το μέσο της προεδρικής θητείας- ο Χριστοδουλίδης να πείθει για επαναδιεκδίκηση της Προεδρίας (2028).
Είναι απίστευτο -κι όμως πασίγνωστο γεγονός- ότι η δεύτερη θητεία μπήκε στο μυαλό του Χριστοδουλίδη από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε την εξουσία. Τον ίδιο προσανατολισμό, όμως, έχουν και στον χώρο της αντιπολίτευσης οι νέες ηγεσίες των δύο ιστορικών κομμάτων, της προέδρου του ΔΗΣΥ Αννίτας Δημητρίου και του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου. Ετσι η χάραξη «πορείας» για το 2028, το τι θα γίνει μέχρι τότε δηλαδή, μετατράπηκε για τους νυν παράγοντες της δημόσιας ζωής -Χριστοδουλίδη, Δημητρίου και Στεφάνου- σε μια σειρά από επιμέρους κινήσεις πάνω σε σκόρπιες πολιτικές, παρά η κατάθεση πειστικής «στρατηγικής» πρότασης για το νησί, όπως ορίζει κάθε σύγχρονη πολιτική διαπάλη για την εξουσία.
Συντηρητισμός
Ο Χριστοδουλίδης σπαταλά δυσανάλογο μέρος της ενασχόλησής του με κοινωνικά και επικοινωνιακά δρώμενα! Τους τελευταίους μήνες, δίνει καθοριστική έμφαση στην εξωτερική πολιτική – θυμίζει την περίοδο της θητείας του ως υπουργός Εξωτερικών ή ακόμα και κυβερνητικός εκπρόσωπος. Χρειάζεται επειγόντως δημοσκοπική ανάκαμψη για να συνδυάσει τις επόμενες κινήσεις του με το «κλείδωμα» τμήματος της κοινής γνώμης για τον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών του 2028 – το έρεισμα αυτό ορίζεται γύρω στο 25%. Δεδομένου ότι δεν ηγείται κόμματος, ο Χριστοδουλίδης προσπαθεί να χτίσει πάνω στη συντηρητική κοινωνία (Εκκλησία, εθνικιστικές παρατάξεις), στις κρατικές παροχές και στους διορισμούς προσώπων της δικής του επιρροής. Ελπίζει ότι με τον τρόπο αυτό οι κομματικές δυνάμεις που σήμερα τον στηρίζουν, θα στοιχηθούν ξανά μαζί του και δεν θα στραφούν αλλού. Σε αυτό το παζλ, είναι σημαντικό για τον Χριστοδουλίδη να κρατά κοντά του όχι μόνο το ΔΗΚΟ, αλλά και το ΕΛΑΜ που από περιθωριακή δύναμη έγινε τώρα συστημικό δεξιό κόμμα με πιο ρυθμιστικό ρόλο στην εξουσία.
Στον χώρο του ΔΗΣΥ η Αννίτα Δημητρίου επιχειρεί να εδραιώσει την ηγεσία της στο κομματικό σύστημα που προεδρεύει, αλλά παρουσιάζει ποικίλες μη ελεγχόμενες τάσεις. Η αρχική της στάση να αποφεύγει τις συμπληγάδες Αναστασιάδη – Αβέρωφ άλλαξε και τη θέση της πήρε η συνεννόηση με τους δύο, ώστε όλοι να πιστεύουν ότι βγαίνουν κερδισμένοι. Η δημοσιότητα που δόθηκε σε ανάλογες συναντήσεις, γεύματα και κομματικά δείπνα, δίνουν πεποίθηση στη Δημητρίου ότι θα πετύχει ενότητα για τις βουλευτικές του 2026, ώστε στη συνέχεια να έχει τον πρώτο, αλλά και τελευταίο λόγο ως προεδρική υποψήφια. Ωστόσο, όλοι ξέρουν ότι οι Αναστασιάδης και Αβέρωφ έχουν δικά τους σχέδια που εύκολα αλλάζουν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Η ταλάντευση αυτή δίνει στην πολιτική του ΔΗΣΥ χαλαρότητα έναντι της κυβέρνησης, μοιάζει υποστηρικτική αντί αντιπολιτευτική και σταθερά αποφεύγει τα δύσκολα: Κυπριακό, Διαφθορά, Μεταρρυθμίσεις.
Αριστερά
Στο ΑΚΕΛ, ο Στέφανος Στεφάνου δίνει πρωταρχικό βάρος σε οργανωτικής φύσης ενέργειες για την κομματική ανασυγκρότηση μετά τις διαδοχικές ήττες – από το 2013 και εντεύθεν. Ο κίνδυνος να απολέσει το ΑΚΕΛ τον χαρακτήρα αντίπαλου δέους για την εξουσία γίνεται προφανής μετά τη συρρίκνωση σε πρωτόγνωρα χαμηλά επίπεδα γύρω στο 22%. Η ανάκτηση της κοινωνικής επιρροής του στηρίζεται σε αντιπολιτευτικές κινήσεις στη Βουλή για να φέρει κοντά του λαϊκές μάζες που δυσανασχετούν. Είναι η παλιά μέθοδος για να αποφέρει κέρδη στο ΑΚΕΛ ενόψει των βουλευτικών εκλογών. Η πίεση που άσκησε για έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών συνδυάστηκε με την κατακόρυφη άνοδο της δημόσιας κριτικής του – «είναι φανερό ποιοι είναι με τις τράπεζες και ποιοι με τον λαό», είπε ο Στεφάνου. Με βάση αυτό το μοτίβο που έφερε ισοψηφία στη Βουλή, σπάζοντας συμμαχίες και κομματικές γραμμές, το ΑΚΕΛ σκοπεύει να κινηθεί μέχρι τις βουλευτικές. Ομως, η συνταγή αυτή δεν αποφέρει κέρδη μόνο στο ΑΚΕΛ αλλά και στο ΕΛΑΜ που τώρα προβάλλει ως ο τρίτος ισχυρός πόλος.
Πλαστή πραγματικότητα
Τα τελευταία δύο χρόνια δίνουν επαρκή δείγματα για τον νέο χαρακτήρα που αποκτά η πολιτική ζωή της Κύπρου. Η πολιτική υποκαθίσταται συνεχώς από την επικοινωνία και τη δημιουργία εντυπώσεων μιας εικονικής πραγματικότητας: ότι η Κύπρος είναι κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά αντιστοιχεί, είτε με βάση τους κανόνες γεωπολιτικής ισχύος είτε τους κανόνες της οικονομίας και της παραγωγής.
Τα πρόσωπα και οι σχηματισμοί που καθορίζουν τα επόμενα βήματα της νήσου διαπνέονται περισσότερο από τη συνήθη διαχείριση των περιορισμένων δυνατοτήτων του τόπου και τη νομή της εξουσίας παρά από τον εκσυγχρονισμό και την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων, περιλαμβανομένου και του άλυτου Κυπριακού. Η στάση τους συνεχίζει να προκαλεί κόπωση στην κοινωνία, απογοήτευση και ιδιώτευση. Οι πιο μεγάλοι στόχοι για την Κύπρο, η επίλυση του Κυπριακού και η μεταρρύθμιση του συστήματος, μπήκαν στο ψυγείο. Το «μη χείρον βέλτιστον» μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν αρκετό πλέον για τη συνεχιζόμενη παρακμή της Κύπρου.
Κυριάκος Πιερρίδης
