Τη φράση αυτή σήμερα θα μπορούσε να την εκστομίσει στα Σκόπια η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας. Αλλά την άκουσα το πρωί στην Αθήνα από την υποψήφια της Νέας Δημοκρατίας Μαρία-Ωραιοζήλη Κουτσουπιά, όταν τη ρώτησα γιατί η κυβέρνηση επί πέντε ολόκληρα χρόνια δεν κύρωσε τα εφαρμοστικά πρωτόκολλα που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Πριν λίγες μέρες, σε ανάλογο ερώτημά μου, ο κύριος Οικονόμου μου είχε απαντήσει ότι η διπλωματία έχει τους δικούς της χρόνους. Η ζωή όμως τελικά έχει τους δικούς της χρόνους. Όλα εδώ πληρώνονται.
Και στη μία και στην άλλη εκδοχή, η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της υποταγής της στον εθνολαϊκισμό. Επένδυσε το 2019 σε ένα κοινό μέτωπο με την άκρα Δεξιά -ποιος ξεχνάει την αδερφή του Κωνσταντίνου Κατσίφα στο βήμα του συλλαλητηρίου στο Σύνταγμα- και δηλητηρίασε το δημόσιο διάλογο με αναφορές σε «εφιάλτες» και «προδότες». Επί πέντε χρόνια κρύφτηκε πίσω από το δάχτυλό της αρνούμενη να πράξει το αυτονόητο: να κυρώσει τα εφαρμοστικά πρωτόκολλα που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η επιλογή αυτή -ενσυνείδητη και ανεύθυνη συνάμα- τροφοδότησε, όπως είχε γίνει και τη δεκαετία του 1990, τον αγοραίο εθνικισμό στη Βόρεια Μακεδονία. Εκεί, τα ιδεολογικά ξαδέλφια της Νέας Δημοκρατίας από το 2018 μιλούσαν για «κατάπτυστη συμφωνία» και τον «προδότη Ζάεφ». Τώρα, βρίσκονται στην κυβέρνηση. Και η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης; Καλεί, πλέον αμήχανη, στην «πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών». Της «κατάπτυστης» δηλαδή Συμφωνίας.
Αν ήταν λογοτεχνικό έργο, θα παρέπεμπε σε κλαυσίγελο. Αλλά αυτά τα πράγματα αφορούν τις ζωές μας. Υπονομεύουν τη γεωπολιτική σταθερότητα, οδηγούν σε ένα εθνικιστικό σπιράλ παραζάλης και αναθερμαίνουν μια εκκρεμότητα που ταλαιπώρησε τη χώρα μας και τη Βόρεια Μακεδονία για σχεδόν 30 χρόνια. Οι ευθύνες του εθνικιστικού VMRO είναι δεδομένες. Αλλά αυτό από μόνο του δεν λέει πολλά. Οι ευθύνες της Νέας Δημοκρατίας, και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι σοβαρότατες. Έπαιξε με τη φωτιά του εθνικισμού και τώρα ανακαλύπτει ότι αυτή καίει.
Δεν ξεχνάμε τίποτα. Το εθνικιστικό ντελίριο της δεκαετίας του 1990, τον στρουθοκαμηλισμό να προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει «Μακεδονία» όταν σχεδόν όλος ο πλανήτης χρησιμοποιούσε τον όρο -με πιο φαιδρή στιγμή όταν η ΕΡΤ κάλυψε το όνομα της αντίπαλης ομάδας με ένα πλακάκι για να μην φανεί με ποιους παίζουμε-, τη στάση της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ που καταψήφισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών είτε στο όνομα μιας «ανυποχώρητης» εθνικής στάσης, είτε στο όνομα ενός αφηρημένου αντι-ιμπεριαλισμού.
Συνεχίζουμε στο δρόμο της Συμφωνίας των Πρεσπών. Της ανυποχώρητης σύγκρουσης με τους εθνικισμούς, της επιμονής στη δυνατότητα υπέρβασης και επίλυσης δύσκολων και ιστορικά φορτισμένων θεμάτων, της προτεραιότητας της Ειρήνης και της Αλληλεγγύης των λαών. Αυτός είναι ο δρόμος για την Αριστερά που δεν φοβάται να είναι Αριστερά. Και αυτός ο δρόμος είναι ο μόνος μη αδιέξοδος δρόμος για τη χώρα.
Open TV, Τώρα Μαζί
