Μοιάζει με ψυχόδραμα σε διαρκή επανάληψη, όμως δεν είναι παρά η ωμή πραγματικότητα.
Με μια εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών από τη μέχρι πρότινος θέση του ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να κατισχύσει στρατιωτικά και ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μόνο με την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία, ο Ντόναλντ Τραμπ αιφνιδίασε και πάλι, δηλώνοντας με ανάρτηση στο Truth Social ότι η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη της, αλλά θα απαιτηθεί «χρόνος, υπομονή και οικονομική στήριξη από την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ». Όσο αφορά τη χώρα του, η μόνη δέσμευση των ΗΠΑ στους Ευρωπαίους είναι «να προμηθεύουν όπλα στο ΝΑΤΟ». Με άλλα λόγια, η Αμερική θα πουλά όπλα στην Ευρώπη για να τα δίνει εκείνη στην Ουκρανία. Ας αρκεστεί σε αυτό –αν αντέχει οικονομικά.
Ολοφάνερα, η στροφή του αμερικανού προέδρου αποσκοπεί να θέσει τους Ευρωπαίους μπροστά στο ακατόρθωτο, επιτρέποντας στον ίδιο να τους «φορτώσει» τον πόλεμο, εξασφαλίζοντας ταυτοχρόνως τον εγκλωβισμό της Ρωσίας στον ουκρανικό πόλεμο ώστε να δυσχεραίνεται η παρέμβασή της σε άλλες πλανητικές εκκρεμότητες.
Στη λογική αυτή, ο Τραμπ απηύθυνε προ εικοσαημέρου, μέσω Truth Social, «επιστολή σε όλα τα έθνη του ΝΑΤΟ και στον κόσμο», προτρέποντας να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και να επιβάλουν βαριές κυρώσεις στη Ρωσία, αν θέλουν να πράξει αναλόγως και ο ίδιος. Για να επιβάλει, πρόσθεσε, στη Ρωσία τις κυρώσεις που θέλουν οι Ευρωπαίοι, τους καλεί να επιβάλουν δασμούς 50% ως 100% στην Κίνα και την Ινδία ώστε να αποδυναμωθεί η στήριξη που παρέχουν στη Ρωσία, ένα μέτρο που ο αμερικανός πρόεδρος γνωρίζει ότι δεν θα πάρουν ποτέ οι ευρωπαίοι ηγέτες για να μην εκθέσουν τη Γηραιά Ήπειρο στον βέβαιο κίνδυνο της οικονομικής καθίζησης.
Αναμενόμενα, οι ευρωπαϊκές ελίτ εισέπραξαν το μήνυμα κατά περίπτωση. Η Γερμανία έσπευσε, δια στόματος Φρίντριχ Μερτς, να διακηρύξει ξανά τη στήριξή της στην Ουκρανία «για όσο χρειαστεί». Μιλώντας τη Δευτέρα σε εκδήλωση της εφημερίδας Rheinische Post, ο γερμανός καγκελάριος δήλωσε ότι η βασισμένη σε κανόνες διεθνής τάξη αντικαθίσταται από την «πολιτική της ωμής ισχύος». Ζούμε σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, είπε.
Έναν κόσμο στον οποίο το Βερολίνο ετοιμάζεται να κατευθύνει τους πόρους ενός νέου σχεδίου εξοπλιστικών δαπανών, ξεκινώντας με τη διοχέτευση 83 δισ. ευρώ στην γερμανική πολεμική βιομηχανία το επόμενο έτος, στην προοπτική της εκτίναξης των εξοπλιστικών δαπανών στα 129 δισ. ευρώ ετησίως έως το τέλος της δεκαετίας.
Όμως για να υπηρετηθεί η «πολιτική της ωμής ισχύος», η Ευρώπη συνολικά, μηδέ της Γερμανίας εξαιρουμένης, είναι αναγκασμένη, προκειμένου να ανταποκριθεί στο δυσβάστακτο –μετά τη στροφή Τραμπ– κόστος στήριξης της Ουκρανίας σε απροσδιόριστο βάθος χρόνου, να λύσει τον γρίφο της δεδομένης οικονομικής επάρκειάς της.
Τη «λύση» κατέθεσε εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης στις 10 Σεπτεμβρίου. Και δεν είναι άλλη από την κατάσχεση των διαθεσίμων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, που βρίσκονται δεσμευμένα στο κεντρικό αποθετήριο Euroclear στο Βέλγιο, και η διοχέτευσή τους στην Ουκρανία υπό μορφή δανείου, το οποίο η Ουκρανία θα επιστρέψει μόνο όταν η Μόσχα καταβάλει, με τη λήξη του πολέμου, αποζημιώσεις στο Κίεβο. Αν, βεβαίως, ο ηττημένος θα είναι η Ρωσία.
Το σχέδιό της η Κομισιόν παρουσίασε στα κράτη μέλη την Τετάρτη, στην άτυπη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, προσβλέποντας στην εξασφάλιση της υποστήριξής τους πριν από την επίσημη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 23-24 Οκτωβρίου.
Προς επικουρία της φον ντερ Λάιεν, 0 ομοεθνής της γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς –ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα είχε δηλώσει επιφυλακτικός «όσον αφορά το ζήτημα της κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, δεδομένου ότι διακυβεύονται το διεθνές δίκαιο και ο ρόλος του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος»– πραγματοποίησε εντυπωσιακή στροφή και, με άρθρο του στους Financial Times, κάλεσε την ΕΕ να χρησιμοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την πολεμική στήριξη της Ουκρανίας, «ξεκλειδώνοντας» για το Κίεβο ένα άτοκο δάνειο 140 δισ. ευρώ που «δεν θα παραβιάζει δικαιώματα ιδιοκτησίας».
Όμως αν γίνουν αποδεκτά όσα προτείνει το γερμανικό δίδυμο, στην πράξη η ΕΕ θα έχει υφαρπάξει περιουσιακά στοιχεία ενός κράτους με το οποίο κανένα κράτος-μέλος της δεν είναι σε πόλεμο, και αυτό είναι ένα κακό προηγούμενο για την ευρωζώνη και το ευρώ ως ασφαλές καταθετήριο περιουσιακών στοιχείων.
Αυτό από μόνο του άρκεσε ώστε στην άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την περασμένη Τετάρτη στην Κοπεγχάγη να μη υπάρξει πρόοδος αναφορικά με τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους γι’ αυτό ήταν ότι το Βέλγιο ζήτησε διαβεβαιώσεις ότι το σχέδιο της Κομισιόν ευσταθεί νομικά, ώστε να μη βρεθεί υπόλογο απέναντι σε τυχόν νομικές ενστάσεις της Ρωσίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσπάθησε, μάλλον ανεπιτυχώς, να καθησυχάσει τον βέλγο πρωθυπουργό, Μπαρτ ντε Βέβερ, αλλά και τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, και τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, Λικ Φρίντεν.
Η «ημέρα των αποφάσεων» θα είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, η επίσημη Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 23-24 Οκτωβρίου.
«Ημέρα κρίσης» για τη συνοχή και την ομοθυμία της Ευρώπης απέναντι στην πρόκληση που παρήγαγε η ίδια επιλέγοντας την οδό της διαιώνισης του ουκρανικού πολέμου σαν απάντηση στα οικονομικά αδιέξοδά της, που όμως την έφερε αντιμέτωπη με την κυνική ιδιοτέλεια της Αμερικής του Ντόναλντ Τραμπ.
Ημέρα δοκιμασίας για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στο γερμανικό δίδυμο και τους πιο συγκρατημένους και επιφυλακτικούς.
Δράμα. Ή μήπως η ωμή πραγματικότητα;
