Πολύ σπάνια βρίσκουν χώρο, όχι μόνο στις εφημερίδες, αλλά και στα δελτία των ειδήσεων τα λεγόμενα “ποιοτικά στοιχεία” των δημοσκοπήσεων, δηλαδή οι ερωτήσεις που αποτυπώνουν το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό κλίμα. Πρωταγωνιστής είναι πάντα η πρόθεση ψήφου, που, για να είμαστε ιστορικά και πολιτικά ακριβείς, έχει μικρότερη αξία σε μη προεκλογικές περιόδους.
Γιατί όμως τα ποιοτικά στοιχεία των ερευνών έχουν αυτή την περίοδο μεγαλύτερη πολιτική αξία;
Επειδή αρκετοί παρακολουθούμε ποδόσφαιρο, γνωρίζουμε ότι η τελική φάση, το σουτ που θα στείλει την μπάλα στα δίχτυα και θα οδηγήσει στη νίκη μια ομάδα, ξεκινάει πολύ πριν την ώρα που θα τη δούμε να εκτυλίσσεται μπροστά μας και θα πανηγυρίσουμε.
Πολύ περισσότερο αυτό ισχύει στην πολιτική, που είναι το καταστάλαγμα σύνθετων κοινωνικών διεργασιών, ατομικών και συλλογικών, που αποτυπώνει ιδέες, προσλήψεις του κόσμου, συναισθήματα, οικονομικές τάσεις, προκαταλήψεις, ελπίδες: το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών διαμορφώνεται καθημερινά -συχνά και με αδιόρατους τρόπους- πολύ καιρό πριν καταγραφεί στην πρόθεση ψήφου των δημοσκοπήσεων.
Γι’ αυτόν τον λόγο είναι σημαντική η διαχρονική μελέτη των ερευνών, με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά ακριβώς τα “ποιοτικά στοιχεία”.
Πριν από αρκετούς μήνες, τον Δεκέμβριο του 2020, στη μελέτη των πολιτικών ερευνών που δημοσιεύει το Ινστιτούτο «Νίκος Πουλαντζάς» (Εκλογικές Τάσεις #6), είχαμε τολμήσει την εκτίμηση πως το περιβόητο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, που είχε καταστήσει αναπόφευκτη τελικά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ το 2019, ανεξάρτητα από τα πραγματικά κυβερνητικά του πεπραγμένα, είχε αρχίσει να εμφανίζει ρωγμές. Αυτή η εκτίμηση επιβεβαιώνεται περίτρανα από τον συνδυασμό δύο ερωτήσεων που περιλήφθηκαν στην πρόσφατη εξαμηνιαία έρευνα των τάσεων της MRB. Συγκεκριμένα, στην ερώτηση “ποιο κόμμα θα θέλατε να κερδίσει έστω με μία ψήφο διαφορά;”, βλέπουμε ότι σε σύγκριση με μερικούς μήνες πριν, από 39,2% η Ν.Δ. και 29,3% ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ., έχουμε 39% Ν.Δ. και 31,1% ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ., δηλαδή μία μείωση της διαφοράς κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες. Ακόμα δε σημαντικότερο, στην ερώτηση “ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε αν κερδίσει έστω με μία ψήφο διαφορά;”, έχουμε μια ισοδυναμία στην πραγματικότητα (40% η Ν.Δ. και 40,4% ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ.), από 3,7 ποσοστιαίες μονάδες τον περασμένο Δεκέμβριο και 12,2 μονάδες έναν χρόνο πριν. Το στοιχείο αυτό δείχνει ότι το αντιΣΥΡΙΖΑ κλίμα μειώνεται σταθερά και ταυτόχρονα δημιουργείται ένα αντίστοιχης βαρύτητας αντικυβερνητικό κλίμα.
Στην ίδια εξαμηνιαία έρευνα της MRB βλέπουμε ότι σε όλους τους τομείς τής κυβερνητικής πολιτικής έχουμε μια μείωση της ικανοποίησης των πολιτών για τη διαχείριση των μεγάλων θεμάτων, εκτός από την εξωτερική πολιτική και την ψηφιοποίηση του Δημοσίου. Ιδιαίτερα η αύξηση της εγκληματικότητας -ενώ υποτίθεται πως η ασφάλεια είναι προνομιακό πεδίο για τη Νέα Δημοκρατία- φαίνεται πως τραυμάτισε σοβαρά την εικόνα τής κυβέρνησης. Στον αντίποδα, η συγκροτημένη παρέμβαση που επιχείρησε ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. σε επίπεδο προγραμματικών προτάσεων αλλά και υπεράσπισης αξιών, με τις θεματικές εκδηλώσεις για την οικονομία, την Υγεία, την εργασία, το περιβάλλον, με την προγραμματική του συνδιάσκεψη, αλλά και με τις παρεμβάσεις του σε θέματα επικαιρότητας, όπως για παράδειγμα ο εμβολιασμός, το σχέδιο νόμου για τα εργασιακά, τα οικονομικά της Ν.Δ. και η πρόταση νόμου που κατέθεσε, αλλά και για τις Πανελλαδικές εξετάσεις, έδωσαν στην κοινωνία το σήμα ότι το κόμμα τής αξιωματικής αντιπολίτευσης διαθέτει σχέδιο, δίνει μάχες και ανοίγει θέματα που καίνε τους πολίτες.
Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
- Ο βαθμός ικανοποίησης συνολικά για το έργο της κυβέρνησης είναι στο 35,1%.
- Ο βαθμός ικανοποίησης για τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι στο 29,5%.
- Το 31,9% των πολιτών πιστεύει ότι αν στην κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ αντί της Ν.Δ., τα πράγματα θα ήταν καλύτερα.
- Το 30,6% των πολιτών θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. διαθέτει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση για την διακυβέρνηση της χώρας.
Τα ευρήματα αυτά θα πρέπει να διαβαστούν υπό το πρίσμα ότι βρισκόμαστε σε μη προεκλογική περίοδο – κάτι που τους δίνει ιδιαίτερη αξία. Όσο ξεκαθαρίζουν τα διλήμματα της «επόμενης μέρας» μετά την πανδημία, οι πολίτες θα αναζητούν την πολιτική δύναμη που έχει τη θέληση, το όραμα αλλά και τις προτάσεις που θα οδηγήσουν μπροστά τη χώρα μέσα σε μια δύσκολη συνθήκη.
Όπως όλα δείχνουν, ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. μέσα από την ανασυγκρότησή του και τις πρωτοβουλίες του, μέσα από την επιλογή να μην επιτρέψει το λοκντάουν να μετατραπεί σε «γύψο» για την κοινωνία, μέσα από την προσπάθειά του να σταθεί αποτελεσματικά δίπλα σ’ αυτούς που δοκιμάζονται περισσότερο έχει αρχίσει να κατακτά όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του πολιτικού γηπέδου.
Τέλος, να μην παραβλέψουμε ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με την απλή αναλογική για πρώτη φορά μετά τη Μεταπολίτευση. Στη στρατηγική αντιπαράθεση ανάμεσα στην πρόταση για δύο εκλογές και την πρόταση για μία εκλογική διαδικασία, ποιος μπορεί να προβλέψει την απάντηση του ελληνικού λαού;
Ο αγώνας ξεκίνησε υπό αντίξοες συνθήκες, αλλά τώρα, στο «ημίχρονο», τα περισσότερα ευρήματα των ερευνών δείχνουν σε «φιλάθλους» και «προπονητές» της εξέδρας ότι πρέπει να είμαστε περισσότερο επιφυλακτικοί στις μελλοντικές μας προβλέψεις.
Ο Κώστας Πουλάκης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
Πηγή: Η Αυγή
