Βρήκε και πάλι τρόπο, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, να σκιάσει την επέτειο αποκατάστασης της δημοκρατίας. Κι αν πέρσι, η αναίρεση παρασημοφόρησης του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου θα μπορούσε να θεωρηθεί (όχι να δικαιολογηθεί) ως μια αμήχανη υποχώρηση στις ακροδεξιές κραυγές αυτής της (κραταιάς) συνιστώσας της ΝΔ, η φετινή έμμεση παρέμβαση υπέρ της αποφυλάκισης Λιγνάδη, είναι βαρύ παράπτωμα, ασυγχώρητο για ένα πρόσωπο που προέρχεται από την ελίτ της Δικαστικής Εξουσίας, ένα πρόσωπο ύψιστου και αδιαμφισβήτητου Κύρους με πλήθος περγαμηνών.
Νομίζω, είναι πασιφανές, πως θα ήμασταν αφελείς να πιστέψουμε πως η ΠτΔ επέλεξε μια κορυφαία στιγμή της Δημοκρατίας στη νεώτερη Ιστορία μας, μόνο και μόνο για να προστατέψει το κύρος της Δικαστικής Εξουσίας – μιας εκ των τριών που συντάσσουν το Κράτος – από τον «λαϊκισμό, τις πλειοψηφίες και τους εφήμερους συσχετισμούς». Μου φαίνεται αδιανόητο, μια γυναίκα που χρημάτισε πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και αυτή τη στιγμή είναι στη θέση της ανώτατης Πολιτειακής Αρχής, να ταυτίζει, σαν αδιάβαστη πρωτοετής της Νομικής, την έννοια της Πολιτείας με την έννοια του Κράτους. Μου φαίνεται τερατώδες να έχει ξεχάσει ότι την έννοια της Πολιτείας συναποτελούν το Κράτος και ο Λαός.
Και έτσι μου φαίνεται αδιανόητη η αποστροφή της, όχι μόνο για τα «θεσμικά αντίβαρα που αποτελούν τα θεμέλια του Κράτους Δικαίου και δεν υποτάσσονται στον λαϊκισμό, τις πλειοψηφίες και τους εφήμερους συσχετισμούς». Κι ακόμα πιο αδιανόητη μου φαίνεται η άλλη αποστροφή της, ότι «η δικαιοσύνη δεν απονέμεται με βάση το κοινό περί δικαίου «αίσθημα». Σοβαρά τώρα; Είναι αυτή άποψη κορυφαίας δικαστικού και ανώτατου Πολιτειακού Άρχοντα;
Αυτή είναι καλή για καφενειακού επιπέδου κραυγές ηθικού πανικού και για ανοησίες του τύπου «διχαστικοί, λαϊκιστές και τραμπιστές» όσοι αντιδρούν στην αποφυλάκιση Λιγνάδη, δεν είναι όμως άποψη που μπορεί να βγει από τα χείλη της κυρίας Σακελλαροπούλου. Γιατί, λογικά, είναι η πρώτη δεν θα ταύτιζε τον χορευτή Πάνο Μαλακτό και την πικέτα «Οι βιαστές πρέπει να είναι στη φυλακή, με τον τρελαμένο φασίστα κερασφόρο οπαδό του Τραμπ που προσπάθησε να καταλύσει το πολίτευμα των ΗΠΑ, βλακωδώς μεν εισβάλοντας όμως και οπλοφορώντας στο Καπιτώλιο. Γιατί, επίσης, είναι η πρώτη που γνωρίζει καλά ότι ο νόμος αποτελεί υποσύστημα του Δικαίου.
Και ότι η Δικαιοσύνη δεν περιορίζεται στα όρια των δικαστικών αποφάσεων, αλλά είναι ένα πολύ ευρύτερο, πολύπλοκο, ακόμα και αντιφατικό κοινωνικό φαινόμενο, ένα ολόκληρο σύστημα δηλαδή. Για παράδειγμα: η αναίρεση παρασημοφόρησης τους Ιάσονα Αποστολόπουλου που ξεσήκωσε σάλο, δεν εξέφραζε συμφωνία ή διαφωνία με κάποιο νόμο ή δικαστική απόφαση. Ήταν ένα είδος άνομης δικαιοσύνης που ανέβλυσε από το «κοινό περί δικαίου αίσθημα». Θέλω να πω, πως οι διενέξεις δεν είναι πάντα δικαστικής αρμοδιότητας, ούτε η δικαιοσύνη αναγκαστικά, «απονέμεται» στα δικαστήρια. Κάτι που, ας πούμε, συμβαίνει στις φιλοσοφικές διενέξεις.
Και για να μην μακρηγορώ, αντιγράφω από άρθρο του Επίκουρου Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ Αργύρη Καϊδατζή (Αυγή 20/7/2022).
«Η ελιτίστικη κριτική, ότι μόνο όσοι έχουν νομική παιδεία ή – ακόμα χειρότερα – μόνο όσοι έχουν πλήρη γνώση της δικογραφίας ορισμένης υπόθεσης, δικαιούνται να κρίνουν δικαστικές αποφάσεις, είναι εκ του πονηρού και υποκρύπτει αυταρχισμό. Η δίκη είναι κοινωνικός θεσμός και το δίκιο κοινωνική κατασκευή, όχι φυσικό φαινόμενο. Κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης έχει, από μόνη την ιδιότητα αυτή, το δικαίωμα να κρίνει δικαστικές αποφάσεις ως πράξεις κρατικής εξουσίας, ιδίως σε υποθέσεις με δημόσιο ενδιαφέρον. Ας μην ξεχνάμε ότι το ίδιο το δίκαιο αναγνωρίζει σε κάθε πολίτη τη δυνατότητα να ασκεί δικαστική εξουσία, να ΔΙΚΑΖΕΙ ΩΣ ΕΝΟΡΚΟΣ (σ.σ. δικά μου τα κεφαλαία), με μόνη προϋπόθεση την ιδιότητα του ως πολίτη και χωρίς καμία απαίτηση νομικής παιδείας. Το δικαίωμα κριτικής από τους πολίτες δεν μπορεί να συρρικνώνεται μόνο στο δικαίωμα (επιστημονικής) κριτικής από το ιερατείο των νομικών ελίτ».
Συνεπώς ναι: η ΠτΔ επιστρατεύτηκε. Για να κουκουλώσει την κορυφή ενός παγόβουνου που έρχεται απειλητικό ενώ η ορχήστρα παίζει στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου. Σαγιονάρα. Ιαπωνικός χαιρετισμός.
Κώστας Καναβούρης
ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ