Οταν μιλάμε για τον θάνατο από πείνα και δίψα μιας γυναίκας από τη Σομαλία στα Καρδάμυλα της Χίου πριν από λίγες μέρες, μιλάμε για όλες τις φρίκες μέσα σε έναν και μόνο θάνατο. Γιατί ένας άνθρωπος, μια γυναίκα (που ο κινδυνεύων δυτικός πολιτισμός τής έχει αφιερώσει και δύο «παγκόσμιες ημέρες», μια ως γυναίκα, και μια ως μητέρα που απαγορεύεται να κάνει έκτρωση), μια γυναίκα λοιπόν, προσπαθώντας να ξεφύγει από τον θάνατο, τον συνάντησε στο ακρογιάλι της διαθρυλούμενης ιδιαίτερης πατρίδας του Ομήρου. Η ποίηση όλων των ποιήσεων που είναι ο άνθρωπος πέθανε από τον θάνατο που συντηρεί όλους τους θανάτους: την αγριότητα του δυνατού προς τον αδύναμο.
Μια γυναίκα, προσπαθώντας να ξεφύγει από την πείνα και τη δίψα, περπάτησε τη μισή Υφήλιο, κατάδικη μιας αδιανόητης καταδίκης, για να συναντήσει τον θάνατο από πείνα και δίψα εδώ. Στο φωτεινό Αιγαίο. Οι αποθηριωμένοι φύλακες και οι θιασώτες του άσπιλου δυτικού τρόπου ζωής μπορούν να διώξουν ήσυχα το συννεφάκι από τον τελευταίο της στεναγμό που σκάλωσε στο πέτο του ύπνου τους και να συνεχίσουν το θεάρεστο έργο τους. Άλλωστε, το λέει ξεκάθαρα η μεγάλη Βισουάβα Σιμπόρσκα: «Τίποτα πιο κτηνώδες / από την καθαρή συνείδηση / στον τρίτο πλανήτη του Ήλιου». Ο στόχος επετεύχθη: ο εχθρός αναχαιτίστηκε στα σύνορα της απροσπέλαστης αγριότητας. Η λύπη των αθώων δεν θα μολύνει τον πεντακάθαρο πολιτισμό της αδιαφορίας για τη ζωή στο σύνολό της, αφού όταν αδιαφορείς για τη ζωή ενός και μόνο ανθρώπου, αδιαφορείς για τη ζωή όλων.
Θέλω να πω ότι ο θάνατος αυτής της γυναίκας από πείνα και δίψα δεν είναι απλώς ένα κτηνώδες περιστατικό. Είναι η οριστική συνέπεια μιας γενικής και διαρκούς τερατουργίας. Κάτι σαν απρόσωπη φορντική αλυσίδα που παράγει κόλαση. Αυτή η τερατουργία οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια ένα αθώο και απροστάτευτο πλάσμα στον μαρτυρικό θάνατο. Αυτή η φορντική αλυσίδα παραγωγής κόλασης, που επιβραβεύει τους μάνατζερ και τα golden boys της φρίκης με αμύθητο πλούτο και τους νόμιμους κατόχους αυτής της ιδιόκτητης κόλασης με αμύθητη εξουσία, είναι η υπαίτια όλων αυτών των θανάτων.
Ο θάνατος ξεκινάει από το πρώτο βήμα που κάνουν εκατομμύρια ανθρώπινα πλάσματα σε όλη τη Γη προκειμένου να γλιτώσουν από τον όλεθρο, τη σφαγή, την αρρώστια, την ανήκουστη πείνα και την ανείπωτη φτώχεια. Και είναι ο ίδιος θάνατος που απλώς τελειώνει στις ακτές του Ομήρου, στη Μεσόγειο των πνιγμών και των λυγμών, στον Έβρο των κρυοπαγημάτων, των πυροβολισμών και του φράχτη των κεφαλοκυνηγών και των φωτογραφικών ενσταντανέ της Προέδρου της Δημοκρατίας. Είναι ο ίδιος θάνατος που τελειώνει πάνω σε όλους τους φράχτες της Γης, μέσα σε καρότσες φορτηγών από ασφυξία και θερμοπληξία. Ένας θάνατος που έρχεται με το αγκάθι του συρματοπλέγματος και το αφρισμένο δόντι του σκυλιού που εκπαιδεύτηκε από σκυλιά για να σκοτώνει ανθρώπους.
Αυτή η τερατουργία συμβαίνει. Και τις τερατουργίες βέβαια τις διαπράττουν τέρατα. Ας θυμηθούμε ότι ο επικεφαλής της Frontex Φαμπρίς Λεζερί παραιτήθηκε ύστερα από το σκάνδαλο της παράνομης απομάκρυνσης μεταναστών στα σύνορα της Ε.Ε., τα περίφημα pushbacks. Είναι τα ίδια σύνορα και η ίδια μέθοδος για την οποία καταδικάστηκε ατιμωτικά η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (εκθέτοντας την κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων, αλλά και τη σημερινή, που εφαρμόζει ίδιες πρακτικές), για τον πνιγμό οκτώ παιδιών και τριών γυναικών στο Φαρμακονήσι τον Ιανουάριο του 2014. Ήταν τότε που ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου και σήμερα αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης δήλωνε ότι δεν μπορεί το φονικό ναυάγιο να «αποτελεί αντικείμενο χαζής εκμετάλλευσης» και ότι «κανείς δεν θέλει να ανοίξουμε τις πύλες και όλοι οι μετανάστες να απολαμβάνουν άσυλο στη χώρα».
Και ήταν ο σημερινός υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης που τον Απρίλιο του 2011 δήλωνε ότι φύλαξη συνόρων χωρίς νεκρούς δεν γίνεται.
Και είναι σήμερα που ο Ανδρέας Λοβέρδος λέει ότι η απόφαση του ΕΔΑΑ «απαγορεύει σε ένα κυρίαρχο κράτος να ελέγξει τα θαλάσσια σύνορά του».
Αυτή είναι η διαδικασία των τεράτων που παράγουν θάνατο «καθώς να καθαρίζουνε κρεμμύδια».
Κώστας Καναβούρης
