Το πρώτο, όταν συζητούμε για τις συνέπειες της επιδημίας, είναι οι ζωές των ανθρώπων που χάνονται και όσων υποφέρουν, ασθενείς ή υπό παρακολούθηση. Ο κόσμος ζει στην απόλυτη αβεβαιότητα και αυτό δεν είναι καθόλου ταυτόσημο με τον πανικό. Οι πολίτες, λογικά, στρέφουν τα μάτια τους προς το κράτος στους εκπροσώπους του να μάθουν όσα αποφασίζονται για τη ζωή τους. Στο πλαίσιο αυτό και αυτοί θα κινηθούν να ζουν με προφύλαξη, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη που όσο περνούν οι μέρες θα είναι όλο και πιο αναγκαία. Δεν γνωρίζουμε σε ποιο σημείο της μάχης βρισκόμαστε ενώ γύρω μας, στη γειτονιά μας, τα παραδείγματα είναι τρομακτικά.
Είναι επιβεβλημένο, παρ’ όλα αυτά, να παρακολουθούμε και να κρίνουμε, χωρίς να χάνουμε τη σύνεσή μας, τα πεπραγμένα της Κυβέρνησης για όλα αυτά. Για το ένα από τα δυο μέτωπα, το υγειονομικό, δεν προσάπτονται ουσιώδεις παρατηρήσεις, αν εξαιρέσει κανείς την αργοπορία της έναντι της αδιανόητα ανεύθυνης στάσης της Εκκλησίας. Παραδόξως και ο ΣΥΡΙΖΑ υστέρησε εδώ καθώς απευθυνόταν στην κυβέρνηση να αποφασίσει την απαγόρευση, δεν επέκρινε απ’ ευθείας την ηγεσία της Εκκλησίας. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Σπεύδει και επωφελείται
Για το άλλο μέτωπο, όμως, τη μάχη για την οικονομία και την εξασφάλιση αξιοπρεπών όρων ζωής των πολιτών, η κυβέρνηση όχι μόνο έχει ανοιχτούς λογαριασμούς αλλά πολύ χειρότερα πίσω από θετικά δημοσιονομικά, κυρίως, μέτρα σπεύδει και επωφελείται από την κρίση για να περάσει αποφάσεις και νομοθετήματα που χειροτερεύουν τους όρους εργασίας των εργαζομένων εκπληρώνοντας αιτήματα της εργοδοσίας που έως τώρα δίσταζε. Το πρώτο, μάλιστα, μέτρο είναι το πιο χαρακτηριστικό: να λειτουργούν τις Κυριακές τα σούπερ μάρκετ, ρύθμιση που προωθεί εδώ και χρόνια η ΝΔ και πολύ θα θέλει να παγιωθεί και μετά την υγειονομική κρίση.
Μετά από κάθε διάγγελμα του Πρωθυπουργού – είχαμε τρία την εβδομάδα που πέρασε – που περιλαμβάνει, συνήθως, μέτρα ανακούφισης, διευκόλυνσης επιχειρήσεων, εισοδηματικής ενίσχυσης κτλ, κτλ ομάδα υπουργών ακολουθεί να τα εξειδικεύσει και τότε αποκαλύπτεται η ταυτότητα της πολιτικής της κυβέρνησης, εν μέσω κρίσης: η επιλογή είναι ταξική και στηρίζεται για την αντιμετώπιση της κρίσης στις επιχειρήσεις τις οποίες στηρίζει όχι μόνο με μέτρα πιστωτικά, φορολογικά κ.τ.λ. όπως όφειλε εξάλλου αλλά με μέτρα σε βάρος των μισθωτών. Ο κίνδυνος διόγκωσης, ξανά, της ανεργίας είναι δίπλα μας, η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει τα πρώτα καμπανάκια των απολύσεων.
Στο επίπεδο των καθαρά οικονομικών μέτρων στην «Εποχή» ο αναγνώστης θα βρει αξιόλογες αναλύσεις: μια δισέλιδη συνέντευξη με τον Αντώνη Παπαγιαννίδη (σελ. 6-7) και ένα δισέλιδο με τις παρεμβάσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ (Τσακαλώτος – Χαρίτσης) (σελ. 8-9) νομίζουμε αρκούν. Η κυβέρνηση εκτός του ότι άργησε να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος – προγενέστερες δηλώσεις στελεχών της μας κάνουν να γελάμε και να κλαίμε, ταυτόχρονα – άρχισε να δρα με δόσεις μέτρων, αποσπασματικά και συμπληρωματικά προηγούμενων μέτρων της. Το τελευταίο διάγγελμα – δέσμη μέτρων του Κ. Μητσοτάκη ακύρωνε τις κριτικές, που λίγες ώρες πριν διατύπωναν στελέχη της κυβέρνησής του, έναντι του ΣΥΡΙΖΑ!
Η κυβέρνηση επέδειξε δειλία στο να διεκδικήσει στο Γιούρογκρουπ άλλο περιθώριο άσκησης οικονομικής πολιτικής και να μην υλοποιήσει τη δέσμευση του 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος. Δίστασε, ακόμη, και να χρησιμοποιήσει το «μαξιλάρι» μέσα στο ίδιο κλίμα αποδοχής της «κατεύθυνσης» από το ESM και το Γιούρογκρουπ «θα πάρετε μέτρα που αντέχετε». Πιεζόμενη, ωστόσο, από τη δεινή οικονομική πραγματικότητα και στο πολιτικό πεδίο από την κριτική, συνοδευόμενη από συγκεκριμένες προτάσεις, που ασκούσε ο ΣΥΡΙΖΑ, και δια του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης υιοθέτησε μερικά μέτρα από τα προτεινόμενα.
Μέτρα εντελώς ανεπαρκή
Είναι χαρακτηριστικό το σχετικό απόσπασμα από ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ. «Οι υπουργοί της κυβέρνησης ανακοίνωσαν μέτρα ανεπαρκή για το μέγεθος της κρίσης. Τόσο ανεπαρκή που έπρεπε να σπεύσει 24 ώρες μετά ο ίδιος ο πρωθυπουργός για να διορθώσει την εικόνα. Έστω κι έτσι, η κυβέρνηση φαίνεται να συνειδητοποιεί πως οι πολίτες που χρειάζονται στήριξη είναι πολύ περισσότεροι από όσους προέβλεπαν οι αρχικές της εξαγγελίες. Είναι προφανώς θετικό ότι ο κ. Μητσοτάκης υιοθετεί ορισμένες προτάσεις -δυστυχώς λίγες- από το ολοκληρωμένο πακέτο αναγκαίων παρεμβάσεων που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ». Και συνεχίζει αφού τονίσει ότι «η μεθοδολογία της εκ των υστέρων επούλωσης αρνητικών επιπτώσεων είναι ατελέσφορη και προβληματική» με πρόταση «Για να μην πολλαπλασιαστούν όσοι χρειάζονται στήριξη, όσο βαθαίνει η κρίση, για να μην αυξηθούν οι χαμένες θέσεις εργασίας, η κυβέρνηση πρέπει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τώρα, χωρίς καθυστέρηση, ένα φιλόδοξο και γενναίο πρόγραμμα δημοσιονομικών παρεμβάσεων, δημόσιων επενδύσεων, κρατικών εγγυήσεων και οριζόντιων μέτρων ενίσχυσης επιχειρήσεων και εργαζομένων».
Το μέτρο της ΕΚΤ που ανακοίνωσε η κ. Λαγκάρντ με τα 750 δισ. ευρώ που ύστερα από δέκα χρόνια περιλαμβάνουν και την Ελλάδα ανέβασε τους τόνους αντιπαράθεσης ΣΥΡΙΖΑ – Κυβέρνησης. Η κυβέρνηση το θεώρησε δική της επιτυχία και μάλιστα υποστήριξε ότι ο αποκλεισμός από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης οφειλόταν στον ΣΥΡΙΖΑ! Η κατά παρέκκλιση, ωστόσο, των – ούλτρα μονεταριστικών – κανόνων της ΕΚΤ συμπερίληψη της Ελλάδας οφειλόταν στο μαξιλάρι, στην έξοδο από το μνημόνιο και στον φόβο των Βρυξελλών για ρωγμές στην Ευρωζώνη διότι τίποτε δεν έχει τελειώσει. Απεναντίας, η κυβερνητική θητεία της ΝΔ έχει να παρουσίασει αξιοπρόσεκτες αποτυχίες όπως η υστέρηση κατά 2 δισ. των εσόδων το πρώτο δίμηνο – αθώος, εδώ, ο κορονοϊός – και επιβράδυνση στην πορεία ανάπτυξης αντί επιτάχυνσης όπως διατυμπάνιζε προεκλογικά η ΝΔ. Δεν πήγαινε, όμως, καλά και η πορεία της απασχόλησης με την ανεργία να ξανακοιτάζει προς τα πάνω.
Το πρόβλημα των προβλημάτων
Η ανεργία, το αμέσως επόμενο βραχύ και μέσο διάστημα θα είναι το πρόβλημα των προβλημάτων και αυτό δεν φαίνεται να το συνειδητοποιεί η κυβέρνηση. Αυτό προκύπτει από τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι τρεις υπουργοί που διευκόλυναν τις επιχειρήσεις να απολύουν! Η «πανδημία ας μην γίνει αφορμή για περαιτέρω φτωχοποίηση των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα» τονίζεται σε ανακοίνωση εργατολόγων που συγκροτούν την ΕΝΥΠΕΚΚ. Θεωρούν ότι «το νέο πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση οδηγεί σε μεγάλες ανατροπές των εργατικών δικαιωμάτων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και προστατευτικών εργατικών διατάξεων που ίσχυσαν για δεκαετίες και σεβάστηκαν ακόμη και οι δανειστές».
Ειδικά το μέτρο της μετάθεσης της καταβολής του δώρου, εκτός από αντεργατικό, είναι και λάθος ως οικονομική πολιτική διότι, σε κρίσιμη περίοδο, θα αφαιρέσει ζήτηση από την αγορά, θα βαθύνει την ύφεση. Όπως σημείωνε ο Στάθης Σχινάς στο «Κόκκινο» θα μπορούσε η κυβέρνηση, αν ήθελε, να διευκολύνει τις επιχειρήσεις με χαμηλότοκες πιστώσεις. Ακόμη και το κράτος μπορούσε να καταβάλει το αναγκαίο 1 δισ. του δώρου και αργότερα να το εισπράξει. Λύσεις υπήρχαν.
Την ίδια στιγμή στην Ισπανία η Κυβέρνηση Αριστεράς – Σοσιαλιστών με ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα με ορίζοντα τα 200 δισ. ή το 20% του ισπανικού ΑΕΠ συγκροτούν μια «κοινωνική ασπίδα» για να προστατεύσουν την κοινωνία τους από την επερχόμενη κρίση. Άλλο κλίμα. Δεν ξεχνούν το πόσο λάθος χειρίστηκε την κρίση του 2008 το PSOE του Ρ. Θαπατέρο (στις σελ. 12-13 ο συνεργάτης μας Στ. Φόρτι μας δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες).
Παύλος Δ. Κλαυδιανός
Πηγή: Η Εποχή
