Είναι η τύχη των επετείων. Ακόμα κι αυτής του Πολυτεχνείου. Έπειτα από το πλήθος των ανακοινώσεων, των εκδηλώσεων, των αφιερωμάτων και της προβολής των γεγονότων, η επικαιρότητα γυρίζει σελίδα. Κάπως έτσι, δεκαετίες τώρα, σημειώνονται αντιδράσεις για την κατοχή της αιματοβαμμένης σημαίας του Πολυτεχνείου από την ομάδα της ΠΑΣΠ, οι οποίες στη συνέχεια «ξεχνιούνται», με αποτέλεσμα να χρονίζει αυτή η ιδιότυπη καπηλεία ενός ύψιστου συμβόλου κοινωνικών αγώνων. Μπορεί, όμως, μια τέτοια καπηλεία να τυγχάνει μόνο «επετειακών» αντιδράσεων;
Από το 1980, που έπαψε να συγκροτείται Κεντρικό Συμβούλιο της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος (ΕΦΕΕ), το γεγονός ότι η σημαία βρίσκεται στα χέρια μελών της ΠΑΣΠ έχει προκαλέσει ποικίλες πολιτικές αντιδράσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι «νεολαίοι της σημαίας», όπως τους αποκαλούσαν στον κόμμα τους, επέμειναν να κρατούν και να κρύβουν τη ματωμένη σημαία, αρνούμενοι πεισματικά να την παραδώσουν, ακόμα και όταν το 2008 ο τότε γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Ραγκούσης, είχε ανακοινώσει την πρόθεση να δοθεί η σημαία στη Βουλή και τους είχε απειλήσει με διαγραφές.
Έκτοτε, η αυτονομημένη ομάδα της ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ, αν και αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ, συνέχισε να κρατάει τη σημαία, ενώ δεν έπαψε ποτέ να παραμένει συγκροτημένη, ακόμα και μετά την προσχώρησή της το 2019 στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πλαίσιο της διεύρυνσης. «Ισχυρό χαρτί» για την ομάδα αυτή ήταν και παραμένει η κατοχή της σημαίας του Πολυτεχνείου, την οποία δεν παραδίδει με δικαιολογίες όπως «θα την παραδώσουμε αν συγκροτηθεί η ΕΦΕΕ» ή «και η ΚΝΕ κατέχει τη σφραγίδα της ΕΦΕΕ, αλλά δεν λέτε τίποτα».
Φέτος οι αυτόκλητοι «ιδιοκτήτες» της σημαίας έκαναν ακόμα μία αυτόνομη πορεία, δίνοντας τη σημαία να την κρατήσουν και μικροί μαθητές, επιτυγχάνοντας έτσι μεγαλύτερη επικοινωνιακή προβολή από τις τηλεοπτικές κάμερες.
Δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες της σημαίας
Η πρώτη αντίδραση ήρθε από τον πρώην πρόεδρο της Βουλής και βουλευτή Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νίκο Βούτση, ο οποίος δήλωσε: «Όχι στο όνομά μας αυτή η άθλια ντροπιαστική συμπεριφορά. Χρόνια πολλά τους ζητάνε όλοι το αυτονόητο, την κατάθεση της σημαίας στον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 (ΣΦΕΑ) ή στη Βουλή. Η φετινή μάλιστα επικοινωνιακή καμπάνια που στήσανε εκθέτει τους ίδιους και όσους τους ανέχονται ακόμη περισσότερο. Όχι στο όνομά μας».
Σε ανακοίνωση του ΣΦΕΑ, με αφορμή τα όσα απαράδεκτα συνέβησαν φέτος στον χώρο του Πολυτεχνείου, γίνεται αναφορά και στο ιστορικό σύμβολο: «Θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε στους “φύλακες” της σημαίας του Πολυτεχνείου ότι δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες της, ούτε ορίστηκαν θεματοφύλακες ούτε επιτρέπεται η σημαία να κάνει αυτόνομη πορεία χωρίς τον λαό και τη νεολαία. Ελπίζουμε με την ίδρυση του Μουσεία Αντιδικτατορικής Αντίστασης οι κάτοχοι να την παραδώσουν εκεί που ανήκει».
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΑ, Βαγγέλης Γκιουγκής, χαρακτηρίζει «τραγελαφικό» το γεγονός ότι η ομάδα αυτή με τη σημαία στα χέρια πορεύτηκε αυτόνομα, χωρίς καμία συνεννόηση με τον Σύνδεσμο, μία ώρα πριν από την καθορισμένη έναρξη της πορείας του Πολυτεχνείου.
Ο γραμματέας του ΣΦΕΑ, Νίκος Μανιός, που δέχτηκε επίθεση στον χώρο του Πολυτεχνείου κατά τον φετινό εορτασμό της επετείου, σε δήλωσή του παραδέχτηκε ότι οι δύο συμπεριφορές, του ΝΑΡ και της ΠΑΣΠ, σχετίζονται, καθώς με διαφορετικό τρόπο η καθεμία καπηλεύονται την ιστορική μνήμη και εμφανίζονται ως «ιδιοκτήτες» της. «Ο ΣΦΕΑ έχει τη θεσμοθετημένη ευθύνη για τις επετειακές εκδηλώσεις και την πορεία προς την αμερικάνικη πρεσβεία. Είναι απαράδεκτο η σημαία του Πολυτεχνείου να εμφανίζεται ξεκομμένη από τη μεγάλη πορεία από μια ομάδα που δηλώνει “η σημαία είναι εγώ», επισήμανε ο Ν. Μανιός.
Έπρεπε η σημαία να είχε παραδοθεί
Ο Στέφανος Τζουμάκας δηλώνει οργισμένος που «μια ομάδα ανθρώπων χωρίς αρχές κρατάει και περιφέρει ένα αγωνιστικό, εμβληματικό σύμβολο» και χαρακτηρίζει «ντροπή για τη δημοκρατία το γεγονός ότι η σημαία φυλάσσεται από αυτήν την ομάδα σε τραπεζική θυρίδα». «Η σημαία δεν είναι λάφυρο, ανήκει στον ελληνικό λαό, στην ελληνική κοινωνία και η θέση της είναι στη Βουλή» τονίζει.
Ο Στ. Τζουμάκας περιγράφει τις στιγμές που το τανκ όρμησε με αναμμένους τους προβολείς και τους οπλισμένους στρατιώτες που έμπαιναν από την πύλη. Όπως λέει χαρακτηριστικά, «ενώ οι φοιτητές οπισθοχωρούσαν, κάποιοι “μυημένοι” πηδήξαμε από τα κάγκελα, μεταξύ αυτών και μια ομάδα που ανέλαβε να φυγαδεύσει τη ματωμένη σημαία. Την παρέδωσε στα γραφεία της εφημερίδας “Βραδυνή”, που στεγαζόταν κοντά στο Πολυτεχνείο, στην Ομόνοια». Αναφέρεται με συγκίνηση στο τηλεφώνημα του εκδότη της εφημερίδας, Τζώρτζη Αθανασιάδη, μετά την πτώση της χούντας: «Αν και δεν γνωριζόμασταν, μου είπε “Στέφανε, έλα να πάρεις τη σημαία”». Έτσι, το 1974 η σημαία παραδόθηκε στην ΕΦΕΕ, το 1976 πέρασε στην ΠΑΣΠ και στα χέρια του ως προέδρου της ΕΦΕΕ και δόθηκε στον επόμενο -και τελευταίο- πρόεδρο, τον Χρήστο Παπουτσή. «Από τη στιγμή που διαλύθηκε η ΕΦΕΕ, έπρεπε η σημαία να είχε παραδοθεί» δηλώνει ο Στ. Τζουμάκας.
Για το ζήτημα ο νέος γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνος Βλαχάκης, επισημαίνει: «Η σημαία του Πολυτεχνείου, το αιματοβαμμένο σύμβολο αγώνα της εξέγερσης ενάντια στη χούντα των Συνταγματαρχών ανήκει σε όλο τον λαό. Ωστόσο εδώ και δυόμισι δεκαετίες, μετά τη διάλυση της ΕΦΕΕ, η ΠΑΣΠ την κατέχει ως λάφυρο, την περιφέρει κατά το δοκούν (όπως π.χ. πέρυσι στο Κερατσίνι) και κάθε χρόνο την εμφανίζει για λίγες ώρες στην επέτειο του Πολυτεχνείου και την φυγαδεύει ύστερα. Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να ανεχόμαστε άλλο την οικειοποίηση του συμβόλου αυτού από την ΠΑΣΠ. Πάγια θέση μας ήταν και παραμένει ότι η σημαία πρέπει να παραδοθεί άμεσα στους αγωνιστές και αγωνίστριες της περιόδου εκείνης, στο ΣΦΕΑ. Δεσμευόμαστε ότι θα δώσουμε μάχη μέχρι να τα καταφέρουμε».
Μαρία Λυκούρα
Πηγή: Η Εποχή
