Φανταστείτε τον Σίσυφο να αναλαμβάνει οικολογικά καθήκοντα! Αντι να σπρώχνει, αιώνια, στην ανηφόρα τον βράχο, που συνεχώς του ξαναπέφτει πίσω, να τον καταδικάσουν σε ένα παρόμοιο, ωφελιμότερο αλλά αντίστροφο άθλο: να κατεβάζει τη θερμοκρασία του πλανήτη κάθε φορά που ξεπερνά τα ανεκτά ορια. Εκεί πανω στον Όλυμπο, ίσως δεν είχαν κλιματικά προβλήματα, τώρα όμως με τον υδράργυρο να κτυπάει συνεχή 40αρια ο αγέρωχος Δίας θα άλλαζε το είδος της τιμωρίας στον παραβάτη Σίσυφο…
Τα κλιματιστικά έχουν πάρει φωτιά και προσεχώς και οι λογαριασμοί. Δεν προλαβαίνουν να μειώσουν τη θερμοκρασία σε συνθήκες διαβίωσης στους κλειστούς χώρους, που έχουν μετατραπεί σε θερμικούς θύλακες και τους κοινόχρηστους σε μπάρμπεκιου.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταρριφθεί τα κλιματικά ρεκόρ απανταχού ανά την υφήλιο. Την 4η Ιουλίου καταγράφηκε η υψηλότερη, μέχρι τώρα, μέση θερμοκρασία. Οι μέσες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας ήταν οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ η συρρίκνωση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής, η μεγαλύτερη.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ανακοίνωσε ότι το φυσικό φαινόμενο Ελ Νίνιο είναι πάλι ενεργό. Στο πλαίσιο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι συνθήκες που δημιουργεί ο Ελ Νίνιο έχουν προσθετική επίδραση με τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, ωθώντας τις θερμοκρασίες σε υψηλά ρεκόρ. Αυτό έχει συνδυαστεί με μείωση των αερολυμάτων (μικρά σωματίδια που μπορούν να εκτρέψουν την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία). Αυτοί οι δύο παράγοντες είναι πιο πιθανό να ευθύνονται για τη θερμοκρασία ρεκόρ στην ατμόσφαιρα και στους ωκεανούς.
Η κλιματική κρίση επηρεάζει καθοριστικά την υπερθέρμανση της Γης και η αναζήτηση δροσιάς έχει γίνει πιεστική, αναγκάζοντας δισεκατομμύρια ανθρώπους να επιλέγουν φθηνά, χαμηλής απόδοσης κλιματιστικά, που συμβάλουν στην περαιτέρω αύξηση του συνολικού θερμικού φορτίου, μεταφέροντας το από τους κλειστούς χώρους στους ανοιχτούς, προσθέτοντας εκπομπές CO2 σε ένα κλειστό σύστημα που αυτοτροφοδοτείται, δυσκολεύοντας την ενεργειακή μετάβαση.
Πωλούνται 10 κλιματιστικά ανά δευτερόλεπτο
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) είχε προειδοποιήσει από το 2018 ότι η ανάγκη ψύξης θα ήταν «ένας από τους κορυφαίους συντελεστές στην παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας τις επόμενες τρεις δεκαετίες», υπολογίζοντας ότι περίπου 10 νέα κλιματιστικά θα πωλούνται κάθε δευτερόλεπτο από τώρα έως το 2050.
Εκτιμάται ότι η ενέργεια που απαιτείται για την ψύξη χώρων (ανεμιστήρες, υγραντήρες, κλιματιστικά) ανέρχεται, παγκοσμίως, σε 2.000 (TWh), περίπου το 10% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (ΙΕΑ). Σύμφωνα με το Bloomberg, η ζήτηση προβλέπεται να υπερτριπλασιαστεί, στις 6.200 TWh, έως το 2050, με το 70% της αύξησης να οφείλεται στις οικιακές μονάδες κλιματισμού. Μέχρι το 2050, η ενέργεια για την ψύξη χώρων αναμένεται να ξεπεράσει την αντίστοιχη για την λειτουργία των οικιακών συσκευών. Θα απαιτηθεί προς τούτο πρόσθετη δυναμικότητα 2.500 GW, όση δηλαδή ισοδυναμεί με την τρέχουσα παραγωγή ενέργειας ΗΠΑ, Ευρώπης και Ινδίας (IEA) αθροιστικά.
Εκτιμάται ότι για να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες ψύξης, θα χρειαστούν έως το 2050 14 δισ. συσκευές ψύξης επιπλέον. Αυτό αντιστοιχεί στο τετραπλάσιο του σημερινού αριθμού (3,6 δισ.) συσκευών, ενώ η απαιτούμενη ηλεκτρική ενέργεια θα ανέλθει περίπου στο 80% έως 100% της προβλεπόμενης δυναμικότητας των ΑΠΕ για το 2050 (ΙΕΑ).
Οι εκπομπές για το 2030 μπορεί να υπερβούν τους 2 δισ. μετρικούς τόνους εκπομπών ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, ξεπερνώντας το σύνολο των εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2021. Εάν η διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή καθυστερήσει, η εγκατάσταση νέων κλιματιστικών υπολογίζεται να προσθέσει πάνω από 2 δισ. μετρικούς τόνους CO2eq εκπομπών, ξεπερνώντας το σύνολο των εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2021.
Εκτεταμένες συνέπειες
Όσον αφορά τα δίκτυα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν την αποδοτικότητα των ενεργειακών υποδομών και ενδέχεται να παρεμποδίσουν την ομαλή λειτουργία των ΑΠΕ, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και τις γραμμές μεταφοράς – μειώνοντας την αποδοτικότητά τους και συνεπώς την αξιοπιστία του ενεργειακού εφοδιασμού. Η αναμενόμενη μεταβολή της συχνότητας και της έντασης τέτοιων συμβάντων οδηγεί σε αυξημένες διαταραχές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, επηρεάζοντας το κόστος και τον ενεργειακό εφοδιασμό.
Οι επιδημιολόγοι του Barcelona Institute of Global Health μελέτησαν τη συσχέτιση των θερμοκρασιών του καλοκαιριού 2022 και της υπερβάλλουσας θνησιμότητας σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου έτους προκάλεσαν περίπου 61 χιλ. θανάτους στην Ευρώπη (σε σχέση με τον πληθυσμό, οι θάνατοι γυναικών υπερβαίνουν κατά 56% τους αντίστοιχους των αντρών). Η έρευνα καταγράφει στην Ελλάδα 3.000 θανάτους. Σε σχέση με τον πληθυσμό, η Ελλάδα εμφανίζεται να είναι η δεύτερη πληγείσα χώρα με 285 θανάτους ανά εκατομμύριο λόγω της ζέστης (βλέπε πίνακα).
Η έρευνα επισημαίνει ότι τα επίπεδα θνησιμότητας δεν προσδιορίζονται αποκλειστικά από τα επίπεδα της ζέστης, αλλα από την αποτελεσματικότητα των συστημάτων πρόληψης και περίθαλψης των συστημάτων υγείας.
Η Ευρώπη είναι η ήπειρος που βιώνει τη μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας. Οι ερευνητές προβλέπουν ότι ελλείψει ριζικών παρεμβάσεων προσαρμογής, η ζέστη θα προκαλέσει 68.000 θύματα στην Ευρώπη το 2030, 94.000 το 2040 και 120.000 το 2050.
Και ένα καλο νέο από το ευρωκοινοβούλιο: Χθες υπερψηφίστηκε, με 336 ψήφους (300 κατά και 13 αποχές), η πρόταση της Επιτροπής, αν και αναθεωρημένη προς τα κάτω, για την αποκατάσταση της φύσης, η οποία αποτελεί έναν από τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η αντιδραστική αντίσταση των αρνητών του κλίματος δεν πέρασε. Είναι μια ήττα για τις συντηρητικές ομάδες (περιλαμβάνονται οι περισσότεροι ευρωβουλευτές της ΝΔ). Ο επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, απέτυχε, για την ώρα, στην προσπάθεια δημιουργίας πλατφόρμας κοινών δράσεων για τη συγκρότηση δεξιάς-ακροδεξιάς συμμαχίας για τις εκλογές του 2024.
Ο Ιωσήφ Σινιγάλιας είναι μηχανολόγος μηχανικός.
