Το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται σε έξι θεμελιώδεις αξίες: σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, κράτος δικαίου, σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Την εβδομάδα που μας πέρασε τα θεμέλια αυτά αποδείχθηκε ότι έχουν καταρρεύσει από την διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και δεν υπάρχει καμία πρόθεση ανοικοδόμησης. Το μόνο που διεκδικεί η κυβέρνηση είναι να λέμε ότι είμαστε «Ευρωπαίοι», αλλά να «μένουμε ως έχουμε».
Απομονωμένη
Οι υποκλοπές -ως πρακτική της κυβέρνησης που παραβιάζει τις ατομικές ελευθερίες, καταστρατηγεί το κράτος δικαίου, αφυδατώνει τη δημοκρατία και εγκαθιδρύει ένα παρακράτος- έχουν βγει πια στο φως, με ονόματα και αποδείξεις. Η κυβέρνηση, πανικόβλητη αλλά με προσήλωση στη συνέχιση των μεθόδων που έχει επιλέξει να κυβερνά, επιμένει στις «νόμιμες επισυνδέσεις», στο «ο πρωθυπουργός δεν ήξερε», στο «σκευωρία του ΣΥΡΙΖΑ». Επιτίθεται στον πρόεδρο της ΑΔΑΕ και επιχειρεί να τον χαρακτηρίσει διαπλεκόμενο. Οι παρακολουθούμενοι τηρούν σιγή ιχθύος, ενισχύοντας την αίσθηση ότι η σιωπή τους μπορεί να είναι προϊόν εκβιασμού, η κοινή γνώμη τηρεί στάση αναμονής, σαν να έχει μείνει ενεή από όσα αποκαλύπτονται εδώ και έξι μήνες, η ελληνική δικαιοσύνη κλείνει τα μάτια της και με τα δυο της χέρια, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αρχίζουν να αντιδρούν. Η Νέα Δημοκρατία θα αγωνιστεί ως την τελευταία της ικμάδα να αποδείξει ότι δεν είναι μόνο εκείνη διεφθαρμένη και διαπλεκόμενη, αλλά «όλοι ίδιοι είναι», και θα βρεθεί απομονωμένη.
Απομονωμένη ακόμα και από βουλευτές και στελέχη της, καθώς μπορεί να μην διαφοροποιούνται, αλλά απέφυγαν να την υπερασπιστούν με σθένος. Έμειναν οι ακραίοι Γεωργιάδης, Βορίδης, Μαρκόπουλος να υπερασπιστούν τη γραμμή του «μα και οι άλλοι τα ίδια έκαναν», μαζί με τον συνταγματολόγο Γ. Γεραπετρίτη, ο οποίος απαγγέλει Λυσία, αφού το σύνταγμα το παραπέταξε σε κάποιο υπουργικό συρτάρι. Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται απομονωμένη και στον πολιτικό στίβο. Έχουν ωριμάσει πια οι συνθήκες για ένα μέτωπο υπεράσπισης της δημοκρατίας, που περιλαμβάνει κόμματα (δυστυχώς, μόνο το ΚΚΕ δείχνει να μην συνειδητοποιεί ότι πρέπει να δράσει πέρα από τα στενά του περιθώρια στο όνομα των ελευθεριών και της δημοκρατίας), διανοούμενους (σύσσωμοι οι συνταγματολόγοι της χώρας έχουν καταδικάσει τις πρακτικές παρακολουθήσεων της κυβέρνησης), συλλόγους και σωματεία (οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας εκδίδουν καταδικαστικές αποφάσεις). Και η Νέα Δημοκρατία, με την πλάτη στον τοίχο αλλά και με όλα σχεδόν τα ΜΜΕ να εξυφαίνουν το δικό της αφήγημα, επιμένει στη στρατηγική «δεν πάμε σε σύγκρουση, αλλά σε σύγκριση».
Η σύγκριση φέρνει τη σύγκρουση
Η σύγκριση βγαίνει από τα σύνορα και έρχεται να γίνει σύγκρουση με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Η χώρα έχει εκτεθεί διεθνώς, όχι μόνο γιατί αποδεικνύεται πως έχει διαμορφωθεί μια ανελεύθερη δημοκρατία, αλλά γιατί έχει μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις, τον εξοπλισμό και τις πρακτικές σε δικτατορικά καθεστώτα. Η PEGA, η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της παράνομης χρήσης των κατασκοπευτικών λογισμικών, καλεί σε ακρόαση τον πρόεδρο της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Χρήστο Ράμμο, και τον πρόεδρο της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κώστα Μενουδάκο. H PEGA «συμπεραίνει παραβιάσεις και φαινόμενα κακής εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας» και καλεί τη χώρα, μεταξύ άλλων, «να καταργήσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής», «να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα να διερευνήσουν όλους τους ισχυρισμούς της χρήσης spyware», «να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 που καταργούσε τη δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ειδοποιεί τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών», «να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των σχετικών εποπτικών οργάνων», να «ανατρέψει τη νομοθετική αλλαγή του 2019 που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού», «να εφαρμόσει επειγόντως την οδηγία για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», «να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της ΑΔΑΕ», κ.λπ. Η PEGA, δηλαδή με την εισήγησή της περιγράφει ένα καθεστώς και καλεί την Κομισιόν να δράσει. Πώς θα μπορέσει ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος υποδεικνύεται από την ευρωπαϊκή επιτροπή ως υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση, να εκπροσωπεί τη χώρα διεθνώς; Με τι κύρος και με ποιες εγγυήσεις μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να συγκαταλέγεται στα ευρωπαϊκά κράτη; Η κάθαρση είναι περισσότερο από αναγκαία, επιβάλλεται πια.
Η κορυφή του παγόβουνου
Και δεν είναι, άλλωστε, οι υποκλοπές η μόνη περίπτωση που η Ελλάδα αποκλίνει των ευρωπαϊκών αξιών. Το αντίθετο, μάλλον είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η Έκθεση του Μηχανισμού Καταγραφής Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών, ο οποίος υπάγεται στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας), αποκαλύπτει έναν κρατικό μηχανισμό παράνομων επαναπροωθήσεων, μέσα από την επιβεβαίωση 50 περιστατικών άτυπων αναγκαστικών επιστροφών από τον Απρίλιο του 2020 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022. Και η κυβέρνηση εγκαλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να ζητήσει συγγνώμη για την «μικρή Μαρία», καθώς κατήγγειλε την κυβέρνηση για παράνομες πρακτικές επαναπροωθήσεων και για εγκατάλειψη προσφύγων στο θάνατο. Μάλιστα, ο υπουργός Μετανάστευσης, Ν. Μηταράκης, δήλωσε ευθαρσώς «η Ελλάδα δεν είναι πύλη εισόδου για την Ευρώπη».
Η Κομισιόν την Πέμπτη αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, επειδή δεν έχει συμμορφωθεί με την οδηγία για την αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Όπως επισημαίνεται η διασφάλιση της πλήρους τήρησης της οδηγίας αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, ενώ απαιτείται τα εν λόγω πρόσωπα να έχουν πρόσβαση στο ελάχιστο επίπεδο παροχών. Επιπλέον, έστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει προτού παραπεμφθεί η υπόθεση στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, γιατί δεν ποινικοποιεί τη ρητορική και τα εγκλήματα μίσους (Ας μην επισημάνουμε πόσες φορές την έχει ασκήσει η κυβέρνηση ή εκπρόσωποί της, ειδικά με αφορμή το προσφυγικό, αλλά και εναντίον των Ρομά). Για την ιστορία, η Κομισιόν εξέδωσε τέσσερις ακόμα προειδοποιήσεις εναντίον της Ελλάδας για μη συμμόρφωση: τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, μη αποτροπή στην πρόκληση ζημιών στη φύση από χωροκατακτητικά ξένα είδη (για το ζήτημα πλέον η Ελλάδα παραπέμπεται στο ευρωπαϊκό δικαστήριο), μη τήρηση κανόνων για τις δημόσιες προμήθειες στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (δηλαδή εντοπίζει αδιαφάνεια στους διαγωνισμούς ανάθεσης), τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.
Το «μένουμε Ευρώπη» από τους κυβερνούντες και τους ακόλουθούς τους είναι θέσφατο. Το πώς παραμένουμε Ευρώπη, όταν το κράτος δικαίου έχει παραλύσει και παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες δεν τους απασχολεί. Όμως αυτό είναι το καίριο ερώτημα. Και με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όχι μόνο απομακρυνόμαστε από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά στρεφόμαστε και εναντίον του.
Ιωάννα Δρόσου
