Macro

Η τέταρτη πρόκληση

Περισσότερο από την οργανωτική ανασυγκρότηση του κόμματος η καίρια πρόκληση για τον Αλέξη Τσίπρα είναι σήμερα η προγραμματική ανασύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ.

Για «εμφύλιο» στον ΣΥΡΙΖΑ και σύγκρουση Σκουρλέτη-Τσίπρα κάνουν λόγο τα δεξιά και τα ακροδεξιά μέσα ενημέρωσης, με πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα και κάθε λογής «αναλύσεις». Προφανώς η παράδοση του διαλόγου και της πολιτικής αντιπαράθεσης που συνοδεύει την ιστορία της Αριστεράς, αλλά έχει σημαδέψει ειδικά και τον ΣΥΡΙΖΑ από τη γέννησή του, είναι εντελώς ξένη για τους αναλυτές της νεοφιλελεύθερης και της λαϊκής Δεξιάς.

Διάφανη είναι και η σκοπιμότητα των μέσων ενημέρωσης που αποθεώνουν τον κ. Μητσοτάκη να φουσκώνουν τις σχετικές αναφορές, προκειμένου να φεύγει λίγο από την επικαιρότητα το καταστροφικό έργο της κυβέρνησης που έχει ήδη ξεπεράσει και τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις.

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται φυσικά μπροστά σε κρίσιμες επιλογές για το μέλλον του και για μια ακόμα φορά η ηγεσία του καλείται να χαράξει νέους δρόμους, εφόσον μετά «την πρώτη φορά Αριστερά» στην κυβέρνηση, έχουμε πλέον και «πρώτη φορά Αριστερά» στην αξιωματική αντιπολίτευση ύστερα από κυβερνητική θητεία.

Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα του κόμματος που ξεκίνησε ως ένα μικρό κόμμα αρχών και διαμαρτυρίας και βρέθηκε ξαφνικά να διεκδικεί και να κατακτά την εξουσία.

Το σημαντικό ήταν ότι παρά το γεγονός πως ο ΣΥΡΙΖΑ αξιοποίησε τις συνθήκες της κρίσης, προκειμένου να απευθυνθεί σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, τα οποία ήταν έως το 2012 παγιδευμένα στον παλιό δικομματισμό, όπως αποδείχτηκε στις πρόσφατες εκλογές, όχι μόνο δεν συμπαρασύρθηκε στη συρρίκνωση και την αφάνεια όπως άλλα γεννήματα της κρίσης που αποδείχτηκαν «κομήτες» (flash parties), δηλαδή οι ΑΝ.ΕΛΛ. και το Ποτάμι, αλλά κατέκτησε μία από τις δύο θέσεις στον νέο δικομματισμό που έχει ήδη διαμορφωθεί.

Οσοι με ευκολία μιλούν για «πασοκοποίηση» ή κάνουν άλλες αστήρικτες εικασίες για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ λησμονούν αυτή την πραγματικότητα και δεν παίρνουν υπόψη τους το γεγονός ότι το κόμμα την τελευταία δεκαετία αντιμετώπισε μια σειρά διλημμάτων, στα οποία έδωσε καίριες απαντήσεις, χωρίς να καταφύγει σε καμιά έτοιμη συνταγή, εφόσον κάτι παρόμοιο απλά δεν προϋπήρχε ούτε στην Ελλάδα ούτε στο εξωτερικό.

  1. Η πρώτη πρόκληση ήταν η απόφαση από το 2011-2012 να διεκδικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ την ηγεμονία στον αντιμνημονιακό αγώνα ως ενιαίο κόμμα της Αριστεράς, παρά το γεγονός ότι δεν είχε κατορθώσει να αποκτήσει ενιαία φωνή στο εσωτερικό του.
  2. Η δεύτερη πρόκληση ήταν το καλοκαίρι του 2015, όταν και πάλι ο Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα να προχωρήσει στον συμβιβασμό με τους εταίρους και έλαβε την ορθή απόφαση, αψηφώντας το βαρύ οργανωτικό κόστος που θα είχε για το κόμμα η επιλογή.
  3. Η τρίτη πρόκληση ήταν τους τελευταίους μήνες, όταν και πάλι επιλέχτηκε να στηριχτεί μέχρι τέλους η εθνικά εξαιρετικά επωφελής Συμφωνία των Πρεσπών, παρά τις (οργανωτικές και πάλι) δυσλειτουργίες για την κυβέρνηση που θα προκαλούσε η αναμενόμενη αντίδραση Καμμένου.

Κοινό χαρακτηριστικό σ’ αυτές τις κινήσεις που αποτόλμησε η ηγεσία του κόμματος και τελικά ευοδώθηκαν, είναι ότι σε όλες τις περιπτώσεις εμφανίζονταν ως κυρίαρχα κάποια οργανωτικά προβλήματα. Μερικά, μάλιστα, απ’ αυτά θεωρήθηκαν ανυπέρβλητα, όπως η επιλογή το 2015 της σύγκρουσης με την έως τότε κυρίαρχη εσωκομματική τάση.

Ομως ορθά ο Αλέξης Τσίπρας τα παραμέρισε, επιλέγοντας αυτό που θεωρούσε ο ίδιος και η πλειοψηφία της ηγετικής ομάδας σωστό από πολιτική άποψη. Και όλες τις φορές δικαιώθηκε, ενώ όσοι πόνταραν στην προβολή οργανωτικών προσκομμάτων κυριολεκτικά εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη. Μάλιστα μπορεί κανείς να πει με αρκετή σιγουριά ότι όσες φορές επιχειρήθηκε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ «οργανωτική» λύση πολιτικών ζητημάτων (λ.χ. η αξιοποίηση κάποιων στελεχών της Κεντροαριστεράς, προκειμένου να υποδηλωθεί «άνοιγμα» προς το Κέντρο) τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο ενθαρρυντικά.

Η τέταρτη πρόκληση

Με αυτά ως δεδομένα, το σημερινό δίλημμα που τίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμιά σχέση με την υποτιθέμενη σύγκρουση Σκουρλέτη-Τσίπρα ή τις επιδιώξεις των «53» ή τις προοπτικές του Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Νίκου Βούτση και του Νίκου Φίλη. Οσοι στρέφουν την προσοχή τους σ’ αυτά δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει στράτευση στις ιδέες της Αριστεράς.

Αλλωστε ο Σκουρλέτης υπήρξε επιλογή του Τσίπρα, ενώ και τα άλλα προβεβλημένα στελέχη ήταν αυτά που τον στήριξαν στην κρίσιμη φάση του καλοκαιριού και του φθινοπώρου του 2015. Ασφαλώς υπάρχουν προσωπικές αποκλίσεις και διαφωνίες. Αλλά για τον ΣΥΡΙΖΑ σημασία έχει κάτι άλλο: η χάραξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής μέσα στις νέες συνθήκες.

Η προοπτική της επανόδου στην εξουσία δεν μπορεί να γίνει ούτε με τα εργαλεία της απειρίας και των δοκιμαστικών πρωτοβουλιών του 2012 ούτε κάτω από την εφιαλτική θαλπωρή των μνημονιακών πειθαναγκασμών που ίσχυαν μέχρι πέρυσι. Η δυσκολία του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι, λοιπόν, η οργανωτική του ανασυγκρότηση, αλλά η προγραμματική του ανασύνταξη.

Αυτή είναι η τέταρτη πρόκληση που έχει μπροστά του ο Αλέξης Τσίπρας. Για ακόμα μία φορά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει να αντιγράψει κάποιο κόμμα, γιατί κανένα δεν έχει βρεθεί σε παρόμοια θέση. Αυτή, όμως, η δυσκολία, αποτελεί πλέον και τον οδηγό της νέας πορείας. Η ωμή εφαρμογή αντιδημοκρατικών και αντιλαϊκών μέτρων από τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη προδιαγράφει τους νέους στόχους.

Αν κάτω από τις ασφυκτικές συνθήκες των μνημονίων ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να έχει στον νου του τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, αν πέτυχε να εφαρμόσει κάποιες από τις αρχές του στο επίπεδο των δικαιωμάτων και της ισοπολιτείας, αν, τέλος, τόλμησε να επιλύσει ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που δηλητηρίαζαν όλη την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας επί δεκαετίες, τώρα θα πρέπει να είναι έτοιμος για το επόμενο βήμα.

Την προώθηση ενός πειστικού σχεδίου για το αύριο της χώρας, με βάση τις ανάγκες των πολλών. Ετοιμο μοντέλο γι’ αυτό το πολιτικό σχέδιο δεν υπάρχει, αλλά η δημιουργία του δεν είναι μόνο ελληνική αλλά ευρωπαϊκή αναγκαιότητα.

Δημήτρης Ψαρράς

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών