Macro

Η μόρφωση και η ποίηση

Για τη νεοφιλελεύθερη αποθηρίωση που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας σε όλα τα επίπεδα, δεν έχει καμιά σημασία το ότι η γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφία Νικολάου, που έδρασε ως οιονεί δήμιος στον Βασίλη Δημάκη, σε επίπεδο νομικού πολιτισμού συμπεριφέρθηκε ως παράνθρωπος που μόλις ξεπέρασε το ανθρωπολογικό στάδιο του υλοβάτη. Σημασία έχει ότι είναι μορφωμένη. Πτυχία, μεταπτυχιακά, δικηγόρος παρά Αρείω Πάγω, σου λέει. Άρα ξέρει τι κάνει. Σε αντίθεση με τον φυλακισμένο Δημάκη, που αφού είναι φυλακισμένος είναι ένα τίποτα, ένας homo sacer που μπορούμε να τον εξοντώσουμε ατιμωρητί. Απλώς επειδή μπορούμε. Από τον καιρό του Ρωμαϊκού Δικαίου τα μαθαίνουνε αυτά οι μορφωμένοι. Άλλωστε δεν τους είπε κανείς αμόρφωτους. Απάνθρωπους και ολίγον… από φασίστες (κατά περίπτωση και όπου μπορεί να γίνει) τους είπε.

Γιατί; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης (εκτός από το ότι ντύνεται καλά και ξέρει να φοράει γραβάτα) με τα τρία πτυχία σε επτά χρόνια, αμόρφωτος είναι; Επομένως ξέρει τι κάνει όταν θέλει να διαλύσει το Δημόσιο Σύστημα Υγείας κι ας απέδειξε τη θεμελιώδη του σημασία στις άγριες μέρες της πανδημίας. Δεν είναι από περιφρόνηση, από γνώση είναι. Όπως όταν σχεδίαζε δεκάδες χιλιάδες απολύσεις, που δεν έγιναν λόγω μαδούρων. Όπως δεν είναι περιφρόνηση το «επανήλθαμε στην κανονικότητα» που πέταξε χασκογελώντας στα μούτρα των απολυμένων του διαγωνισμού 3Κ του ΑΣΕΠ στην Θεσσαλονίκη. Έτσι, φαίνεται, «καλαμπουρίζουν» οι μορφωμένοι στα μούτρα των αδύνατων. Πού να καταλάβουμε εμείς τα στουρνάρια; Μας χωρίζει μορφωτικό χάος.

Όπως, ας πούμε, με τον Χρήστο Τσιαχρή, που τον βάλανε να διοικεί δομή προσφύγων. Είναι ακροδεξιός, τους λες, εκδίδει τα βιβλία του («Μιναρέδες οι λόγχες του Ισλάμ στην Ευρώπη») σε ναζιστικό εκδοτικό οίκο, θα μαρτυρήσουν οι άνθρωποι στα χέρια του, «είναι μορφωμένος» σου απαντάνε. Στρατιωτικός δικαστής με σπουδές στο Διεθνές Δίκαιο. Παραμορφωμένος δηλαδή.

Γιατί, η Λίνα Μενδώνη αμόρφωτη είναι; Ξέρει πολύ καλά το βάθος εννοιών όπως η έννοια της επιείκειας, όταν λέει στην ΠΟΘΑ: «Εξαντλήθηκε η επιείκεια της κυβέρνησης και του υπουργείου Εργασίας προς τους καλλιτέχνες». Προς Ξαρχάκο και σία δηλαδή. Τα ίδια λέει και ο Μπέος αλλά το λέει αμόρφωτα: «Αυτοί (σ.σ.: μαζί με την Άννα και τον Γιώργο Νταλάρα), οι ποικιλώνυμες ‘φιλιππινέζες’ τους (σ.σ.: από τους «ψυκτικούς Περιστερίου», ένας ρατσισμός δρόμος), οι Κιμούληδες και οι Κονιόρδες, εγκατέλειψαν για λίγο την κονόμα και την αρπαχτή (… κ.λπ., κ.λπ.)». Ιδού πώς φαίνεται η αξία της μόρφωσης που δικαιώνει τον άνθρωπο και τις επιλογές του.

Όπως και τις άγριες επιλογές της Προανακριτικής για τη Novartis. Καντάρια μόρφωσης διαθέτουν αυτοί που την εξαχρείωσαν. Πρυτάνεις… του αντισυνταγματικού δικαίου. Νομικός και ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας. που κάλυψε ολόκληρη καλπονοθεία εντός του Κοινοβουλίου. Τι; Δεν ξέρουν αυτοί;

Για να μην πάμε σε βαριές περιπτώσεις μόρφωσης, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης. Είναι, βλέπεις, μακρύς ο κατάλογος αυτών των μορφωμένων μέσα στην Ιστορία. Περνάει μέχρι και από τον Ναζισμό. Και ιδού ένα πρόβλημα μαθηματικών που διαπαιδαγωγούσε για την αναγκαιότητα «εξόντωσης, διά νόμου, της άχρηστης ζωής» και απευθύνεται σε δασκάλους, το 1935 στη Γερμανία. Από άρθρο του Γιάννη Στέφου (“Αυγή” 27.11.2018), δασκάλου και πρώην βουλευτή Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ, διαβάζουμε στην «Άσκηση 97»: «Ένας ψυχοπαθής κοστίζει καθημερινά περίπου τέσσερα μάρκα 16 ράιχ, ένας ανάπηρος πεντέμισι, ένας εγκληματίας 3,50, ένας ανειδίκευτος εργάτης ούτε δύο για κάθε μέλος της οικογένειάς του. Κατάγραψε αυτούς τους αριθμούς. Σύμφωνα με προσεκτικές εκτιμήσεις, ζουν σήμερα σε ιδρύματα στη Γερμανία 300.000 ψυχικά ασθενείς, επιληπτικοί κ.λπ. Πόσα δάνεια από 1.000 μάρκα τα καθένα θα μπορούσαν να δοθούν σε νέα ζευγάρια χωρίς να ζητηθεί η αποπληρωμή τους κάθε χρόνο από αυτά τα χρήματα;»

Να συμπληρώσω εδώ ότι η «λύση» από τους ναζί δόθηκε με την εξόντωση όλων των ψυχικά ασθενών (είτε με μεθοδική ασιτία είτε μέσα σε κινητούς θαλάμους αερίων), μεταξύ τους και 10.000 παιδιών. Ανατριχιάζεις με τόση «μόρφωση». Γι’ αυτό καταφεύγεις σε μια άλλη, από τις «Ασκήσεις Μαθηματικών» του ποιητή Μανόλη Ξεξάκη (μαθηματικός και ο ίδιος, εκδ. Μπαρμπουνάκη, 1980). Στην «Άσκηση έβδομη»: «Δοκιμασμένο καράβι / διστακτικές ρίζες / απ’ το πέπλο του χρόνου / ακινητούνε τη σκάφη σου, / το βαθύ αυτό / κι ανεξερεύνητο τέλος∙ / μα όταν κυματίζουν σημαίες, / όταν μέσα στα σπλάχνα σου / κυματίζουν σημαίες, / κυνηγούν μακριά ώς τους βάλτους / τις αμφιβολίες σου για το ταξίδι.

(Η λανθασμένη πορεία που ακολούθησαν μέχρι τώρα οι λύτες, ήταν η προσπάθεια να ονομαστεί το καράβι. Εσείς να μην ξεχνάτε τα μαχαίρια του ταξιδιού)».

Ώστε εδώ είμαστε: στην προσπάθεια να λυθούν οι ασκήσεις προς όφελος του ανθρώπου. Καιρός να γίνει κατανοητό. Με ποιητική νοημοσύνη. Και με ανθρωπιά μαθηματικής ακρίβειας. Δηλαδή με την διατύπωση του ποιητικού αιτήματος. Δύσκολη άσκηση, η δυσκολότερη. Και ωραία. Η ωραιότερη.

Κώστας Καναβούρης

Πηγή: Η Αυγή