Εκρηξη μεγατόνων θα προκαλέσει στις οικονομίες δεκάδων υπερχρεωμένων χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου το σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής που εξήγγειλε χθες η αμερικανική Fed με απώτερο σκοπό την τιθάσευση του πληθωρισμού. Εκθεση της βρετανικής ΜΚΟ Jubilee Debt Campaign (JDC) έκρουσε πριν από μερικές ημέρες τον κώδωνα του κινδύνου ότι η επικείμενη αύξηση των επιτοκίων της Fed και των άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη θα οδηγήσει πιθανότατα σε αδιέξοδο δεκάδες χώρες κόσμου, οι οποίες βυθίζονται από τα τεράστια χρέη τους.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι μεταξύ 2010 και 2021 τα τοκοχρεολύσια των αναπτυσσόμενων χωρών αυξήθηκαν κατά 120% αγγίζοντας πρόσφατα το υψηλότερο τους επίπεδο από το 2001. Ο μέσος όρος των κρατικών εσόδων που διοχετεύονται για την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους αυξήθηκε από 6,8% το 2010 σε 14,3% το 2021 και αποτελεί ήδη το σημαντικότερο εμπόδιο αυτών των χωρών για την οικονομική τους ανάκαμψη από την πανδημία.
Η αύξηση των επιτοκίων της Fed έρχεται στη χειρότερη στιγμή, καθώς θα οδηγήσει σε ανατίμηση του δολαρίου και θα καταστήσει ακόμη πιο ακριβή την εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων.
«Θα ρίξει κρύο νερό» στην ήδη αδύναμη ανάκαμψη αυτών των χωρών, όπως χαρακτηριστικά είπε την προηγούμενη εβδομάδα η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της JDC σήμερα 54 χώρες σε όλο τον κόσμο είναι αντιμέτωπες με κρίση χρέους, καθώς το βάρος των τοκοχρεολυσίων τους υπονομεύει την ικανότητα των κυβερνήσεων τους να προστατεύσουν βασικά οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών τους. Αλλες 14 χώρες κινδυνεύουν τόσο από κρίση δημόσιου όσο και ιδιωτικού χρέους, ενώ 22 κινδυνεύουν από κρίση χρέους αποκλειστικά του ιδιωτικού τομέα και 21 από κρίση χρέους αποκλειστικά του δημόσιου τομέα.
Από το σύνολο των τοκοχρεολυσίων που οφείλουν να εξυπηρετήσουν φέτος οι κυβερνήσεις χαμηλού και χαμηλότερου εισοδήματος, το 47% είναι προς ιδιώτες πιστωτές, το 27% σε πολυμερείς οργανισμούς, το 12% στην Κίνα και το 14% σε άλλες κυβερνήσεις. Η MKO καλεί τους ηγέτες του G20 «να πάψουν να κρύβουν τα κεφάλια τους κάτω από την άμμο» και να προωθήσουν ένα ολοκληρωμένο σχήμα διαγραφής των χρεών, το οποίο θα περιλαμβάνει και τους ιδιώτες δανειστές, καθώς το Κοινό Πλαίσιο στο οποίο συμφώνησαν το 2020 αποδείχθηκε… μούφα. Καμιά από τις χώρες που υπέβαλε αίτηση σε αυτό το πρόγραμμα δεν είδε έως τώρα κάποια ελάφρυνση του χρέους της.
Εν τω μεταξύ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε και χθες για το ενδεχόμενο η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων να οδηγήσει σε επιβράδυνση του αναπτυσσόμενου κόσμου και πιο συγκεκριμένα των χωρών της Ασίας.
Ο διευθυντής του τμήματος Ασίας Ειρηνικού του Ταμείου Τσανγιόνγκ Ριί τόνισε σε συνέντευξή του στο CNBC ότι αν και στην παρούσα φάση τα πλεονάσματα στο ισοζύγιο πληρωμών και τα συναλλαγματικά αποθέματα των ασιατικών χωρών είναι υψηλότερα σε σχέση με τον προηγούμενο κύκλο σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής της Fed το 2013 («taper tantrum») το χρέος τους είναι σήμερα υψηλότερο. Το 2007, ένα χρόνο πριν από το παγκόσμιο κραχ η Ασία ήταν υπεύθυνη για το 27% του παγκόσμιου χρέους, ενώ τώρα για σχεδόν το 40%, τόνισε.
Το 2013, με το πρώτο σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής από τη Fed, είχε σημειωθεί απότομη έξοδος κεφαλαίων από την Ασία που οδήγησε σε υποτιμήσεις των τοπικών νομισμάτων και τις εκεί κεντρικές τράπεζες σε αύξηση επιτοκίων. Αυτή τη φορά το σοκ ίσως να μην είναι τόσο μεγάλο στις κεφαλαιαγορές, αλλά θα μπορούσε σίγουρα να επιβραδύνει ανάκαμψη και ανάπτυξη στην Ασία, προειδοποίησε ο Ριί.
Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
