Ολοένα περισσότερες επιχειρήσεις στην Τουρκία καταθέτουν αιτήσεις για δικαστική προστασία από τη χρεoκοπία εξαιτίας της επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης. Τους τελευταίους μήνες έχουν εκτοξευθεί οι προσφυγές για υπαγωγή σε konkordato, δικαστική διαδικασία που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να προχωρούν σε αναδιάρθρωση των χρεών τους προκειμένου να αποφύγουν την πλήρη χρεοκοπία.
Η ραγδαία αύξηση των προσφυγών σημειώνεται μετά τη νομισματική κρίση του καλοκαιριού, που πυροδότησε μια απότομη επιβράδυνση της οικονομίας και αύξησε την πίεση στον υπερχρεωμένο επιχειρηματικό κλάδο της χώρας.
Η υπουργός Εμπορίου της Τουρκίας Ρουχσάρ Πεκτζάν δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι ο αριθμός των εταιρειών που ζήτησαν προστασία από τη χρεοκοπία έφτασε τις 846, αν και πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ο πραγματικός αριθμός ίσως να είναι πολλαπλάσιος. Μεταξύ των εταιρειών αυτών υπάρχουν πολλές γνωστές φίρμες από τους κλάδους της λιανικής, των κατασκευών, της βιομηχανίας και της ενέργειας.
Η αύξηση του αριθμού των εταιρειών που βρίσκονται σε δύσκολη θέση προκάλεσε προειδοποίηση από την TUSIAD, μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές ενώσεις της Τουρκίας. «Κάθε μέρα που περνά, μεγαλώνει ο κατάλογος των εταιρειών που υποβάλλουν αίτηση για δικαστική προστασία από τη χρεοκοπία» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του συμβουλίου της TUSIAD Τουντζάι Οζιλχάν. «Αν αρχίσουν οι χρεοκοπίες των εταιρειών, η κατάσταση θα χειροτερέψει. Θα υπάρξουν επιπτώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις, τους εμπόρους και τον κοινό. Θα αυξηθεί η ανεργία… Η πτώση της ζήτησης θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την κατάσταση για τις εταιρείες. Οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα προβλήματα στους ισολογισμούς τους και θα μειωθεί περαιτέρω η δυνατότητά τους να παρατείνουν την πίστωση».
Η κυβέρνηση εισήγαγε το konkordato (όρο-δάνειο από το ιταλικό concordato, που σημαίνει συμφωνία) τον περασμένο Φεβρουάριο, αντικαθιστώντας με αυτόν τον προηγούμενο τύπο της προστασίας από τη χρεοκοπία. Η διαδικασία επιτρέπει στις εταιρείες που έχουν περιουσιακά στοιχεία αλλά αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας να σχεδιάσουν την πληρωμή των χρεών τους συχνά με «κούρεμα» και με επιμήκυνση της αρχικής περιόδου αποπληρωμής, υπό την επίβλεψη επιτρόπων που ορίζονται από δικαστήριο αρμόδιο για εμπορικές υποθέσεις. Εφόσον το δικαστήριο εγκρίνει την αίτηση, οι εταιρείες αποκτούν αρχικά τρίμηνη προστασία, η οποία μπορεί να παραταθεί έως τους 24 μήνες, ώστε να αποφύγουν την κήρυξη χρεοκοπίας.
Ο ιδιοκτήτης μιας εταιρείας με έδρα την Κωνσταντινούπολη που προμηθεύει οικοδομικά υλικά στον κατασκευαστικό τομέα δήλωσε στους «Financial Times» ότι η βουτιά της λίρας, η οποία έχασε σχεδόν το 30% της αξίας της έναντι του δολαρίου πέρυσι, σε συνδυασμό με την ύφεση στον κατασκευαστικό τομέα, οδήγησαν την εταιρεία του στα πρόθυρα της κατάρρευσης. «Ξοδέψαμε όλο το κεφάλαιό μας, αλλά και πάλι δεν μπορέσαμε να λύσουμε τα προβλήματά μας», είπε ο επιχειρηματίας. «Βουλιάζαμε ολοένα και περισσότερο».
Αδυνατώντας να πληρώσει τους πιστωτές του ή να εξυπηρετήσει τους τόκους για τα τραπεζικά δάνεια ύψους εκατομμυρίων λιρών, προσέφυγε τον περασμένο μήνα στη Δικαιοσύνη για να ενταχθεί στη ρύθμιση του konkordato. Αναγκάστηκε να απολύσει σχεδόν 150 υπαλλήλους του. Ο επιχειρηματίας, ο οποίος ζήτησε να μην αναφερθεί το όνομά του γιατί φοβάται ότι αυτό θα βλάψει την αίτησή του, είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να ανατάξει την εταιρεία του πουλώντας περιουσιακά στοιχεία της για να ξεπληρώσει τα δάνειά της. «Εάν δεν πίστευα ότι θα τα καταφέρουμε, δεν θα είχα υποβάλει αίτηση για konkordato, απλώς θα είχα κηρύξει πτώχευση» είπε.
Ορισμένες εταιρείες και νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η προστασία μιας προβληματικής εταιρείας στο ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον. « Όταν χορηγείται σε έναν οφειλέτη προστασία με τη διαδικασία του konkordatο, η αφερεγγυότητά του διαχέεται στο περιβάλλον του καθώς αρχίζουν να υφίστανται τις συνέπειες και οι μικρότεροι προμηθευτές του», λέει ο Μεχμέτ Γκιουν, ιδρυτής της νομικής εταιρείας Gun+Partners.
Το τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας, μολονότι σε γενικές γραμμές θεωρείται εύρωστο, δοκιμάζεται από την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς και των δανείων υψηλού κινδύνου.
Ένας κατασκευαστής βιομηχανικών μονάδων κλιματισμού με έδρα την Κωνσταντινούπολη είπε ότι η αύξηση των αιτήσεων για ένταξη στο konkordatο καθώς και των πτωχεύσεων έχει οδηγήσει στα άκρα πολλούς προμηθευτές. «Φοβάμαι να ανοιχτώ σε δουλειές» είπε, εκφράζοντας την ανησυχία ότι οι πελάτες θα παραλάβουν τα προϊόντα αλλά δεν θα τον εξοφλήσουν στη συνέχεια. «Ουδείς πλέον δίνει στον άλλον την επιλογή της μακροπρόθεσμης αποπληρωμής».
Άλλοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για ενδεχόμενη κατάχρηση του μέτρου από υγιείς επιχειρήσεις. Αυτές οι ανησυχίες οδήγησαν τον περασμένο μήνα την τουρκική κυβέρνηση να ανακοινώσει αυστηροποίηση των κανόνων. Ορισμένοι από αυτούς που εντάχθηκαν νωρίς λένε ότι η ρύθμιση τους βοήθησε. Η εταιρεία Cel-Mer, που κατασκευάζει κατά παραγγελία προϊόντα από ατσάλι στην πόλη Κοτζάελι, κατέφυγε στο konkordato τον Ιούλιο. Το δικαστήριο ενέκρινε το σχέδιό της να αποκτήσει ρευστότητα νοικιάζοντας κάποιες από τις αποθήκες της σε άλλες εταιρείες. «Αρχίσαμε να πληρώνουμε τα χρέη μας. Δεν θα ζητήσουμε παράταση» είπε ο Γκαζί Γιλμάζ, ιδιοκτήτης της εταιρείας.
Άλλοι όμως προειδοποιούν ότι για κάποιες επιχειρήσεις το μέτρο αποτελεί προσωρινή ανακούφιση.
Κάποιες από τις πρώτες επιχειρήσεις στις οποίες δόθηκε konkordato τελικά δεν τα κατάφεραν. Η Fleetcorp, εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων με leasing, κήρυξε πτώχευση τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Ένα μήνα μετά, ακολούθησε η αλυσίδα φαστ φουντ Citir Usta.
«Αν χειροτερέψει η οικονομική κατάσταση, το konkordato δεν θα αποτελεί λύση» είπε ο Νεντίμ Τουρκμέν, λογιστής που διατηρεί στήλη στην αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Sozcu». «Η κατάληξη θα είναι χρεοκοπίες» πρόσθεσε.
Laura Pitel
Πηγή: Η Αυγή από Financial Times
