Macro

Η αρχή της γνησιότητας της ψηφοφορίας και οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία

Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, η εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη αντιπροσωπευτικών οργάνων διέπεται από μια σειρά αρχών. Πέρα από τις ευρέως γνωστές αρχές της καθολικότητας, της ισότητας και της μυστικότητας της ψήφου, υπάρχει και η αρχή της γνησιότητας της ψηφοφορίας. Σύμφωνα με την τελευταία, δεν αρκεί να είναι ελεύθερη και ανόθευτη μόνο η εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, αλλά και η διαδικασία του σχηματισμού της. Με απλά λόγια, οι πολίτες πρέπει να διαμορφώνουν την άποψή τους για την εκλογική διαδικασία και τα επίδικά της με όρους πολιτικού πλουραλισμού και αμεροληψίας από την πλευρά του κράτους και των μέσων ενημέρωσης.

Στην περίπτωση των πρόσφατων προεδρικών εκλογών στη Γαλλία διαμορφώθηκε, για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια, μια εικονική πραγματικότητα σε ό,τι αφορά το πραγματικό διακύβευμα των εκλογών. Εταιρείες δημοσκοπήσεων και μέσα ενημέρωσης πρόβαλλαν επί μήνες ως βέβαιο το ζευγάρι του δεύτερου γύρου των εκλογών, καθώς παρουσίαζαν μια σταθερή δημοσκοπική διαφορά μεταξύ της δεύτερης Λεπέν και του τρίτου Μελανσόν της τάξης των 6-8 μονάδων.

Στη συνείδηση των Γάλλων ψηφοφόρων ο πρώτος γύρος των εκλογών υποβαθμίστηκε, καθώς ο πρώτος και η δεύτερη έμοιαζαν εκ των προτέρων γνωστοί. Σε ό,τι αφορά τους ψηφοφόρους της Αριστεράς, μια πολύ μεγάλη μερίδα τους καταλήφθηκε από αισθήματα απελπισίας και παραίτησης. Ας αναλογιστούμε μόνο πόσοι άνθρωποι, που τα βγάζουν πέρα δύσκολα και νιώθουν την ανάγκη εφαρμογής μιας αναδιανεμητικής πολιτικής, θεώρησαν ότι τους είναι αδιάφορη μια επιλογή ανάμεσα στον Μακρόν και τη Λεπέν. Και ας αναλογιστούμε, επίσης, πόσοι άνθρωποι προτίμησαν τη μέρα των εκλογών είτε να μην πάνε να ψηφίσουν είτε να δώσουν την ψήφο τους σε ένα μικρότερο κόμμα της Αριστεράς, επειδή θεωρούσαν ότι ο Μελανσόν δεν έχει καμία ελπίδα εισόδου στον δεύτερο γύρο.

Το αποτέλεσμα της κάλπης έδειξε για μια ακόμη φορά ότι το μηντιακό σύστημα είχε υποεκτιμήσει τη δυναμική ενός αριστερού κόμματος ή ενός υποψηφίου της Αριστεράς. Ίσως δεν έχει νόημα να εξετάσει κανείς αν πρόκειται για αδυναμία των δημοσκόπων ή για συνειδητή χειραγώγηση. Αρκεί μόνο να υπογραμμισθεί ότι ο Μελανσόν έμεινε εκτός δεύτερου γύρου για 1,2%. Ας σκεφτούμε τι θα σήμαινε μια μονομαχία Μακρόν-Μελανσόν στον δεύτερο γύρο, όχι μόνο σε πολιτικό και εκλογικό, αλλά και σε ιδεολογικό και συμβολικό επίπεδο. Πόσο άβολο θα ήταν για τον Μακρόν να συζητά για τις κοινωνικές ανισότητες, την προστασία του περιβάλλοντος, τα εργασιακά, με έναν πολιτικό αντίπαλο που θα ζητούσε επίμονα κάτι περισσότερο για την κοινωνική πλειοψηφία; Και από την άλλη πλευρά, πόσο βολική είναι μια μονομαχία που διεξάγεται με όρους απόλυτου κακού και μικρότερου κακού;

Αυτή η κατάσταση δεν πάει άλλο. Δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι η δημοκρατία σε διεθνές επίπεδο. Ο συνδυασμός των άγριων ταξικών πολιτικών, αφενός, και της οργιώδους προπαγάνδας, αφετέρου, απονομιμοποιεί τη λειτουργία των θεσμών στη συνείδηση μιας όλο και διευρυνόμενης μερίδα της κοινωνίας. Μάλλον ήρθε η ώρα να συγκροτηθεί ένα διεθνές κίνημα, το οποίο θα διεκδικεί, μαζί με το ψωμί, το ρεύμα και τη στέγη, τα αυτονόητα δηλαδή μέχρι χθες, και τη λειτουργία της δημόσιας σφαίρας με όρους ελευθερίας και πλουραλισμού.

Αλέξανδρος Κεσσόπουλος

Ανάρτησή του στο Facebook