Το αυξημένο ενδιαφέρον για την προεδρική εκλογή στη Βραζιλία επιβεβαιώνει πανηγυρικά την ανάδειξη της χώρας ως ισχυρής περιφερειακής δύναμης που θα καθορίζει τις εξελίξεις στη Νότια Αμερική.
Πρόκειται για μια ανατροπή ισορροπιών που σταδιακά υπονόμευσε και συρρίκνωσε την επικυριαρχία των ΗΠΑ στη Νότια Αμερική, την οποία κωδικοποίησε στην αρχή της τρίτης δεκαετίας του 19ου αιώνα ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μονρόε, όταν δήλωσε ότι η αμερικανική ήπειρος είναι ζώνη αποκλειστικής επιρροής της χώρας του. Η Βραζιλία δεν έχει κανένα λόγο να στοιχηθεί πίσω από την πολιτική πυγμής των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, καθώς η εμβάθυνση του διμερούς εμπορίου αλλά και των κινεζικών επενδύσεων είναι μια αμοιβαία επωφελής επιλογή.
Υπερδραστήρια στην Ομάδα BRICS και στους G-20, η Βραζιλία για το ορατό μέλλον θα έχει ως κύρια πρόκληση να μην προκαλέσει ανασφάλεια στις υπόλοιπες χώρες της Νότιας Αμερικής, από την Αργεντινή και τη Χιλή μέχρι τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και το Περού.
Η ανάδειξη της Βραζιλίας ως ενός από τα πιο σημαντικά κέντρα ισχύος του πλανήτη είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει συσπείρωση των άλλων χωρών της περιοχής που εύλογα θα ανησυχήσουν, καθώς την αποδόμηση της επικυριαρχίας των ΗΠΑ θα την αντικαταστήσει μια γειτονική δύναμη.
Ετσι, η κυρίαρχη επιρροή των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ Θίοντορ Ρούζβελτ αποκαλούσε «Πίσω Αυλή» της Ουάσινγκτον, θα περιοριστεί εκ των πραγμάτων στο Μεξικό που μαζί με τον Καναδά συναποτελούν την τριμελή Βορειοαμερικανική Ενωση Ελεύθερου Εμπορίου ΝΑFTA.
Το ερώτημα που εύλογα τίθεται είναι ποια πολιτική θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ απέναντι στην ανάδειξη της Βραζιλίας ως περιφερειακής μεγάλης δύναμης.
Θα επιχειρήσουν να διαμορφώσουν μια στρατηγική ειδική σχέση με την Μπραζίλια;
Θα προσεγγίσουν χώρες της περιοχής, όπως η Αργεντινή, η Βενεζουέλα και η Κολομβία, ώστε να διαμορφωθούν ισορροπίες στη Νότια Αμερική που να καθιστούν δύσκολη την παντοδυναμία της Βραζιλίας;
Η παραπάνω συνταγή έχει υιοθετηθεί απέναντι στην Κίνα με στόχο τη διαμόρφωση μιας ευρείας συσπείρωσης των χωρών της περιοχής Ινδικού-Ειρηνικού απέναντι στη διαρκώς αυξανόμενη ισχύ του Πεκίνου.
Επί του παρόντος στρατηγική σε βάθος χρόνου για τη Βραζιλία δεν έχει διαμορφωθεί στις ΗΠΑ αλλά μόνον μια -από πλευράς Λευκού Οίκου για προφανείς επικοινωνιακούς λόγους- προσπάθεια ταύτισης του Τραμπ με τον Μπολσονάρο.
Η συρρίκνωση της επιρροής τους στη Νότια Αμερική θα είναι στρατηγική πρόκληση πρώτου μεγέθους για τις ΗΠΑ.
Γιώργος Καπόπουλος
