Ακόμα μια τουριστική σεζόν έχει ξεκινήσει τη στιγμή που γράφονται αυτές οι λέξεις, εργαζόμενες και εργαζόμενοι στον επισιτισμό και τον τουρισμό εργάζονται σε όλη τη χώρα, καθώς η σεζόν δεν έχει ωράριο.
Ο κλάδος του επισιτισμού – τουρισμού αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εργοδότη στη χώρα μετά από τον δημόσιο τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, αν σκεφτούμε ότι στο δημόσιο συνυπάρχουν πολλά διαφορετικά επαγγέλματα (εκπαιδευτικοί, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, διοικητικοί υπάλληλοι κλπ), τότε ο κλάδος του επισιτισμού – τουρισμού μπορεί να θεωρηθεί ως ο μεγαλύτερος κλάδος εργαζομένων στην Ελλάδα.
Από τις καφετέριες και τα εστιατόρια, μέχρι τα ξενοδοχεία και τις παραλίες, όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξαρτήτως πόστου, συνομολογούν ότι η εργασία κατά τη σεζόν δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Οι υψηλοί ρυθμοί πίεσης, ο αυξημένος χρόνος και όγκος εργασίας, οι υψηλές θερμοκρασίες είναι παράγοντες που κυριολεκτικά γονατίζουν πολλούς εργαζόμενους.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη έλλειψη προσωπικού στον κλάδο. Το φαινόμενο άρχισε να παρατηρείται έντονα έπειτα από την περίοδο της πανδημίας. Ο τρόπος μάλιστα που επικοινωνήθηκε στον δημόσιο διάλογο, υποστήριζε λίγο ή πολύ ότι οι εργαζόμενοι είναι τεμπέληδες που συνήθισαν στα επιδόματα και αρνούνται να εργαστούν. Η αλήθεια, όμως, δεν είναι τόσο απλή.
Εκλογική άδεια με πενθήμερη εργασία:
200-400 ΧΛΜ 1 εργάσιμη ημέρα
401+ ΧΛΜ 2 εργάσιμες ημέρες
Για τα νησιά μέχρι 3 ημέρες
Εκλογική άδεια με εξαήμερη εργασία:
100-200 ΧΛΜ 1 εργάσιμη ημέρα
210-400 ΧΛΜ 2 εργάσιμες ημέρες
401+ ΧΛΜ 3 εργάσιμες ημέρες
Για τα νησιά μέχρι 3 ημέρες
Η εκλογική άδεια δεν συμψηφίζεται με την κανονική ή άλλης μορφής άδεια. Σε περίπτωση που συμπέσουν οι εκλογές στο διάστημα της αδείας, διακόπτεται η άδεια, χορηγούνται οι ημέρες ειδικής άδειας εκλογών και η κανονική άδεια συνεχίζεται μετά από την ειδική άδεια εκλογών.
Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκε η κυβέρνηση την πανδημία δημιούργησε στην ουσία απορρύθμιση στον κλάδο. Η εστίαση και ο τουρισμός είχαν κατεβάσει ρολά περίπου για 9 μήνες, την ίδια στιγμή που άλλοι κλάδοι λειτουργούσαν. Όσοι εργάζονταν, μπήκαν στην κατηγορία των αναστολών και αμείβονταν με 532 ευρώ.
Το οριζόντιο ποσό των αναστολών (532 ευρώ για όλους είτε είχαν λχ τρία παιδιά, είτε κανένα) όπως είναι λογικό δημιούργησε οικονομικά προβλήματα σε πολλούς εργαζόμενους. Με το πρόγραμμα Συν-Εργασία αρκετές θέσεις κρατήθηκαν, αλλά οι απολαβές των εργαζομένων ήταν μειωμένες σε σχέση με τους πραγματικούς τους μισθούς. Ως αποτέλεσμα, ένας μεγάλος αριθμός «μετανάστευσε» σε άλλους κλάδους. Μην ξεχνάμε επίσης ότι ο κλάδος διακρίνεται και από υψηλή ετεροαπασχόληση. Άρα, οι εργαζόμενοι δεν συνήθισαν στα επιδόματα, αλλά, αντίθετα, τα αρνήθηκαν και έψαξαν να βρουν δουλειές, ώστε να έχουν καλύτερες οικονομικές απολαβές.
Το τουριστικό προϊόν στη χώρα μας έχει αναβαθμιστεί. Αν συγκρίνουμε τα έσοδα του 2009 με αυτά του 2019 θα δούμε πως έχει υπάρξει διπλασιασμός. Με λίγα λόγια, οι επιχειρήσεις έχουν κατορθώσει να συσσωρεύσουν όλα αυτά τα έτη τρομακτικά έσοδα. Την ίδια στιγμή, οι αποδοχές των εργαζόμενων του κλάδου μετά βίας αγγίζουν τις αποδοχές του 2009. Χαρακτηριστικά, το 2024 οι ξενοδοχοϋπάλληλοι Α’ κατηγορίας θα λαμβάνουν 956,91 ευρώ, όταν το 2009 λάμβαναν 947,96 ευρώ! Άρα, παρατηρούμε πως ενώ οι εργοδότες κάθε χρόνο σπάνε ρεκόρ εσόδων, οι εργαζόμενοι απλώς προσπαθούν να επανέλθουν στα επίπεδα του 2009.
Συν τοις άλλοις, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η σεζόν είναι πάντα ένα ρίσκο για τους εργαζόμενους. Χιλιάδες συνάδελφοι αλλιώς τα συμφωνούν και αλλιώς τα βρίσκουν. Άλλοι, κατά τη διάρκεια, βρίσκονται σε μια κατάσταση ομηρίας με εργοδότες να τους οφείλουν μισθούς ενός ή δύο μηνών, θεωρώντας πως έτσι θα τους αναγκάσουν να μείνουν μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Άλλοι τελειώνουν και ψάχνουν να βρουν τα ένσημά τους, με εργοδότες που μετά βίας τους κολλούν έστω τα ένσημα που χρειάζονται για το ταμείο ανεργίας ή για το εποχικό επίδομα. Παράλληλα, δεν είναι λίγα τα περιστατικά που έχουν προκύψει αναφορικά με τα ζητήματα διαμονής. Κοντέινερ, δωμάτια 3-4 ατόμων σε ακατάλληλα σπίτια. Όλα αυτά συνθέτουν ένα αποτρεπτικό πλαίσιο, το οποίο πρέπει να αναφέρουμε ότι δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους του κλάδου μας, αλλά συναντιέται και σε άλλα αντικείμενα.
Φέτος, πέραν όλων αυτών, περίπου 300.000 δεν έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν. Η κυβέρνηση σκεπτόμενη τα μικροπολιτικά της συμφέροντα δεν έδωσε τη δυνατότητα στους εργαζόμενους αυτούς να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, παρά το εύκολο του πράγματος. Σίγουρα η ψήφος τόσων πολλών εργαζομένων στα νησιά θα ανέτρεπε όχι τόσο τις κεντρικές πολιτικές εξελίξεις, όσο τους κατά τόπους πολιτικούς συσχετισμούς, κάτι που σίγουρα θα προσμετρήθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών.
Όταν, λοιπόν, οι υπουργοί Τουρισμού κομπάζουν για τα ρεκόρ του τουρισμού, θα πρέπει να θυμούνται ότι τα ρεκόρ αυτά γίνονται κυρίως από νέες εργαζόμενες και νέους εργαζόμενους που κυριολεκτικά σακατεύουν το σώμα τους το καλοκαίρι. Παράλληλα, θα πρέπει να θυμούνται ότι από αυτούς τους ανθρώπους, η δουλειά των οποίων έχει τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε νωρίτερα, στερούν το δημοκρατικό δικαίωμα της ψήφου δημιουργώντας τους προβλήματα σε περίπτωση που θελήσουν να το ασκήσουν.
Ο Γιάννης Σώζος είναι μέλος του Δικτύου Εργαζομένων Επισιτισμού – Τουρισμού
