Εδώ και μία εβδομάδα ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ACER) έχει επιβεβαιώσει με τον επισημότερο τρόπο τον μηχανισμό της χειραγώγησης στο Χρηματιστήριο Ενέργειας της Ελλάδας, αλλά το ΥΠΕΝ, οι μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί και οι αρμόδιες Ανεξάρτητες Αρχές που καλούνται να δράσουν προσποιούνται ότι δεν ξέρουν τίποτα.
Δύο βουλευτές της αντιπολίτευσης, η Πέτη Πέρκα της Νέας Αριστεράς και ο Μίλτος Ζαμπάρας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., προσπάθησαν την περασμένη εβδομάδα, μέσα στον υπερβολικό θόρυβο για τη μετατροπή της χώρας σε διεθνή ενεργειακό κόμβο, κατά την κυβερνητική ανάγνωση των συμφωνιών πλήρους πρόσδεσης στην αμερικανική ενεργειακή στρατηγική, να προβάλουν αυτό που η κυβέρνηση και όλο το καρτέλ της ηλεκτροπαραραγωγής ήθελαν να κρύψουν κάτω από το χαλί: στην αγορά χονδρικής του ρεύματος, όπου πέντε μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί πουλάνε και υπάρχουν 12 προμηθευτές λιανικής ρεύματος (ανάμεσά τους και οι βραχίονες λιανικής των 5 μεγάλων παραγωγών) εξελίσσεται κραυγαλέα χειραγώγηση τιμών, που καταλήγουν στους λογαριασμούς των καταναλωτών, μια και η μέση χονδρική κάθε μήνα είναι η βάση διαμόρφωσης της λιανικής τιμής του επόμενου μήνα.
Μέχρι σήμερα αυτή την κραυγαλέα κερδοσκοπία, που συντελείται καθημερινά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, την επισήμαιναν μόνο οι «κακόβουλες» καταναλωτικές ενώσεις, κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης, φυσικά τα ρεπορτάζ μερικών ΜΜΕ -μεταξύ τους και η «Εφ.Συν.»-, αλλά και πολύ επίμονα και συστηματικά η ΕΒΙΚΕΝ, η ένωση των ενεργοβόρων βιομηχανικών επιχειρήσεων, που σχεδόν από την έναρξη λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας καταγγέλλει αισχροκέρδεια από πλευράς των μεγάλων ηλεκτροπαραγωγών, με πρώτη τη δεσπόζουσα ΔΕΗ.
Μάλιστα, η ΕΒΙΚΕΝ παρήγγειλε συγκεκριμένη μελέτη από την Grant Thornton, που παρακολουθώντας μια περίοδο ακραίων αποκλίσεων μεταξύ προσφερόμενου και ζητούμενου ρεύματος που δεν εξηγούνται από τις καιρικές συνθήκες (ήλιος, αέρας) και τη συμβολή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα παραγωγής, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι τελικές τιμές χονδρικής ρεύματος δεν διαμορφώνονται από το «αόρατο χέρι της αγοράς», αλλά από ένα χειραγωγούμενο σκαμπανέβασμα της προσφοράς ρεύματος από τους μεγάλους ηλεκτροπαραγωγούς.
Μελέτη
Η σχετική μελέτη ετέθη υπόψη και της Κομισιόν, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει κάποια αντίδραση.
Αυτή τη φορά, όμως, αυτό που αλλάζει τα δεδομένα είναι ότι ενδείξεις χειραγώγησης της χονδρεμπορικής ρεύματος βρίσκει στη σχετική έκθεσή του ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ACER). Ο ACER, μέλος του οποίου είναι και η δική μας ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδρευσης), η οποία δεν έχει μπει στον κόπο να μας ενημερώσει για την έκθεση αυτή, καλεί ξεκάθαρα τη ΡΑΑΕΥ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού να διερευνήσουν εάν η ισχύς που διαθέτουν στην αγορά χρησιμοποιήθηκε για χειραγώγηση της αγοράς ή εάν υπήρξε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, για παράδειγμα μέσω της διακράτησης ισχύος.
Η περίοδος που εξέτασε ο ACER είναι από τις 15 Ιουνίου ώς τις 15 Σεπτεμβρίου. Παρατηρώντας στο τρίμηνο αυτό ευρύτερα τη ΝΑ Ευρώπη αλλά ειδικά την Ελλάδα ως μελέτη περίπτωσης κατέγραψε τέσσερα σενάρια-μοτίβα συμπεριφοράς των μεγάλων ηλεκτροπαραγωγών: το βασικό σενάριο περιελάμβανε 93 παρατηρήσεις, με την τιμή εκκαθάρισης της αγοράς πάντα πάνω από 100 ευρώ/MWh. Το σενάριο στρες περιελάμβανε 17 παρατηρήσεις με τιμές εκκαθάρισης της αγοράς ίσες ή μεγαλύτερες από 500 ευρώ/MWh.
Το κρίσιμο σενάριο, με δύο παρατηρήσεις, λάμβανε υπόψη τιμές εκκαθάρισης της αγοράς ίσες ή μεγαλύτερες από 900 ευρώ/MWh. Τέλος, το ακραίο σενάριο, με μόνο μία παρατήρηση (στις 4/9/2025) κατέληγε σε τιμές εκκαθάρισης 942 ευρώ/MWh. Οι τεχνοκρατικές διατυπώσεις της έκθεσης του ACER είναι χαρακτηριστικές: Στο βασικό σενάριο η βασική προσφορά αυξήθηκε σταδιακά και ομαλά, ανάλογα με τη ζήτηση.
Στο ακραίο σενάριο, με ορατή την απότομη αύξηση της τιμής, οι εντολές προσφοράς μειώνονταν, πράγμα που συνέβαλε σε υψηλές τιμές. Στο κρίσιμο σενάριο αυτό το μοτίβο έγινε πιο έντονο, αφού οι ηλεκτροπαραγωγοί δεν έδωσαν καμιά εντολή πώλησης στο εύρος τιμών 200-900 ευρώ/MWh, αποκαλύπτοντας τη σαφή προθυμία των ηλεκτροπαραγωγών για αγορές ρεύματος σε υψηλότερη τιμή. Αυτή είναι η μάλλον «κρυπτική» περιγραφή για τη χειραγώγηση των τιμών στην αγορά ρεύματος της Ελλάδας από τον ACER.
Εχει ενδιαφέρον ότι στην «προσομοίωση» αντίστροφων γεγονότων, δηλαδή με προσφορές από τους ηλεκτροπαραγωγούς ανάλογες της πραγματικής παραγωγής τους και κοντά στις ζητούμενες ποσότητες, οι τιμές διαμορφώνονταν θεαματικά χαμηλότερες, σύμφωνα με τον ACER.
Εχει ενδιαφέρον ότι στην «προσομοίωση» αντίστροφων γεγονότων, δηλαδή με προσφορές από τους ηλεκτροπαραγωγούς ανάλογες της πραγματικής παραγωγής τους και κοντά στις ζητούμενες ποσότητες, οι τιμές διαμορφώνονταν θεαματικά χαμηλότερες, σύμφωνα με τον ACER.
Στο βασικό σενάριο η τιμή θα μειωνόταν περίπου 100 ευρώ/MWh, στο ακραίο σενάριο κατά 420 ευρώ/MWh και στο σενάριο κρίσης κατά 630 ευρώ/MWh!
Σιωπή…
Εχουν περάσει έξι μέρες από τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του ACER και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ποιείται την νήσσαν. Το ίδιο και οι μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί, από τους οποίους κάποιοι, φορώντας το καπέλο της βιομηχανίας, απαιτούν μέτρα για τη δραστική μείωση του ενεργειακού κόστους της, και πιθανότατα θα τα ακούσουν εντός της εβδομάδας.
Η σιωπή της κυβέρνησης και των μεγάλων ηλεκτροπαραγωγών δεν μας εκπλήσσει ιδιαίτερα.
Αυτό που μας εκπλήσσει ή τουλάχιστον μας ενοχλεί είναι ότι οι δύο Ανεξάρτητες Αρχές της Ελλάδας που ο ευρωπαϊκός οργανισμός καλεί να αναλάβουν την έρευνα της γκρίζας χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος (ΡΑΑΕΥ και Επιτροπή Ανταγωνισμού), μέχρι στιγμής δεν έχουν βγάλει «κιχ». ΄Η μήπως δεν νιώθουν τόσο ανεξάρτητες για να το κάνουν;
