Η γενοκτονία της Γάζας επιφέρει την ηθική εξαχρείωση και οδηγεί στην αποχαλίνωση τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, με δραματικές συνέπειες για το μέλλον.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό γεγονός για τη χρονιά που πέρασε; Το ερώτημα που τίθεται στο τέλος κάθε χρόνου, απορρέει από την ανάγκη μας να οργανώνουμε τη μνήμη μας και να αξιολογήσουμε όσα έχουν συμβεί, νοηματοδοτώντας καθ’ αυτόν τον τρόπο το παρελθόν.
Η προσπάθεια μας να αναδείξουμε ΤΟ γεγονός έχει τρία βασικά προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι η ροή των γεγονότων πολλές φορές δεν είναι συμβατή με τις συμβάσεις των χρονολογιών. Το δεύτερο είναι ότι σε μια χρονιά μπορεί να είναι περισσότερα του ενός τα ξεχωριστά γεγονότα με ίση σημασία. Το τρίτο πρόβλημα έχει να κάνει με τα απατηλά παιχνίδια της μνήμης: Τα γεγονότα που συνέβησαν στο τέλος της χρονιάς αρκετές φορές μας φαίνονται πιο σημαντικά από όσα έγιναν στην αρχή της, απλώς και μόνο γατί μας είναι πιο κοντινά.
Ηθικός αντίκτυπος και γεωπολιτικές συνέπειες
Ωστόσο, παρά τις εγγενείς δυσκολίες των απολογισμών στο τέλος του έτους, έχω την αίσθηση ότι για το 2024 το τοπίο είναι πιο καθαρό. Η γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ στη Γάζα, αποτελεί το πιο σημαντικό γεγονός για τη χρονιά που φεύγει, λόγω τόσο του τεράστιου ηθικού αντικτύπου του όσο και των ιστορικών γεωπολιτικών συνεπειών του.
Η γενοκτονία στη Γάζα είναι το γεγονός που καθορίζει την εποχή μας.
Εντάλματα και πορίσματα
Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει γίνει κατάχρηση της λέξης «γενοκτονία». Δεν είναι όμως αυτή η περίπτωση της Γάζας.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για την Αποτροπή και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, «γενοκτονία σημαίνει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις που διαπράττονται με πρόθεση να καταστραφεί, εν όλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα:
1. Η δολοφονία μελών της ομάδας.
2. Η πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης στα μέλη της ομάδας.
3. Η εσκεμμένη επιβολή συνθηκών διαβίωσης στην ομάδα που αποσκοπούν στην εξάλειψή της, εν όλω ή εν μέρει.
4. Η επιβολή μέτρων με στόχο την αποτροπή γεννήσεων εντός της ομάδας.
5. Η βίαιη μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα».
O βίαιος θάνατος περισσότερων από 46.000 Παλαιστινίων (εκ των οποίων περισσότερα από 17.000 παιδιά) σε συνδυασμό με την καταστροφή όλων των υποδομών που καθιστούν εφικτή τη ζωή στη Γάζα, καθιστά το Ισραήλ ένοχο για τη διάπραξη γενοκτονίας. Γι’ αυτό το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης εναντίον του Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ. Ένταλμα εκδόθηκε εναντίον του στρατιωτικού αρχηγού της Χαμάς Μοχάμεντ Ντέιφ, ο οποίος μάλλον έχει σκοτωθεί σε ισραηλινό βομβαρδισμό.
Το πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ της που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο, αναφέρει ότι «ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα συνάδει με τα χαρακτηριστικά της γενοκτονίας, με μαζικές απώλειες αμάχων και συνθήκες που απειλούν τη ζωή, οι οποίες επιβάλλονται σκόπιμα στους Παλαιστίνιους».
Βλέπουμε λοιπόν ότι οι Ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα χαρακτηρίζονται γενοκτονικές όχι από κάποιον αλληλέγγυο στην Παλαιστίνη, αλλά από τους θεσμικά αρμόδιους, δηλαδή τον ΟΗΕ και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Το έγκλημα των εγκλημάτων
Το να κάνουν λόγο για γενοκτονία ο ΟΗΕ και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν συμβαίνει συχνά. Είναι κάτι με ξεχωριστή ιστορική βαρύτητα. Η γενοκτονία αποτελεί το έγκλημα των εγκλημάτων, την πιο βάναυση παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας και του σκληρού πυρήνα των ανθρωπιστικών αξιών. Η γενοκτονία αποτελεί τη μαζική άρνηση της αξίας του ανθρώπου.
Γι’ αυτό το λόγο, το ότι διαπράττεται γενοκτονία εν έτει 2024 έχει τεράστια ηθική σημασία, αφού αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας την αποτυχία της διεθνούς νομιμότητας. Μην ξεχνάμε ότι η διεθνής έννομη τάξη που οικοδομήθηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο είχε διακηρυγμένο στόχο το «ποτέ ξανά».
Σε ζωντανή μετάδοση
Κι όχι μόνο διαπράττεται γενοκτονία, αλλά αυτό συμβαίνει σε ζωντανή μετάδοση. Τούτη τη φορά κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν ήξερε ή ότι ήξερε, αλλά δεν μπορούσε να φανταστεί ότι τα πράγματα θα έφταναν σε τόσο ακραίο σημείο. Σήμερα όλα βιντεοσκοπούνται και μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο στα social media και τις τηλεοράσεις. Σήμερα όλοι έχουν δει την ισοπεδωμένη Γάζα που μοιάζει με τις ερειπωμένες πόλεις του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα όλοι έχουν δει τους ανθρώπους να καίγονται μέσα στις σκηνές, τα βομβαρδισμένα νοσοκομεία και τα ακρωτηριασμένα παιδιά, τα σκυλιά και τα γατιά που τρώνε τα πτώματα.
Σήμερα όλοι έχουν δει και όλοι γνωρίζουν. Γι’ αυτό το λόγο, η συνεχιζόμενη στήριξη της Δύσης στην ισραηλινή πολεμική μηχανή δεν συνιστά απλώς ηθικό σκάνδαλο. Πρόκειται για άγος. Ένα άγος που θα στοιχειώσει την ανθρωπότητα και θα καταδικάζει εσαεί τη γενιά μας. Γιατί αργά ή γρήγορα θα έρθει η στιγμή που μια επόμενη γενιά θα θέσει για εμάς το τρομερό ερώτημα: Πώς μπόρεσαν να μείνουν απαθείς απέναντι σε αυτό το αδιανόητο έγκλημα;
Οι επιπτώσεις
Πέρα από την ηθική/ανθρωπιστική διάσταση, η γενοκτονία στη Γάζα έχει μείζονες γεωπολιτικές επιπτώσεις. Σε ένα πρώτο επίπεδο, η Μέση Ανατολή αναδιαμορφώνεται με γνώμονα τον αλαζονικό και απάνθρωπο σχεδιασμό του Ισραήλ. Η προοπτική του παλαιστινιακού κράτους ενταφιάζεται, η Βόρεια Γάζα καθίσταται μη κατοικήσιμη ενώ η υπόλοιπη θα εξαρτάται από την ανθρωπιστική βοήθεια, οι Παλαιστίνιοι εκδιώκονται για μια ακόμα φορά από τα σπίτια τους. Στη Δυτική Όχη οι εποικισμοί επεκτείνονται και η κατοχική βία οξύνεται. Αναλυτές όπως ο διεθνολόγος Σωτήρης Ρούσσος εκτιμούν ότι είναι πιθανό το Ισραήλ να προχωρήσει στην πλήρη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης. Ταυτόχρονα, η κατάρρευση της αιμοσταγούς δικτατορίας του Άσαντ, έδωσε την ευκαιρία στο Ισραήλ να καταλάβει το 25% του Γκολάν που δεν είχε καταλάβει το 1967 και να εξαπολύσει έναν απρόκλητο και παράνομο κύμα βομβαρδισμό εναντίον συριακών στρατιωτικών υποδομών -χωρίς μάλιστα να ακουστεί καμιά διαμαρτυρία από τη διεθνή κοινότητα.
Για πολλοστή φορά, μια νέα Μέση Ανατολή αναδύεται μέσα από το αίμα των Παλαιστινίων.
Η εξαχρείωση
Δεν είναι όμως μόνο οι άμεσες γεωπολιτικές επιπτώσεις που έχουν σημασία. Με την ακραία περιφρόνησή του για τις ζωές των Παλαιστινίων και την αδιαφορία του για τους Ισραηλινούς ομήρους που κρατά η Χαμάς, ο Νετανιάχου διαμορφώνει ένα νέο πρότυπο για τη διεθνή πολιτική. Δείχνει στην πράξη ότι η ωμή ισχύς που ποδοπατά τη διεθνή νομιμότητα, όχι μόνο δεν τιμωρείται αλλά μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επωφελής γεωπολιτικά. Το μήνυμα είναι καθαρό: Το διεθνές δίκαιο και οι ανθρωπιστικοί κανόνες δεν έχουν καμία ισχύ. Αν έχεις την εύνοια της Δύσης μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις. Αν είσαι πολέμιός της, ο μόνος τρόπος να προστατευτείς είναι να αποκτήσεις τη Βόμβα.
Η γενοκτονία της Γάζας επιφέρει την ηθική εξαχρείωση και οδηγεί στην αποχαλίνωση τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, με δραματικές συνέπειες για το μέλλον. Γι’ αυτό λόγο, η γενοκτονία της Γάζας αποτελεί το πιο σημαντικό γεγονός για το 2024.
Γιάννης Αλμπάνης
