Η τρωτότητα συνιστά θεμελιώδες γνώρισμα της ζωής, ανθρώπινης και μη. Φανερώνει τη ριζική έκθεση του έμβιου στην επίδραση του κόσμου, στην ανοιχτότητα στις μεταβολές του περιβάλλοντος και στην αλληλεξάρτηση που συνέχει τον ιστό της ύπαρξης. Κανένα ον δεν είναι πλήρως αυτάρκες ή απομονωμένο. Όλα υπάρχουν εντός σύνθετων πλεγμάτων σχέσεων, μέσα από τα οποία διαμορφώνονται και συντηρούνται. Είτε πρόκειται για ένα ανθρώπινο βρέφος που εξαρτάται ολοκληρωτικά από τη φροντίδα των άλλων, είτε για ένα ζώο στο φυσικό του οικοσύστημα, είτε για έναν μικροοργανισμό που επιβιώνει μέσω της αλληλεπίδρασής του με άλλους οργανισμούς, η ύπαρξη κάθε έμβιου όντος θεμελιώνεται στην αμοιβαία εξάρτηση. Δεδομένου ότι όλες οι μορφές ζωής είναι τρωτές και αλληλένδετες, οι σχέσεις που μας συνδέουν με αυτές δεν είναι ποτέ ηθικά ουδέτερες, εμπεριέχουν ευθύνη. Οι πράξεις μας ή ακόμη και οι παραλείψεις μας έχουν συνέπειες στην ύπαρξη των άλλων, ανθρώπινων και μη, και η αλληλεπίδραση καθίσταται πεδίο ηθικής εμπλοκής.
Η καθημερινή φροντίδα που παρέχουμε σ’ ένα ζώο συντροφιάς ή σ’ ένα φυτό στο μπαλκόνι μας δεν αποτελεί απλώς πράξη καλοσύνης, αλλά επιτέλεση μιας σχέσης ευθύνης. Όταν εγκαταλείπουμε μια ζωή, όταν αδιαφορούμε για εκείνη ή επιτρέπουμε να χαθεί γινόμαστε συμμέτοχοι σε μια απώλεια που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί. Η φροντίδα για ένα αδέσποτο ζώο, η προστασία ενός δάσους, η αποτροπή της κλιματικής κατάρρευσης, δεν είναι απλώς πράξεις «οικολογικής ευαισθησίας». Είναι μορφές ηθικής δέσμευσης που απορρέουν από τη συνείδηση ότι κάθε ζωή με την οποία συνυπάρχουμε μας αφορά. Εντέλει, το ερώτημα δεν είναι απλώς αν μπορούμε να φροντίζουμε τους μη ανθρώπινους άλλους, αλλά αν μπορούμε να σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως ηθικά όντα χωρίς αυτή τη φροντίδα.
Η σχέση μας με τη ζωή ενέχει μια θετική αξίωση για φροντίδα, ανάπτυξη και ευημερία. Αυτή η αξίωση δεν περιορίζεται αποκλειστικά στον άνθρωπο. Αντιθέτως, κάθε έμβιο ον, του οποίου η ζωή εξαρτάται με οποιονδήποτε τρόπο από τις πράξεις μας, μας δεσμεύει ηθικά, όχι μόνο να το αφήσουμε να ζήσει, αλλά να μην συντελέσουμε στην υποβάθμιση της ζωής του. Σε έναν πλανήτη όπου οι ζωές διαπλέκονται άρρηκτα, η ευθύνη μας δεν αφορά μόνο το να «μην προκαλέσουμε κακό», αλλά και το να δημιουργήσουμε συνθήκες στις οποίες η ζωή, κάθε ζωή, μπορεί να είναι βιώσιμη. Συνεπώς, εμπλεκόμαστε ηθικά όχι μόνο ως προς την αποφυγή της βλάβης, αλλά και ως προς τη δημιουργία των συνθηκών που καθιστούν βιώσιμη τη ζωή, ικανή να ευδοκιμήσει.
Η θεώρηση της ανθρώπινης ζωής ως αποκλειστικά αξιοβίωτης συνδέεται άμεσα με την έννοια του «ειδισμού», μια μορφή διάκρισης υπέρ του ανθρώπινου είδους έναντι των λοιπών μορφών ζωής, δομικά ανάλογης με άλλες καταπιεστικές ιεραρχήσεις (π.χ. φυλή, φύλο ή τάξη). Ο ειδισμός εδράζεται συχνά σε μια ανθρωπομορφική προβολή, βάσει της οποίας μόνο τα όντα που μοιάζουν με τον άνθρωπο ή λειτουργούν με τρόπους συγκρίσιμους προς τους δικούς του αναγνωρίζονται ως φορείς ηθικής αξίας. Μέσω αυτής της λογικής, διαμορφώνεται μια ιεραρχική αντίληψη της ζωής, κατά την οποία ο άνθρωπος τοποθετείται στην κορυφή της ηθικής κλίμακας, ενώ τα υπόλοιπα όντα κατατάσσονται με βάση τον βαθμό ομοιότητας προς τα ανθρώπινα πρότυπα συνείδησης, συναισθηματικής έκφρασης ή συμπεριφοράς. Η αντίληψη ότι η ανθρώπινη ζωή είναι κατ’ ουσίαν ανώτερη από κάθε άλλη μορφή ζωής αποτελεί το θεμέλιο ενός βαθιά ριζωμένου ανθρωποκεντρικού μοντέλου ηθικής, το οποίο νομιμοποιεί την εργαλειοποίηση των μη ανθρώπινων όντων και των οικοσυστημάτων.
Η ηθική αποτίμηση των όντων με βάση την ανθρώπινη ομοιότητα συνιστά μια προβληματική μεθοδολογική παραδοχή, η οποία καθιστά την ηθική μας μεροληπτική και περιορισμένη. Η υπέρβασή της προϋποθέτει τη μετάβαση από μια ανθρωποκεντρική σε μια καθολική ηθική, ικανή να αναγνωρίζει την ποικιλομορφία της ζωής και το θεμελιώδες της αίτημα για βιωσιμότητα, ανεξαρτήτως των μορφολογικών ή ψυχολογικών χαρακτηριστικών κάθε όντος. Το ηθικό αίτημα, επομένως, δεν είναι μόνο να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα όντα ή εκείνα που τους μοιάζουν. Είναι να στοχαστούμε τον εαυτό μας ως μέρος ενός πολύμορφου, αλληλεξαρτώμενου κόσμου, και να αναλάβουμε την παρεπόμενη ευθύνη.
Η αξία της ζωής δεν μετριέται με βάση τη λειτουργικότητα, τη χρησιμότητα ή την ομοιότητα προς τον άνθρωπο. Η ηθική μας υποχρέωση απέναντι σε μη ανθρώπινες μορφές ζωής, είτε πρόκειται για ζώα είτε για φυτά, απορρέει από τη δυνατότητά τους να βιώνουν τον κόσμο, να υποφέρουν, να αναπτύσσονται και να ζουν σύμφωνα με τον δικό τους τρόπο ευημερίας. Αυτό σημαίνει πως η ευθύνη μας δεν εδράζεται στην αξιολόγηση του «τι είναι» το κάθε έμβιο ον, αλλά στο γεγονός ότι υπάρχει, είναι τρωτό και εξαρτάται από εμάς.
