Ποτέ δεν ξεκαθαρίσαμε τι μας συμφέρει: να είμαστε οι μικρότεροι από τους μεγάλους ή οι μεγαλύτεροι από τους μικρούς;
Στη φράση αυτή συμπυκνώνουν οι Ολλανδοί το διαχρονικό γεωπολιτικό τους σύνδρομο που εξακολουθεί να σφραγίζει τη συμπεριφορά της Χάγης στους ενδοευρωπαϊκούς συσχετισμούς.
Το παραπάνω ερώτημα δεν φαίνεται να απασχολεί τον Ερντογάν που δύο μέρες μετά τη συνάντησή του με τον Μπάιντεν έσπευσε να ανακηρύξει τον εαυτό του ειρηνοποιό στον Καύκασο μαζί με το Ιράν και τη Ρωσία σε ένα σχήμα περιφερειακής συνεργασίας που θα περιλαμβάνει τη Γεωργία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.
Πρόκειται για τη δεύτερη, μετά την πώληση drones στην Πολωνία και στην Ουκρανία, πρόκληση της Αγκυρας απέναντι στη Μόσχα, που θεωρεί την όποια διαμεσολάβηση και επιδιαιτησία στον Καύκασο διαχρονικό αποκλειστικό της προνόμιο.
Αν ο μικρομεγαλισμός Ερντογάν στοχοποιεί σήμερα τον Καύκασο δεν πρέπει να ξεχνάμε την υπενθύμιση των ζωτικών συμφερόντων της Τουρκίας στη Λιβύη με την «απόβαση» ομάδας υπουργών στην Τρίπολη λίγο πριν από τη συνάντηση των προέδρων ΗΠΑ – Τουρκίας στις Βρυξέλλες.
Με δεδομένο ότι παραμένουν άλυτα τόσο το ζήτημα των S-400 όσο και η στήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους της Συρίας ο Ερντογάν μεγιστοποιεί την εμπλοκή και -όπου είναι αυτό δυνατόν- την παρουσία της Αγκυρας σε όσο το δυνατόν περισσότερα περιφερειακά μέτωπα συγκρούσεων και εντάσεων.
Με δεδομένη την απόφαση Πούτιν και Μπάιντεν προχθές στη Γενεύη να αναζητήσουν προσεκτικά και σε χαμηλούς τόνους μια Ρεαλπολιτίκ προσέγγισης με στόχο την περιφερειακή και παγκόσμια σταθεροποίηση ο Ερντογάν και η εξωτερική πολιτική του διατρέχουν τον κίνδυνο να καταστούν γεωπολιτική παρενόχληση και για την Ουάσινγκτον και για τη Μόσχα.
Από τη Συρία και τη Λιβύη μέχρι τη Γάζα και τον Καύκασο η παρουσία της Τουρκίας προσλαμβάνεται από ΗΠΑ – Ρωσία ως συνιστώσα περιπλοκής και βραχυκυκλώματος της προσπάθειας για περιφερειακή σταθεροποίηση.
Τα μέτωπα που ανοίγει ο Ερντογάν δεν περιορίζονται στην ξηρά, αλλά θέτουν θέμα αναγνώρισης της Τουρκίας ως μεγάλης θαλάσσιας δύναμης.
Οταν οι ΗΠΑ του Μπάιντεν καλούν την Αγκυρα να συμμαζέψει τις φιλοδοξίες της για κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν προφανώς υπόψη ότι η τουρκική πλευρά είναι παρούσα στον Κόλπο και στην Ερυθρά Θάλασσα και με το φαραωνικό έργο της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης προσπαθεί να ελέγξει πλήρως την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι Ολλανδοί με την Ρεαλπολιτίκ του εμπορικού έθνους που σφραγίζει την ταυτότητά τους κινούμενοι άλλοτε με τους μεγάλους και άλλοτε με τους μικρούς προώθησαν σταθερά και διαχρονικά τα συμφέροντά τους χωρίς να γίνει γεωπολιτική παρενόχληση.
Ως επίμονος παρενοχλητής ο Ερντογάν αναδεικνύεται ως ο καλύτερος μετά θάνατον μαθητής του Οζάλ, ο οποίος οραματιζόταν μια «διπλωματία της αναστάτωσης», σύμφωνα με τα δικά του λόγια, που θα δημιουργούσε μια ζώνη επιρροής της Τουρκίας από την Αδριατική μέχρι το Σινικό τείχος!
Υπάρχει ένα ιστορικό προηγούμενο γεωπολιτικής παρενόχλησης και εθνικιστικού μικρομεγαλισμού που θα έπρεπε να ανησυχεί τον Ερντογάν.
Είναι η Ιταλία στη Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού το 1918-19, που ζητούσε τις Δαλματικές Ακτές και τη Μικρά Ασία ως αντίτιμο για τη συμμετοχή της στον πόλεμο.
Το μόνο που κατόρθωσε ο πρωθυπουργός Ορλάντο ήταν να ενώσει απέναντί του τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ουίλσον και τους πρωθυπουργούς Βρετανίας και Γαλλίας, Λόιντ Τζορτζ και Κλεμανσό, παρά την καχυποψία και τους ανταγωνισμούς που κυριαρχούσαν στις σχέσεις των τριών μεγάλων δυνάμεων.
Γιώργος Καπόπουλος
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
