Έπειτα από τρία χρόνια που η πανδημία δεν το επέτρεπε, οι φοιτητικές κάλπες στήθηκαν ξανά, με τη ΔΑΠ να χάνει τη μακροχρόνια πρωτοκαθεδρία της από την Πανσπουδαστική. Ακολούθησε η εξαγωγή συμπερασμάτων και η προσπάθεια απευθείας αναγωγής των αποτελεσμάτων των φοιτητικών εκλογών σε κεντρικοπολιτικό επίπεδο. Μολονότι –με μια πρώτη ανάγνωση– διαφαίνεται μια αντιδεξιά νίκη, που καταγράφει τη δυσαρέσκεια των νέων έναντι της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η ανάλυση των αποτελεσμάτων δεν παύει να είναι πολυπαραγοντική.
Οι κυβερνητικές πολιτικές, η διαχείριση της πανδημίας, η ακρίβεια, η στεγαστική κρίση, η συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων, ο αυταρχισμός, η στοχοποίηση της νεολαίας, έχουν παίξει τον ρόλο τους σε αυτή τη δυσαρέσκεια. Όπως επίσης και οι θέσεις της ΔΑΠ για τα πανεπιστήμια. Πρέπει, όμως, να συνυπολογίσουμε ότι τα προηγούμενα χρόνια, με κλειστές σχολές, κλειστή εστίαση, αδυναμία των φοιτητών/τριών να ταξιδέψουν, ακόμα και να βρεθούν στον τόπο που σπουδάζουν, τα πελατειακά δίκτυα της ΔΑΠ κλονίστηκαν, καθώς η «γαλάζια» παράταξη ασκεί «ψυχαγωγικό» συνδικαλισμό στις σχολές, με εμετικά πάρτι, προσφορές σε κλαμπ και μπουζούκια, φθηνά ταξίδια και στο βάθος …σημειώσεις. Μια πρακτική που ακολουθεί κατά γράμμα και η ΠΑΣΠ. Σε εξέλιξη είναι η μανιώδης προσπάθειά τους να προσελκύσουν και εκ νέου φοιτητές/τριες μέσω των «κλασικών» αυτών μεθόδων. Επομένως, το αν η συρρίκνωση της ΔΑΠ έχει μόνιμα χαρακτηριστικά, θα το δούμε σε έναν χρόνο από τώρα.
Στον αντίποδα, η νικήτρια Πανσπουδαστική έχει διακριτή παρουσία στις σχολές, με καθαρά πολιτική απεύθυνση, δεδομένου ότι η ΚΝΕ ιεραρχεί ψηλά τον φοιτητικό συνδικαλισμό (και τον συνδικαλισμό εν γένει) για την αύξηση των δυνάμεών της. Προτεραιότητες λέγονται αυτά. Γι’ αυτό διαθέτει στοχευμένο υλικό για κάθε σχολή, αφίσες, τραπεζάκια παντού, φυλλάδια. Τα μέλη της κάνουν δουλειά μυρμηγκιού, προσεγγίζουν και μιλούν πολιτικά με κάθε φοιτητή/τρια, σε όποιο έτος σπουδών κι αν βρίσκεται. Η Πανσπουδαστική δημιουργεί δικούς της κόμβους μαζί με το ΠΑΜΕ, δεν περιμένει και δεν στηρίζεται σε κανέναν για να βγει στον δρόμο, ακόμα και σε περιόδους κινηματικής νηνεμίας. Αυτή η στοχοπροσήλωση, η πρακτική ότι κανένας και καμία δεν περισσεύει και η σκληρή δουλειά, φέτος ανταμείφθηκαν.
Δυστυχώς, οι υπόλοιπες αριστερές συλλογικότητες στα πανεπιστήμια ετεροκαθορίζονται και περιμένουν τη συγκυρία και τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες (νομοσχέδια, αυθαιρεσίες, δηλώσεις) για να δράσουν. Δεν είναι τυχαίο ότι δυνάμεις όπως τα ΕΑΑΚ, ενώ έχουν ρεύμα και συσπειρώνουν μερίδα των αριστερών φοιτητών/τριών, δεν καταφέρνουν να διατηρήσουν τις δυνάμεις τους οργανωτικά και έξω από τις σχολές και να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα πολιτικά υποκείμενα.
Ας μιλήσουμε για το Bloco
Στην αποτίμηση των αποτελεσμάτων των φοιτητικών εκλογών δεν έλειψε και η αναφορά στη μικρή καταγραφή του Bloco και η σχετική δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ. Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το Bloco. Δημιουργήθηκε από το μηδέν σε δύσκολους καιρούς, το 2016, μετά τη διάσπαση της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, η οποία έμεινε με λιγότερα από τα μισά της μέλη και έχασε τα ιστορικά σχήματα της ΑΡΕΝ (Εγκέλαδος, Αντί της Σιωπής κ.ά.). Το Bloco, δημιούργημα επίμονων και ρομαντικών, στον αντίποδα των πελατειακών – «ψυχαγωγικών» πρακτικών των ΔΑΠ και ΠΑΣΠ, επέλεξε να παρεμβαίνει αποκλειστικά πολιτικά μέσα στις σχολές, με τα μέλη του να είναι περήφανα για το ήθος που έχουν επιδείξει. «Ψηφίζουμε, στηρίζουμε, συμμετέχουμε» ήταν και παραμένει η λογική των σχημάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η ενεργή, δηλαδή, συμμετοχή και η συλλογική διεκδίκηση ανά κλάδο, αλλά και συνολικά για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο φοιτητικός συνδικαλισμός που αφορά τα προβλήματα των φοιτητών/τριών, ως διαδικασία δημιουργική με πρωτοβουλίες και δράσεις.
Η αποκλειστικά πολιτική απεύθυνση έφερε το Bloco αντιμέτωπο με το σύνολο των υπόλοιπων οργανωμένων δυνάμεων, αλλά και σε ρόλο απολογητή για τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ –ιδιαίτερα όταν βρισκόταν στην κυβέρνηση και είχε εξαναγκαστεί να εφαρμόζει μνημόνιο–, παρόλο που η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε πιστή στις αριστερές αξίες και αρχές της. Δεν είναι λίγες οι φορές που η αντιπαράθεση καταλήγει ακόμα και σε τραμπουκισμούς εναντίον του Bloco. Πρόσφατο παράδειγμα, λίγο πριν από τις φοιτητικές εκλογές, η επίθεση στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ. Τα παιδιά, αν και τραυματισμένα, ήταν και την επόμενη μέρα εκεί, έδωσαν τη μάχη και κατάφεραν να πάρουν και έδρα στο Δ.Σ.
Αυτή η πολιτική μάχη δίνεται με συνέπεια, αν και το Bloco δεν διαθέτει τα αντίστοιχα με την Πανσπουδαστική μέσα. Η ενδυνάμωσή του επαφίεται στον «πατριωτισμό» των νέων του. Έχει, παρ’ όλα αυτά, καταφέρει να αυξήσει τα ποσοστά του και να εδραιωθεί ως μια υπολογίσιμη δύναμη σε αρκετές σχολές, όπως το Πάντειο και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Μεγάλο στοίχημα αποτελεί αυτή τη στιγμή και η προσέγγιση φοιτητών/τριών που γράφτηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ κατά τις εκλογές της 15ης Μαΐου.
Ένα δύσκολο στοίχημα
Δύσκολο στοίχημα. Παρά τη δυσαρέσκεια για τις κυβερνητικές πολιτικές, η κρίση εκπροσώπησης δεν παύει να είναι εδώ, με τον «ατομικό δρόμο» να θεωρείται μονόδρομος και οι νικηφόροι συλλογικοί αγώνες ουτοπία. Αποτέλεσμα η απαξίωση των συλλογικών διαδικασιών, από τις γενικές συνελεύσεις μέχρι τις φοιτητικές εκλογές, στις οποίες πρώτη δύναμη αναδεικνύεται η αποχή. Χαρακτηριστικά, φέτος οι φοιτητές/τριες από τα πρώτα έτη, αν και λόγω πανδημίας δεν είχαν εμπειρία από φοιτητικές εκλογές, στην πλειονότητά τους δεν προσήλθαν ούτε καν από περιέργεια.
Δεν πρέπει, τέλος, να παραγνωρίζουμε ότι αυτός ο κόσμος καλείται να συμμετάσχει σε μια εκλογική διαδικασία που έχει μικρή πρακτική σημασία και αποτελεί περισσότερο αποτύπωση συσχετισμών δυνάμεων. Η επανασύσταση, βέβαια, της ΕΦΕΕ θα μπορούσε να προσδώσει ουσιαστικό πολιτικό επίδικο στις φοιτητικές εκλογές. Θα μιλούσαμε πλέον για την εκλογή οργάνου, που θα συμμετείχε ενεργά στον διάλογο για τα εκπαιδευτικά νομοσχέδια, θα διεκδικούσε και θα οργάνωνε το φοιτητικό κίνημα, θα είχε εν ολίγοις τη βαρύτητα ενός σωματείου. Επίσης δυνάμεις όπως η ΔΑΠ και η ΠΑΣΠ θα αναγκάζονταν να αφήσουν τα… πάρτι και να τοποθετούνται επιτέλους πολιτικά.
Στην ΕΦΕΕ πιθανόν οι συσχετισμοί να μην ήταν ευνοϊκοί για τις αριστερές δυνάμεις, αλλά οι μάχες είναι για να δίνονται και να κερδίζονται.
Δανάη Παππά
