Την καλοκαιρινή ραστώνη του Αυγούστου επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν κυβέρνηση και δημοτική αρχή, προκειμένου να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους στα Εξάρχεια. Με συνοδεία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη των μηχανικών της εταιρείας PRODEA Investments που έχει αναλάβει την ανάπλαση του λόφου του Στρέφη. Σειρά πήρε αμέσως μετά η πλατεία Εξαρχείων. Μέσα σε νέφος δακρυγόνων και σε κλίμα σιδηρόφρακτης καταστολής ξεκίνησαν οι εργασίες κοπής δέντρων και κατασκευής του σταθμού του μετρό. Σημειώθηκαν επιθέσεις των αστυνομικών και προσαγωγές κατοίκων που υπερασπίζονται την ανάγκη της γειτονιάς τους για ελεύθερους δημόσιους χώρους, ανοιχτούς σε όλους και σε όλες.
Τα Εξάρχεια είναι «ενοχλητικά»
Ο στόχος είναι σαφής. Τα Εξάρχεια είναι «ενοχλητικά». Συγκεντρώνουν χώρους κοινωνικής αλληλεγγύης και πολιτικής έκφρασης, αποτελούν έναν δημόσιο χώρο που έχει συνδεθεί ιστορικά με την αμφισβήτηση των κυρίαρχων πολιτικών και την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Αφού η γειτονιά παραμελήθηκε και απαξιώθηκε, αφού μετατράπηκε σε πεδίο ακραίας κτηματομεσιτικής δράσης και εγκαταλείφθηκε από πολλούς από τους κατοίκους της, ήρθε η ώρα να «καθαρίσει» οριστικά. Η κυβέρνηση ανέλαβε το ρίσκο να έρθει σε σύγκρουση με τη φυσιογνωμία και την ιστορική διαδρομή της πλατείας και να απαντήσει με βία και καταστολή σε αυτούς που αντιστέκονται και αποτελούν πραγματικό ανάχωμα στους σχεδιασμούς για μετατροπή του κέντρου της Αθήνας σε ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Μέρος αυτών των σχεδιασμών, άλλωστε, είναι και το φαραωνικού τύπου έργο της «Αττικό Μετρό», που ουσιαστικά καταργεί την πλατεία, με τις εργασίες που θα διαρκέσουν οκτώ χρόνια, αν και υπήρχε εναλλακτική πρόταση με σαφή πολεοδομικά πλεονεκτήματα.
Όσον αφορά τον δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, δεν φτάνει που δεν φρόντισε να υπάρχει διάλογος και διαβούλευση με κατοίκους και φορείς της περιοχής, σε τηλεοπτική του εμφάνιση τόλμησε να λοιδορήσει όσους ανθρώπους αντιδρούν, αναφέροντας ότι «δεν είναι πολλοί, μην νομίζετε, κάποιες δεκάδες είναι που περιφέρονται. Αρκετοί από αυτούς, δεν είναι καν Έλληνες…».
Η σύμβουλος της Ανοιχτής Πόλης στην 1η Δημοτική Κοινότητα της Αθήνας, Μαρία Καζάντη, δήλωσε σχετικά: «Εμείς αντιδρούμε, οι κάτοικοι των Εξαρχείων, καθώς και τα παιδιά μας που πάνε στα δημόσια σχολεία της γειτονιάς, που μεγάλωσαν και αξιοποίησαν με τις παρέες τους τον δημόσιο χώρο της πλατείας τους και που τώρα αυτά και οι επόμενες γενιές θα τον στερηθούν. Οι κάτοικοι των Εξαρχείων δεν είναι ενάντια σε καμιά δημόσια συγκοινωνία που απευθύνεται στον λαό. Ο σταθμός μετρό των Εξαρχείων μπορεί να γίνει 200 μέτρα πιο κάτω, στη συμβολή των οδών Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας, εξυπηρετώντας και το Αρχαιολογικό Μουσείο, καθώς και τις εγκαταστάσεις του ΕΜΠ. Έτσι θα αποφύγουμε την ολική καταστροφή της πλατείας και τον αφανισμό των τελευταίων δέντρων της. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι λοιπές συγκοινωνίες έχουν απαξιωθεί με την κατάργηση λεωφορειακών γραμμών, που πολλάκις έχουμε αιτηθεί την επαναφορά τους στο Κοινοτικό Συμβούλιο. Καταγγέλλουμε, λοιπόν, την αστυνομοκρατία και τις αναίτιες συλλήψεις εκφοβιστικές προσαγωγές των γειτόνων μας. Δεν είμαστε απλώς στο πλάι τους, είμαστε όλοι εμείς οι κάτοικοι των Εξαρχείων που υπερασπιζόμαστε τη μοναδική πλατεία της γειτονιάς μας, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη –με τη σύμφωνη γνώμη του δημάρχου Μπακογιάννη– την έχει μετατρέψει σε “τσίγκινη φυλακή” με ιδεολογική εμμονή εναντίον της γειτονιάς μας που έχει ταυτιστεί με την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και την κινηματική δράση».
Η Χρυσούλα Παπαϊώάννου, μέλος της ανοιχτής συνέλευσης «Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων», τονίζει: «Όχι άλλο τσιμέντο, όχι άλλο κόψιμο δέντρων, όχι άλλα έργα πνοής που μας κόβουν την ανάσα. Θέλουμε έργα που μας επιτρέπουν να ζούμε». Φανερά οργισμένη από τις δηλώσεις του Κ. Μπακογιάννη τις χαρακτηρίζει ρατσιστικές και αναφέρει: «Μάθε, δήμαρχε, ότι στα υπόγεια, στα ισόγεια και ευτυχώς και σε κάποιους πιο πάνω ορόφους ζουν άνθρωποι από την Τουρκία, τη Συρία, το Μπαγκλαντές, τις Φιλιππίνες, την Αλβανία, τη Βουλγαρία, τη Γεωργία, την Αρμενία, τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Αιθιοπία, το Σουδάν… Αναφέρω ενδεικτικά αυτές τις χώρες, γιατί οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριες του γιου μου είναι από εκεί. Δεν ξέρω αν θυμάται εκείνος όλες αυτές τις χώρες, γιατί για εκείνον είναι οι φίλοι και οι φίλες του που μαθαίνουν, γελάνε, κλαίνε και τσακώνονται μαζί. Αυτά ξέρουν να συμβιώνουν. Εσύ πάλι στα αποστειρωμένα σου κλουβιά, ξέχασες ακόμα και να κρατάς τα προσχήματα. Ε, νισάφι πια!».
«Υπερασπιζόμαστε τη γειτονιά μας, σώζουμε την πλατεία μας»
Η ανοιχτή συνέλευση «Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων» δεν παύει από την ημέρα «Χ», την πρώτη μέρα που η πλατεία μετατράπηκε σε τσίγκινο φρουρούμενο από τα ΜΑΤ τέρας, να δίνει καθημερινό ραντεβού στις 6:30 το πρωί, ενώ αμείωτη είναι η αποφασιστικότητα για αντίσταση και δράσεις από τους κατοίκους. Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί παρεμβάσεις ενημέρωσης σε πολλά σημεία της ευρύτερης περιοχής, συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το δημαρχείο την ώρα διεξαγωγής του δημοτικού συμβουλίου, παρέμβαση στο Μοναστηράκι και την Πλάκα, προβολές ταινιών μικρού μήκους με θεματολογία σχετική με τον δημόσιο χώρο. «Εσείς με τα τσιμέντα, εμείς με τα δέντρα. Εσείς με την καταστολή, εμείς με μουσική. Εσείς με τις εργολαβίες και τις εταιρείες, εμείς με πραγματικές δημόσιες συγκοινωνίες», ήταν το σύνθημα της μουσικής διαμαρτυρίας με πρωτοβουλία των μουσικών «Μαύρη ομίχλη».
Ήδη σχεδιάζονται αντίστοιχες κινητοποιήσεις με σύνθημα «υπερασπιζόμαστε τη γειτονιά μας, σώζουμε την πλατεία μας», ενώ στα σκαριά είναι και βίντεο που θα αναρτηθεί τις επόμενες ημέρες και αποτελεί ένα «ψηφιδωτό» μικρών βίντεο που έστειλαν στη συνέλευση άνθρωποι που κατοικούν, εργάζονται ή συχνάζουν στη γειτονιά και εξηγούν τι είναι γι’ αυτούς τα Εξάρχεια, τι έζησαν σε αυτά, τι θέλουν να μάθει ο κόσμος γι’ αυτά. Στους στόχους είναι να υπάρξει, επίσης, ψήφισμα συλλογής υπογραφών, ενώ ψηφίσματα αναμένεται να βγάλουν σωματεία και σύλλογοι εργαζομένων στην περιοχή, καθώς και οι σύλλογοι γονέων των γύρω σχολείων.
Είναι τέτοια η κινητοποίηση ομάδων, συλλογικοτήτων και κατοίκων που δίνεται σαφές μήνυμα σε αυτούς που πιστεύουν ότι θα «καθαρίσουν» τα Εξάρχεια, ότι η γειτονιά παραμένει ζωντανή, «πολύχρωμη» και δραστήρια, αλλά και αποφασισμένη να μείνει γειτονιά.
Μαρία Λυκούρα
