Δεν παίρνουν πατάτες γιατί δεν αντέχουν οικονομικά την ενέργεια που χρειάζεται για να τις… βράσουν. Την απίστευτη αποκάλυψη, που αντικατοπτρίζει τις δραματικές επιπτώσεις της καλπάζουσας ακρίβειας στη ζωή των απλών ανθρώπων, έκανε χθες στο ΒBC ο επικεφαλής της βρετανικής εκπτωτικής αλυσίδας σουπερμάρκετ Iceland, Ρίτσαρντ Ουόλκερ. «Κάποιοι χρήστες τραπεζών τροφίμων δεν προμηθεύονται τρόφιμα όπως οι πατάτες ή τα ριζοματώδη λαχανικά (καρότα, παντζάρια, γογγύλια κ.λπ.), επειδή δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την ενέργεια που απαιτείται για να τα βράσουν», τόνισε ο Ουόλκερ στο βρετανικό κρατικό ραδιόφωνο, προσθέτοντας ότι το κόστος διαβίωσης είναι το πιο σημαντικό ζήτημα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα του.
Λίγο νωρίτερα, η εθνική στατιστική υπηρεσία της Βρετανίας είχε ανακοινώσει ότι ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε τον Φεβρουάριο στο 6,2%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών. Ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, Ρίσι Σούνακ, που παρουσίαζε χθες τον νέο προϋπολογισμό στη Βουλή των Κοινοτήτων, εκτίμησε ότι ο πληθωρισμός θα αγγίξει φέτος το 7,4% αντί για 4% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση της κυβέρνησης, ενώ η ανάπτυξη θα προσγειωθεί στο 3,8% αντί του αναμενόμενου 6%.
Τα μέτρα που παρουσίασε ο Σούνακ για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης εστιάζουν κυρίως στη μείωση της φορολογίας (συνολικά 6 δισ. λίρες). Μεταξύ άλλων και με μείωση του βασικού φορολογικού συντελεστή μέχρι το 2024 στο 19% από το 20% σήμερα και του φόρου στα καύσιμα κατά 5 πένες ανά λίτρο για μια περίοδο 12 μηνών. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι τα βρετανικά νοικοκυριά απειλούνται φέτος με τη χειρότερη συρρίκνωση του βιοτικού τους επιπέδου από τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Ανθρωποι που δεν είχαν ποτέ διανοηθεί ότι θα χρησιμοποιήσουν τα κοινωνικά παντοπωλεία και τις τράπεζες τροφίμων, άνθρωποι που έως πέρυσι δώριζαν τρόφιμα ή εργάζονταν σε αυτές ως εθελοντές, προσφεύγουν πλέον στα καταστήματα αυτά για να επιβιώσουν. Σχετικές εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό τους μετά τον περσινό Οκτώβριο κοντά στα 2,5 εκατομμύρια. Οι ιθύνοντες των τραπεζών τροφίμων μιλούν για υπερτριπλασιασμό των Βρετανών που προσφεύγουν σε αυτές σε σχέση με έναν χρόνο πριν, οι περισσότεροι των οποίων έχουν μάλιστα εργασία.
Η αυξανόμενη ένδεια και η εξαθλίωση δεν περιορίζονται όμως μόνο στη Βρετανία. Στην Ινδία, αρκετά νοικοκυριά περικόπτουν τα… τηγανητά, όχι για λόγους υγείας, αλλά επειδή δεν μπορούν να αντέξουν τις τιμές των ελαίων μαγειρικής. Η ασιατική χώρα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας βρώσιμων ελαίων στον κόσμο. Ωστόσο η τιμή του φοινικέλαιου έχει αυξηθεί πάνω από 45% φέτος και συνολικά έχει τριπλασιαστεί την τελευταία διετία, ενώ οι εισαγωγές του πάλαι πότε φθηνού ηλιέλαιου έχουν διαταραχτεί λόγω της σύγκρουσης Ουκρανίας, Ρωσίας, των κορυφαίων δηλαδή εξαγωγέων αυτού. Καθώς από την έναρξη του πολέμου οι εγχώριες τιμές σε κοτόπουλο, γάλα και στιγμιαία νουντλ και σε άλλα τρόφιμα έχουν αυξηθεί έως και 20%, εκατομμύρια νοικοκυριά προσπαθούν να κάνουν οικονομία από παντού, ακόμη και στο λάδι με το οποίο μαγειρεύουν, και τρώνε περισσότερα βραστά φαγητά.
Αλλά και νοτιότερα στην Αφρική τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για τους πολίτες της Ζιμπάμπουε, που προσδοκούσαν σε ανάκαμψη μετά την περσινή βαθιά ύφεση και τον πληθωρισμό στο 94%. Η Ζιμπάμπουε είναι στενά συνδεδεμένη εμπορικά με τη Ρωσία από την οποία εισάγει το 50% των αναγκών της σε σιτηρά. Η εκτόξευση των διεθνών και εγχώριων τιμών τόσο του σιταριού όσο και των καυσίμων πυροδοτεί, όμως, ένα κύμα συνεχών αυξήσεων στις τιμές των υπόλοιπων βασικών αγαθών, επιδεινώνοντας ακόμη πιο πολύ τους όρους διαβίωσης μεγάλου τμήματος του πληθυσμού που ήδη υποφέρει από τη φτώχεια και τις χαμηλές αμοιβές εργασίας.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι την τελευταία 10ετία 7,9 εκατομμύρια πολίτες της αφρικανικής χώρας περιέπεσαν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας, ζώντας κάτω από το όριο της επισιτιστικής φτώχειας των 29,80 δολαρίων μηνιαίως ανά άτομο. Τα νεότερα στοιχεία δείχνουν ότι στους τρεις πρώτους μήνες του 2022 πάνω από 5 εκατομμύρια, δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού, δεν είχαν αρκετό φαγητό για να φάνε τόσο σε αγροτικές όσο και αστικές περιοχές της χώρας. Τόσο η Παγκόσμια Τράπεζα όσο και η κυβέρνηση προσδοκούσαν σε καλύτερες ημέρες φέτος και ανάπτυξη πάνω από 5%. Το σενάριο όμως αυτό απομακρύνεται, καθώς τα ακριβότερα εισαγόμενα καύσιμα και σιτηρά ψαλιδίζουν το επιπλέον εισόδημα που προβλεπόταν.
Μπάμπης Μιχάλης
