(γιατί θα ψηφίσω αύριο NUPES και γιατί η διαφωνία μαζί της είναι ένας λόγος παραπάνω για να την ψηφίσω)
Θα ήθελα να προσπαθήσω να απευθυνθώ σε όσους εξακολουθούν να διστάζουν να ψηφίσουν τη NUPES στις εκλογές της Κυριακής, είτε επειδή δεν συμφωνούν πλήρως με το πρόγραμμα αυτής της ένωσης της Αριστεράς, είτε λόγω μιας δυσπιστίας απέναντι στα παραδοσιακά κόμματα ή σε ορισμένα από τα άτομα που απαρτίζουν αυτή την ένωση – μια δυσπιστία την οποία μοιράζομαι από πολλές απόψεις, θέλω να πω.
Πρώτον, είναι σημαντικό να θυμηθούμε κάτι που πολλοί είπαν τις τελευταίες ημέρες: αυτό που συμβαίνει με αυτές τις βουλευτικές εκλογές είναι ιστορικό. Είναι μία από τις ελάχιστες φορές στην πολιτική ιστορία των τελευταίων δεκαετιών που η Αριστερά είναι ενωμένη γύρω από ένα πρόγραμμα και που η Αριστερά έχει την ευκαιρία να κερδίσει. Είναι η πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες που έχουμε την ευκαιρία να διακόψουμε τον πολιτικό κύκλο της κολάσεως που έθεσαν σε εφαρμογή οι κυβερνήσεις Σιράκ-Σαρκοζί-Ολάντ-Μακρόν, οι οποίες λίγο πολύ παρουσιάστηκαν ως αντίπαλοι, αλλά που ουσιαστικά δεν ήταν τίποτα περισσότερο από συνένοχοι αντίπαλοι, οι οποίοι ακολούθησαν όλοι την ίδια πολιτική ριζοσπαστικοποίησης των ανισοτήτων: κατάργηση της αποζημίωσης των φαρμάκων, φτωχοποίηση των δημόσιων νοσοκομείων και της δημόσιας εκπαίδευσης, καταστροφή των συνταξιοδοτικών συστημάτων, μείωση των κοινωνικών επιδομάτων και άλλα.
Υπό τον Εμανουέλ Μακρόν, η πρόσβαση στα επιδόματα ανεργίας έχει γίνει πιο δύσκολη – το μέτρο θα εφαρμοστεί πλήρως σύντομα. Επί Μακρόν, οι πιο επισφαλείς έχασαν 5 ευρώ από το επίδομα στέγασης το μήνα, ενώ οι πλουσιότεροι είδαν τους φόρους τους να μειώνονται. Επί Μακρόν αποφασίστηκε ότι η ηλικία συνταξιοδότησης θα ανέβει.
Και δεν τελειώσαμε: λίγο πριν από την έναρξη της δεύτερης θητείας του, ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι οι δικαιούχοι του επιδόματος αλληλεγγύης θα πρέπει να υποχρεωθούν να εργάζονται 20 ώρες την εβδομάδα. Αμέσως μετά την εκλογή του, είδαμε την δημόσια εκπαίδευση να μειώνεται στο τίποτα, με την εφαρμογή του “job-dating” για τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς.
Η δυνατότητα και μόνο να τερματιστεί αυτή η βάρβαρη πολιτική θα έπρεπε να είναι αρκετή για να μας πείσει να ψηφίσουμε τη NUPES, η οποία είναι, αυτή τη στιγμή, η μόνη πολιτική οργάνωση που μπορεί να επικρατήσει απέναντι στον Μακρόν.
Αλλά τι γίνεται με τις πιθανές διαφωνίες μας;
Θα πρέπει να θυμόμαστε το εξής: ότι ακριβώς σε ένα πλαίσιο όπου η Αριστερά θα έχει την εξουσία, θα ήταν δυνατό να εκφράσουμε αυτές τις διαφωνίες. Ότι μόνο κάποιος που μοιράζεται μια προοδευτική προσέγγιση του κόσμου μπορεί να ακούσει μια προοδευτική κριτική- οι άλλοι δεν ενδιαφέρονται, αφού όλα όσα κάνουν αποσκοπούν στη μείωση της προόδου, ή ακόμα χειρότερα, στην οπισθοδρόμηση.
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει έκφραση της διαφωνίας αυτή καθαυτή, αλλά μόνο κοινωνικές συνθήκες για την έκφραση της διαφωνίας, πλαίσια στα οποία είναι δυνατή η έκφραση της διαφωνίας και άλλα στα οποία είναι αδύνατη. Και παραδόξως, η διαφωνία μπορεί να βρει απήχηση και να είναι αποτελεσματική μόνο αν υπάρχει κάποια μορφή συμφωνίας σε κοινή βάση, ή τουλάχιστον στη βάση μιας κοινής γλώσσας.
Δεν μπορεί κανείς να εκφράσει τη διαφωνία του στα γερμανικά ή στα ιταλικά σε κάποιον που μιλάει μόνο γαλλικά ή πορτογαλικά. Χωρίς κοινή γλώσσα, δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει με κάποιον- μιλάει μόνος του, φωνάζει στην έρημο.
Τις τελευταίες μέρες διαβάζω κείμενα ανθρώπων που διστάζουν να ψηφίσουν αύριο NUPES, επειδή οι σοσιαλιστές είναι μέρος της συμμαχίας ή επειδή οι εργατικές γειτονιές δεν είναι αρκετά παρούσες. Συμμερίζομαι και τις δύο αυτές κριτικές. Αλλά δεν θα ήταν ευκολότερο να θέσουμε αυτά τα ερωτήματα στο πλαίσιο μιας αριστερής δυναμικής; Πώς θα μας επέτρεπε η μη ψήφιση του NUPES, και άρα, το να αφήσουμε τον Μακρόν να κερδίσει, να δώσουμε περισσότερη φωνή στις γειτονιές της εργατικής τάξης ή να ασκήσουμε κριτική στις πράξεις και τις παραλείψεις του σοσιαλιστικού κόμματος τα τελευταία χρόνια;
Είναι ακόμη πιο αληθές ότι θα είναι αδύνατο να εκφράσουμε τις διαφορές υπό τον Μακρόν ότι ο τρόπος διακυβέρνησης του En marche του αποτέλεσε μια ιστορική τομή στην πολιτική διαχείριση των διαφωνιών. Αυτό είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό της πρώτης θητείας του Εμανουέλ Μακρόν, σε σύγκριση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Πώς αντιμετωπίστηκαν οι διαφωνίες;
Με τη ρίψη δακρυγόνων, με τη βίαιη καταστολή των κίτρινων γιλέκων, με βγαλμένα χέρια, βγαλμένα μάτια, σπασμένα κρανία.
Επί Μακρόν, γίναμε μάρτυρες μιας ριζοσπαστικοποίησης του νεοφιλελεύθερου συστήματος σε σχέση με τα κοινωνικά κινήματα και τις διαδηλώσεις: είναι ένας τρόπος να μην τα ακούμε, να μην τα βλέπουμε, να μην τα λαμβάνουμε υπόψη, να διαχειριζόμαστε το κράτος σαν μια εταιρεία όπου η ιεραρχία αποφασίζει. Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων ήταν πρωτοφανές, η διαμαρτυρία κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης ήταν τεράστια. Διαδηλώσαμε, συγκεντρώσαμε χρήματα για να στηρίξουμε τους απεργούς, κινητοποιήσαμε την κοινή γνώμη. Καμία από αυτές τις διαμαρτυρίες δεν εισακούστηκε.
Ακόμη και υπό την πιο αντιδραστική κλασική δεξιά, ακόμη και υπό τον Σαρκοζί ή τον Σιράκ, οι κυβερνήσεις υποχώρησαν σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις όταν η πίεση του δρόμου έγινε πολύ μεγάλη. Σκεφτείτε μόνο τις συμβάσεις πρώτης πρόσληψης ή τον φάκελο Darcos για το λύκειο: τα σχέδια εγκαταλείφθηκαν, οι υπουργοί παραιτήθηκαν. Υπό τον Μακρόν, όλες οι διαμαρτυρίες αγνοούνται ή καταστέλλονται. Η πολιτική στρατηγική ήταν να αφήσουν τα κοινωνικά κινήματα να πεθάνουν σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Έχουμε βιώσει μια σχεδόν ολοκληρωτική πολιτική ανικανότητα. Ενός θανάτου της δυνατότητας έκφρασης της διαφωνίας.
Αντίθετα, τα τελευταία χρόνια, οι δυνάμεις που προέρχονται από τα κοινωνικά κινήματα, από τις διαδηλώσεις, από τις γειτονιές της εργατικής τάξης, μεταμόρφωσαν την Αριστερά. Οι διαφωνίες μεταξύ της ριζοσπαστικής αριστεράς και της θεσμικής αριστεράς έχουν διαταράξει μέρος του πολιτικού χώρου.
Κόμματα που δεν μιλούσαν ποτέ για την αστυνομική βία αναγκάστηκαν να πάρουν θέση γι’ αυτήν και να καταγγείλουν το αστυνομικό σύστημα- αριστερές προσωπικότητες που αντιτάχθηκαν στους γάμους των ομοφυλοφίλων ή ακόμα και στα σύμφωνα συμβίωσης σήμερα δεν θα τολμούσαν πλέον να τα αμφισβητήσουν και θα καταγγείλουν τη δεξιά και την ακροδεξιά που θα ήθελαν να γυρίσουμε πίσω- το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει συρρικνωθεί σχεδόν στο μηδέν, προς όφελος της France insoumise. Όλα αυτά έγιναν δυνατά χάρη στις εσωτερικές διαμαρτυρίες της αριστεράς.
Από αυτή την άποψη, η πολιτική πορεία του Ζαν-Λικ Μελανσόν είναι εξαιρετική- σε έναν πολιτικό κόσμο όπου ο κανόνας είναι συχνά η σταδιακή μετατόπιση προς τα δεξιά με την ηλικιακή και την κοινωνική γήρανση, ο Μελανσόν, από την πλευρά του, δεν έχει σταματήσει να κινείται προς τα αριστερά. Οι ενώσεις που αγωνίζονται κατά της κλιματικής αλλαγής επιβεβαίωσαν σχεδόν ομόφωνα ότι το πρόγραμμά του ήταν το πιο οικολογικό. Το κίνημά του έχει πλέον ένα από τα πιο προωθημένα προγράμματα σε θέματα ΛΟΑΤ. Στις διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας, η France insoumise είναι όλο και περισσότερο παρούσα.
Η νίκη της αριστεράς αύριο στις βουλευτικές εκλογές σημαίνει την επέκταση αυτής της δυναμικής. Σημαίνει να αγωνιστούμε για επείγουσες μεταρρυθμίσεις στις οποίες συμφωνούμε, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, η συνταξιοδότηση στα 60 ή το πάγωμα της τιμής των ειδών πρώτης ανάγκης, αλλά και να δημιουργήσουμε ευνοϊκές συνθήκες στις οποίες οι μελλοντικές μας διαφωνίες θα είναι δυνατές και θα ακούγονται. Η διαφωνία με τη NUPES είναι επομένως ίσως ένας πρόσθετος λόγος για να την ψηφίσουμε.
Edouard Louis
Ανάρτησή του στο Facebook
