Ο Ν. Αναστασιάδης έχει υποστεί τεράστια φθορά και όλοι ξέρουν ότι αποχωρεί. Αλλά και ο ίδιος έχει επίγνωση τι θα σημαίνουν για την υστεροφημία του η «κληρονομιά» της διεθνούς αναξιοπιστίας και η βαθιά διαφθορά που συνοδεύουν την μακρά ηγεμονία του. Συνεπώς, για εκείνον έχει σημασία ποιος θα τον διαδεχτεί στο ανώτατο αξίωμα. Πιθανόν ο νέος πρόεδρος –που θα αναδειχθεί σε μόλις 18 μήνες– να χρειαστεί να εκκινήσει από τον πάτο. Αλλά πού είναι ο πάτος;
Η εικόνα που εκπέμπει σήμερα το Προεδρικό δείχνει να βυθίζει το Κυπριακό στην εσωστρέφεια και να το μετατρέπει σε αντικείμενο αντιπαράθεσης που ευνοεί τον εθνικισμό και τη διαίρεση. Υποτίθεται ότι η κυπριακή κυβέρνηση στόχευε να περάσει, το φθινόπωρο, σε αντεπίθεση για τα τετελεσμένα στο Βαρώσι. Ολοι οι χειρισμοί Αναστασιάδη έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα κι ας είχαν εντέχνως τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας των κομμάτων που τα καθιστά μερικώς συνυπεύθυνα.
Η περιβόητη πρόταση Αναστασιάδη προς Τατάρ για επιστροφή στο Σύνταγμα του ’60, ακόμα και ως απάντηση στα «δυο κράτη», γεννά πολλά ερωτήματα για τον Κύπριο πρόεδρο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι όλα ξεκινούν από δικές του επιλογές. Οι γύρω του πολιτικοί, υπουργοί και σύμβουλοι, θεσμικοί, επικοινωνιολόγοι και άλλοι, απλώς εκτελούν. Ο Ν. Αναστασιάδης κάλεσε (31/8) και τη διαπραγματευτική ομάδα του για να εξηγήσει τι εννοούσε. Την επομένη ανέλυσε την «επιστροφή στο ’60» στο Εθνικό Συμβούλιο (1/9). Ούτε οι δηλώσεις ούτε οι αναλύσεις στάθηκαν αρκετές για να εξηγήσουν τη λογική πίσω από τον νέο επικίνδυνο ακροβατισμό για τη μορφή λύσης.
Τότε πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις; Προφανώς, στο Προεδρικό τίποτε δεν υπακούει σε κάποια στρατηγική για να βγει ο τόπος από το αφόρητο αδιέξοδο. Τίποτε δεν «φιλτράρεται», τίποτε δεν θυμίζει συγκροτημένη προσέγγιση, ή έστω μια δεύτερη σκέψη. Απλώς, κάποιοι ενεργούν ως να είναι αυλικοί υπηρέτες, ορισμένοι δε αναλώνουν όλο τον ρόλο τους στο να κατευθύνουν την πληροφόρηση στα τηλεοπτικά κανάλια. Είναι πρωτοφανές ακόμα και θεσμικοί, υπουργοί, το ΥΠΕΞ, κυβερνητικά και κομματικά στελέχη του ΔΗΣΥ να παραμένουν άβουλοι για τόσο ζωτικής σημασίας θέματα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη, έστω ένας υπουργός να διαφώνησε ή να είπε κάτι διαφορετικό.
Αυτό που συμβαίνει στην ουσία επισκιάζει τη στοιχειώδη πολιτική διεργασία που θα έπρεπε να καθορίζει τις κορυφαίες αποφάσεις ενός προέδρου της Κύπρου. Μιας μικρής χώρας με βαρύ πρόβλημα, που για να επιβιώσει χρειάζεται να κάνει τη μέγιστη αξιοποίηση του πολιτικού προσωπικού και του τεχνοκρατικού δυναμικού της, διαμορφώνοντας στρατηγική και υπηρετώντας βέβαια έναν μεγάλο σκοπό: την επίλυση του Κυπριακού και την πρόοδο του συνόλου του νησιού στα ήρεμα νερά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στον ΟΗΕ η «είδηση», είτε τη θεωρήσει κανείς «πρόταση-απάντηση» προς τον Ε. Τατάρ για «δυο κράτη» είτε ως «σχήμα λόγου» (ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης), ήρθε απλώς να επιβεβαιώσει πολλά από όσα προηγήθηκαν στις διαπραγματεύσεις. Γι’ αυτό ο Αντόνιο Γκουτέρες διέκοψε κάθε περαιτέρω ενασχόληση μέχρι νεωτέρας. Δεν είναι δύσκολο να ξεφυλλίσει κανείς το ημερολόγιο του ΟΗΕ για να δει πώς ο Ν. Αναστασιάδης ροκάνιζε όλο τον χρόνο πριν και μετά το Κραν Μοντανά (2017) για να διαλύσει το διαπραγματευτικό πλαίσιο.
Κορόιδεψε και υπέσκαψε τον Μουσταφά Ακιντζί, εγκαταλείποντας τις συνομιλίες τουλάχιστον 3 φορές, την πιο κρίσιμη στιγμή (Μον Πελεράν, Γενεύη, Κραν Μοντανά). Τι πιο αβίαστο συμπέρασμα θα έβγαζε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ όταν άκουσε και την «πρόταση-απάντηση» προς Τατάρ για επιστροφή στο Σύνταγμα του ’60, που συνιστά ανάθεμα για όλους τους Τουρκοκυπρίους.
Η επίκληση του Συντάγματος του ’60 δεν είναι τυχαία. Ο Ν. Αναστασιάδης θέλει να κεφαλαιοποιήσει στην πολύχρονη περιχαράκωση των αντι-Ομοσπονδιακών κομμάτων που φρόντισε και ο ίδιος να τονώσει τα τελευταία χρόνια. Ολες οι συζητήσεις στο Εθνικό Συμβούλιο έφεραν πιο κοντά τις δικές του επιλογές με τη δημόσια ρητορική του ΔΗΚΟ (διαβατήρια, κλείσιμο διόδων επικοινωνίας με Τ/κ, «πρόκληση κόστους» στην Τουρκία). Με σιωπηρό τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ έμεινε μόνο να υποστηρίζει μια διαφορετική πολιτική για επιστροφή σε συνομιλίες. Το ΕΛΑΜ, έγινε συστημικό κόμμα για κάθε χαοτική συζήτηση, για την οποία πρόθυμα συνδράμει από καιρό και η ΕΔΕΚ. Ο Ν. Αναστασιάδης μοιάζει να είναι εκείνος ο διευθυντής της κυπριακής «Βαβέλ», χωρίς να έχει αναστολές.
Τώρα, από ένστικτο διαφοροποιείται και ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης, όπως και ο διαπραγματευτής Α. Μαυρογιάννης, αφού κλείνει ο κύκλος Αναστασιάδη και ενδιαφέρονται για το 2023. Μόνο σε μια φτωχή σε ποιότητα δημοκρατία, όλα υποτάσσονται στους προσωπικούς σχεδιασμούς των πολιτευτών–επίδοξων ηγετών. Να υπηρετούν και να πορεύονται σιωπηρά την παρακμιακή πολιτική και στο τέλος να υπόσχονται διαφορετική πορεία. Ασχέτως αν οι επιπτώσεις είναι απανωτές για τον τόπο.
Κυριάκος Πιερίδης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
