Βίντεο

Δημήτρης Τζανακόπουλος: Εισήγηση στην ένσταση αντισυνταγματικότητας του σχεδίου νόμου για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων

-Ένα προκαταρκτικό σχόλιο. Πότε ο νόμος απαιτεί ερμηνεία; Όταν το νόημα μιας διάταξης είναι ασαφές ή διακυβευόμενο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι αδύνατο να ισχυριστεί ο οποιοσδήποτε ότι οι παράγραφοι 5 και 8 του άρθρου 16 έχουν ασαφές ή διακυβευόμενο νόημα, για να μπούμε καν στη συζήτηση περί της ερμηνείας τους. Δηλαδή η απόλυτη απαγόρευση της ίδρυσης ανωτάτων σχολών από ιδιώτες γίνεται δεκτό και κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως είναι απολύτως λογικό. Ποια είναι τώρα τα βασικά επιχειρήματα τα οποία χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να μας πείσει ότι χρειάζεται ερμηνεία και τι ερμηνεία κάνει η κυβέρνηση;

-Πρώτο ζήτημα: Μας λέει ότι δήθεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ του Ελληνικού Συντάγματος, του άρθρου 16 και του ενωσιακού δικαίου. Γνωρίζετε όμως ότι τέτοια σύγκρουση δεν υφίσταται στο άρθρο 16, για τον απλούστατο λόγο ότι η αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ζητήματα της εκπαίδευσης είναι συμπληρωματική. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί κανονιστικά να αναγκάσει ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο την Ελλάδα να προχωρήσει σε νομοθέτηση και εναρμόνιση του δικαίου της με μια υποτιθέμενη υποχρέωση η οποία δεν υφίσταται. Δεν υπάρχει λοιπόν σύγκρουση ενωσιακού και εθνικού δικαίου στα ζητήματα της εκπαίδευσης.

-Δεύτερο ζήτημα: Επικαλείται η κυβέρνηση τη λεγόμενη δυναμική ερμηνεία. Ότι θα πρέπει το Σύνταγμα να ερμηνευθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να προσαρμοστεί στις οικονομικές, κοινωνικές εξελίξεις, οι οποίες έχουν προχωρήσει από το 1975, όταν θεσπίστηκε η συγκεκριμένη διάταξη. Εδώ βεβαίως να υπενθυμίσουμε ότι η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16 έχει γίνει και το 2001 και το 2008 και έχει απορριφθεί. Επομένως, καμία δυναμική ερμηνεία δεν μπορεί να αμφισβητήσει αυτές τις πραγματικότητες, οι οποίες έχουν καταγραφεί στα πρακτικά των Αναθεωρητικών Βουλών. Η δυναμική ερμηνεία μετατρέπεται τελικά σε μια τεχνολογία ευθείας παραβίασης του Συντάγματος, η οποία ξεχειλώνει και ανατρέπει πλήρως το νόημα των κανόνων που εμπεριέχει το άρθρο 16. Οδηγεί σε έναν απόλυτο νομικό σχετικισμό, όπου τελικά όλα επιτρέπονται.

-Με την επίκληση της ανάγκης για δήθεν προσαρμογή σε δήθεν αντικειμενικές εξελίξεις, οδηγούμαστε σε αυτό το οποίο οι νομικοί ονομάζουν contra legem ερμηνεία. Δηλαδή ερμηνεία η οποία έρχεται σε άμεση αντίθεση με το γράμμα του νόμου. Αν λοιπόν το ”απαγορεύεται η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες” μπορεί να ερμηνευθεί ως ”επιτρέπεται η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες”, τότε είναι προφανές ότι αφαιρείται πια το έδαφος για τη στοιχειώδη συνεννόηση μεταξύ των ανθρώπων. Πλέον δεν έχουμε ούτε έναν στοιχειώδη κοινό τόπο πάνω στον οποίο μπορούμε να συν-εννοούμαστε, δηλαδή να εννοούμε τα ίδια πράγματα με τις ίδιες λέξεις. Παραβιάζονται οι αρχές της λογικής.

-Υπάρχουν δύο βασικές αρχές της λογικής. Όλα τα εγχειρίδια λογικής ξεκινάνε με την αρχή της ταυτότητας και την αρχή της μη αντίφασης. Η αρχή της ταυτότητας είναι ότι το Α είναι ίσο με A. Η αρχή της μη αντίφασης είναι ότι το Α δεν μπορεί να είναι μη Α. Κάθε έννοια δηλαδή δεν μπορεί να είναι αντίθετη προς τον εαυτό της. Διότι τότε βρίσκεσαι πέραν του στοιχειώδους εδάφους που επιτρέπει την ύπαρξη πολιτισμού. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά η αρχή της μη αντίφασης και η αρχή της ταυτότητας είναι η στοιχειώδης βάση της ύπαρξης ανθρώπινου πολιτισμού. Μ αυτή την έννοια στο εξής επιτρέπονται όλα.

-Είμαστε στο απόλυτο κοινωνικό χάος με αυτό το οποίο κάνετε. Και πρόκειται για ζήτημα το οποίο υπερβαίνει την παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Αφορά την συνταγματική νομιμότητα στο σύνολό της. Στο εξής οποιαδήποτε κυβέρνηση μπορεί να ερμηνεύει όπως θέλει, όποτε θέλει και στην πραγματικότητα καταρρέει κάθε έννοια ομαλής κοινωνικής συμβίωσης. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που εμείς κάνουμε την πρόταση και την επαναφέρουμε και στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ και στο Κομμουνιστικό Κόμμα και στην Πλεύση Ελευθερίας για την κατάθεση πρότασης δυσπιστίας απέναντι στην κυβέρνηση, η οποία αυτή τη στιγμή ναρκοθετεί την ίδια την συνταγματική νομιμότητα στο σύνολό της.