Macro

Δημήτρης Ψαρράς: Η τέταρτη «πληγή» του Μεγάρου Μαξίμου

Με μεγάλη καθυστέρηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» της Κυριακής (16.2.2025) επανήλθε στην αρχική γραμμή της κυβέρνησης που απέδιδε την τραγωδία των Τεμπών σε ένα ανθρώπινο λάθος και απάλλασσε τα στελέχη της από κάθε είδους ευθύνη. Αυτό συνέβη επειδή αποδείχτηκε εντελώς αυτοκαταστροφική η τηλεοπτική του συνέντευξη στον Αντώνη Σρόιτερ, όπου χάρη στον ξεσηκωμό τον πολιτών εμφανίστηκε για πρώτη φορά ταπεινός και απολογούμενος («Alpha», 29.1.2025).
 
Αυτή η υποκριτική –όπως αποδεικνύεται σήμερα- εμφάνιση λειτούργησε βέβαια ως μπούμερανγκ και από την αρχή του μήνα αναζητούνται «χρήσιμοι ένοχοι» να αναλάβουν τις ευθύνες ώστε να απαλλαγεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Τον δρόμο της θυσίας πήρε πρώτος ο κ. Τριαντόπουλος, αλλά στο Μαξίμου έχουν ήδη συντάξει τον κατάλογο όσων κυβερνητικών στελεχών θα κληθούν αν χρειαστεί να αναλάβουν τον ρόλο της Ιφιγένειας, επειδή γνωρίζουν ότι η γραμμή που ακολούθησαν στην περίπτωση του Κώστα Καραμανλή έχει ήδη αποδειχτεί αυτοκαταστροφική.
 
Η ανάδειξη της κυβερνητικής ευθύνης για τον χαμό 57 συμπολιτών μας και κυρίως η αποκάλυψη των χειρισμών του Μαξίμου ώστε να υπάρξει συγκάλυψη από την πρώτη στιγμή, έχει καταστήσει την τραγωδία αυτή κεντρικό πολιτικό ζήτημα. Και το χειρότερο για τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι η εξέλιξη αυτή επανέφερε στη δημόσια συζήτηση το άλλο μεγάλο σκάνδαλο του επιτελικού κράτους, δηλαδή την υπόθεση των υποκλοπών, με ορισμένους μάλιστα κυβερνητικούς χειρισμούς να εμφανίζουν κοινά χαρακτηριστικά, όπως λ.χ. η διοχέτευση στα μέσα ενημέρωσης παραποιημένων στοιχείων. Και βέβαια, όπως συνέβη μετά την τραγωδία στα Τέμπη, έτσι και μετά την αποκάλυψη των οργανωμένων υποκλοπών, αποδεικνύεται ότι κεντρικός στόχος του πυρήνα των στελεχών γύρω από τον κ. Μητσοτάκη που κυβερνά τη χώρα είναι αποκλειστικά η συγκάλυψη των δικών του ευθυνών. Αν προσθέσουμε και το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, για το οποίο πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση κήρυξε νέο πόλεμο σε ανεξάρτητη αρχή –αυτή τη φορά στον Συνήγορο του Πολίτη- συμπληρώνονται τρία μείζονα ζητήματα που οδηγούν σε κατάρρευση τον μύθο του «επιτελικού κράτους».
 
Υπάρχει όμως ένα τέταρτο μεγάλο ζήτημα που αφορά πάλι τον θάνατο πολλών συμπολιτών μας, για το οποίο η κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να περηφανεύεται, ενώ και η αντιπολίτευση μοιάζει να έχει ξεχάσει ή τουλάχιστον να μην το θεωρεί πλέον ως ισάξιο με τα άλλα τρία. Ο λόγος για την κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας του covid.
 
Απολύτως ενδεικτικά:
 
Ο επίσημος βιογράφος του πατέρα Μητσοτάκη, έγκυρος εκφραστής των απόψεων της οικογένειας, καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος, σε ένα άρθρο στο οποίο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις πολιτικές εξελίξεις αποδίδει στην κυβέρνηση ότι έχει «διαχειριστεί με σχετική ή απόλυτη επιτυχία μεγάλες κρίσεις, από την άτυπη “εισβολή” στον Έβρο μέχρι την πανδημία» («Πάμε προς κυβερνητική καταβαράθρωση;», 6.2.2025).
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου στη 88η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (8.9.2024) φρόντισε να αναφερθεί στην «επιτυχή» αντιμετώπιση της πανδημίας, λέγοντας χωρίς να διστάσει ότι επρόκειτο για «μια μάχη που, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, την κερδίσαμε».
Ο άτυπος υπαρχηγός του κ. Μητσοτάκη Μάκης Βορίδης, μετά τις περυσινές ευρωεκλογές σε συνέντευξή του θα επαναλάβει τα ίδια: «Η Ελλάδα, με την κυβέρνησή μας, πέτυχε πολλά: εξήλθε από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, αντιμετώπισε την πανδημία του κορονοϊού, δοκιμάστηκε από πυρκαγιές και πλημμύρες, αντιμετώπισε την τουρκική προκλητικότητα και επιθετικότητα» («Real-News», 30.6.2024).
 
Ώστε η Ελλάδα αντιμετώπισε «με επιτυχία» την πανδημία! Δυστυχώς πρόκειται για ένα μεγάλο ψέμα. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα επίσημα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για να διαπιστώσει ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των πρώτων κρατών στη μακάβρια λίστα με τον αριθμό θανάτων (ανά 100.000 κατοίκους) από τον covid την περίοδο της πανδημίας. Στον σχετικό πίνακα του Our World in Data που είναι εύκολα προσβάσιμος ακόμα και μέσω Wikipedia η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η θέση ανάμεσα σε 238 χώρες σε όλο τον κόσμο! Άλλη μια θλιβερή «πρωτιά» του επιτελικού κράτους.
 
Αλλά πώς είναι δυνατόν να έχει το θράσος το Μέγαρο Μαξίμου και οι προπαγανδιστές του να εμφανίζουν αυτή την «πρωτιά» ως επιτυχία; Και πώς είναι δυνατόν να μην ξεσηκώνονται όσοι ακούν αυτόν τον διθυραμβικό απολογισμό;
 
Η απάντηση είναι δυστυχώς απλή. Είναι γεγονός ότι στην πρώτη φάση της πανδημίας η κυβέρνηση ακολούθησε ένα αυστηρό λοκντάουν και ανέθεσε τον έλεγχο των κρίσιμων αποφάσεων στους «ειδικούς», δηλαδή στην Εθνική Επιτροπή των ειδικών επιστημόνων υγείας. Αλλά στη δεύτερη φάση ο κ. Μητσοτάκης ανέλαβε προσωπικά τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, αδιαφορώντας για τους θανάτους που αυξάνονταν συνεχώς και παραμερίζοντας εντελώς τους ειδικούς. Ταυτόχρονα έδινε τα τελευταία χτυπήματα στο ήδη υποβαθμισμένο ΕΣΥ και άνοιγε τον δρόμο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κλάδου της υγείας.
 
Είναι σε όλους γνωστή η προσωπική γκάφα του κ. Μητσοτάκη που θέλησε να δικαιολογήσει την έλλειψη χώρων ΜΕΘ την περίοδο της πανδημίας, λέγοντας ότι είναι το ίδιο για τους ασθενείς να βρίσκονταν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ. «Έχουμε ενδείξεις ότι έχουμε μεγαλύτερη θνησιμότητα σε αυτούς τους ασθενείς, σε σχέση με αυτούς οι οποίοι είναι στις μονάδες εντατικής θεραπείας; Δεν έχω τέτοια ένδειξη. Δεν έχω. Έχετε εσείς; Φέρτε τη!» (Βουλή, 1.12.2021). Δυο βδομάδες αργότερα ήρθε στη δημοσιότητα η μελέτη των καθηγητών Δημόσιας Υγείας Λύτρα και Τσιόδρα που αποδείκνυε πως το ΕΣΥ αδυνατούσε να ανταποκριθεί με την επάρκεια που χρειάζεται, όταν υπάρχουν πάνω από 400 διασωληνωμένοι ασθενείς. Αποκάλυπτε, επίσης, ότι η νοσηλεία σε ΜΕΘ της περιφέρειας δεν παρείχε τις ίδιες δυνατότητες επιβίωσης του ασθενούς με τη νοσηλεία σε ΜΕΘ της πρωτεύουσας. Τεκμηρίωνε, τέλος, το γεγονός ότι η εφαρμογή νοσηλειών ΜΕΘ εκτός ΜΕΘ οδηγούσε στον θάνατο περίπου εννέα στους δέκα νοσηλευόμενους.
 
Αλλά θα πει κανείς: μήπως πρέπει να πιστώσουμε στον κ. Μητσοτάκη την επιτυχία του πρώτου εγκλεισμού και να τον συγχωρήσουμε για τον δεύτερο; Μα το κακό είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις είχε το ίδιο κίνητρο: την εξασφάλιση της προσωπικής του επικράτησης στον χώρο των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και την επιβολή μέτρων αυταρχικών και αντιδημοκρατικών, εμπνευσμένων από την εφαρμογή του νεοφιλελευθερισμού στη Χιλή του δικτάτορα Πινοσέτ από τα «παιδιά του Σικάγο». Είναι απολύτως χαρακτηριστικό παράδειγμα του σχεδιασμού Μητσοτάκη η εφαρμογή της «Λίστας Πέτσα» για την επιβολή ελέγχου στα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια του αρχικού αυστηρού εγκλεισμού, όταν δηλαδή οι πολίτες δεν είχαν άλλο τρόπο να πληροφορούνται τις εξελίξεις.
 
Ο λόγος που ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε αυτή την πολιτική στο πρώτο κύμα της πανδημίας περιγράφεται γλαφυρά σε ένα σημαντικό κείμενο του ΟΗΕ, στο οποίο ο διεθνής οργανισμός προειδοποιεί:
 
«Η πανδημία οδήγησε τις χώρες να επιβάλλουν μέτρα έκτακτης ανάγκης και ασφάλειας. Ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις τα μέτρα είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση του ιού, μπορεί επίσης να καθοδηγηθούν πολιτικά και μπορεί εύκολα να γίνουν αντικείμενο κατάχρησης. Η πανδημία θα μπορούσε να αποτελέσει πρόσχημα για να υπονομευτούν οι δημοκρατικοί θεσμοί, να καταπνιγούν οι νόμιμες διαφωνίες και η δυσαρέσκεια ανθρώπων ή ομάδων, με εκτεταμένες συνέπειες που θα υποστούμε πολύ πέρα από την άμεση κρίση» (United Nations, «Covid-19 and Human Rights. We are all in this together», Απρίλιος 2020).
 
Αυτό ακριβώς επιχείρησε ο κ. Μητσοτάκης στην πρώτη φάση της πανδημίας. Μ’ άλλα λόγια η πολιτική επιτυχία του επιτελικού του κράτους οφείλεται ακριβώς σ’ αυτό που ο ΟΗΕ ονομάζει «υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών».