– Είναι το δεύτερο βιβλίο σας που μελετά την πολιτική διαδρομή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πριν από δυο χρόνια κυκλοφόρησε το «Μια καριέρα», το οποίο μάλιστα περιλήφθηκε στα «μπεστ σέλερ» της περιόδου. Τι είναι το καινούργιο σ’ αυτή τη δεύτερη μελέτη σας;
· Στο πρώτο βιβλίο εξέτασα το πώς κατόρθωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αναρριχηθεί στην κομματική κλίμακα και να φτάσει στη θέση του αρχηγού του κόμματος και τελικά να αναδειχθεί πρωθυπουργός, παραμερίζοντας πολλά ικανότερα και εμπειρότερα στελέχη του κόμματος της Δεξιάς, ακόμα και την αδελφή του. Στο δεύτερο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε εξετάζω την πολιτική του διαδρομή από τη στιγμή που μπήκε στο Μέγαρο Μαξίμου, το καλοκαίρι του 2019 μέχρι σήμερα, τον χειμώνα του 2024.
Παρά το γεγονός ότι έχει φροντίσει εξαρχής να εξασφαλίσει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των μέσων ενημέρωσης – ή, μάλλον, ακριβώς εξαιτίας αυτού του λόγου – η πρωθυπουργία του Κυριάκου Μητσοτάκη εξακολουθεί να παραμένει στο μισοσκόταδο, με τα σημαντικότερα στοιχεία της πολιτικής του παρέμβασης να φανερώνονται μόνο μετά από κρίσεις, αστοχίες ή και δημοσιογραφικές αποκαλύψεις. Στόχος της μελέτης μου είναι να δώσω απάντηση στο «αίνιγμα» της πρωθυπουργίας Μητσοτάκη, αποκαλύπτοντας το πραγματικό περιεχόμενο της πολιτικής του παρέμβασης. Η απάντηση σ’ αυτό το «αίνιγμα» στηρίζεται βέβαια σε ντοκουμέντα που δεν μπορεί να αμφισβητηθούν.
– Πώς μπορούμε να συνοψίσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του «αινίγματος»;
· Το «αίνιγμα Μητσοτάκη» κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του αφορά κυρίως το ίδιο το περιεχόμενο της πολιτικής του. Οι υποστηρικτές του αποδίδουν την δεύτερη επιτυχία του στις βουλευτικές εκλογές του 2023 σε μια υποτιθέμενη «στροφή» του προς το «Κέντρο». Πρόκειται, ασφαλώς, για μύθο. Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την αρχηγία του κόμματος, ο Κυρ. Μητσοτάκης όχι μόνο επέστρεψε στα δόγματα της προδικτατορικής ΕΡΕ, αλλά και επέλεξε να στηριχτεί στα στελέχη του ΛΑΟΣ που είχαν προσχωρήσει στη Ν.Δ. χωρίς να μετακινηθούν από τις ακροδεξιές τους πεποιθήσεις. Όσο για τα στελέχη που προέρχονταν από το «Κέντρο», ο δικός τους ρόλος δεν επέφερε κανενός είδους πολιτική εξισορρόπηση, αφού αξιοποιήθηκαν ως «τεχνοκράτες» και τους αποδόθηκαν ρόλοι εφαρμογής της νεοφιλελεύθερης και συγκεντρωτικής πολιτικής που σχεδίαζε ο στενός δεξιός πυρήνας του Μεγάρου Μαξίμου.
– Αλλά τότε πώς μπορεί να εξηγηθεί η εκλογική του επικράτηση και κυρίως η βαθιά κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι ασύνηθες, εφόσον κατά κανόνα τα κόμματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενισχύονται από τη φθορά των κυβερνητικών σχημάτων;
· Με την εγκαθίδρυση του «επιτελικού κράτους», ο συστηματικός έλεγχος των μέσων ενημέρωσης τα έκανε να επιδοθούν σε μια συνεχή δυσφήμηση της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ και μια διαρκώς αναπαραγόμενη προπαγάνδα εναντίον του Αλέξη Τσίπρα. Με άλλα λόγια, τα μέσα φρόντιζαν απλώς να καλύπτουν βιαστικά τα σκανδαλώδη πεπραγμένα της κυβέρνησης Μητσοτάκη και, κυρίως, να δαιμονοποιούν τα πεπραγμένα του κόμματος της Αριστεράς και να δυσφημούν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, έτσι όπως έκαναν παλιότερα μόνο κάποιες φυλλάδες σαν την «Αυριανή».
Κι αυτό δεν συνέβαινε μόνο επειδή ο κ. Μητσοτάκης είχε φροντίσει να επιβραβεύει με κρατικά χρήματα τους δημόσιους υποστηρικτές του, αλλά και επειδή ο στενός πυρήνας των μεγαλοεπιχειρηματιών που ελέγχουν αυτά τα μέσα ταυτίζεται με εκείνους που αναλαμβάνουν τα λεγόμενα «μεγάλα έργα», δηλαδή συνδέονται άμεσα με την κρατική χρηματοδότηση. Το ενδεχόμενο μιας νέας επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε μια πρωτοφανή Ιερή Συμμαχία μεγαλοεπιχειρηματιών, που κατά τ’ άλλα είναι ανταγωνιστές, και με τη βοήθεια των περιορισμών της πανδημίας διαδόθηκε στους πολίτες ένας αντιαριστερός φόβος που δεν τον είχαν νιώσει ποτέ ως τότε οι γενιές της Μεταπολίτευσης.
– Δηλαδή, μπορεί κανείς να πει ότι η σημερινή εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε δημιούργημα του κ. Μητσοτάκη;
· Μα η ανάδειξη της εξάλειψης του ΣΥΡΙΖΑ σε βασικό στόχο της Ν.Δ. του Κυρ. Μητσοτάκη είχε εξαγγελθεί από τον Μάκη Βορίδη ήδη από την εποχή που το κόμμα της Δεξιάς βρισκόταν στην αντιπολίτευση. Τον Αύγουστο του 2018 ο κ. Βορίδης δήλωνε ανοιχτά: «Να μην ξαναβρεθεί [η Αριστερά] στην εξουσία με οποιαδήποτε μορφή της. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να κάνει παρεμβάσεις στο κράτος και στους θεσμούς για να μην ξαναέρθει η Αριστερά στην εξουσία, γιατί οι ιδέες της είναι ελαττωματικές». Ο Μητσοτάκης ανέθεσε στον κ. Βορίδη να προχωρήσει στην εφαρμογή των συγκεκριμένων απόψεών του, χρίζοντάς τον υπουργό Εσωτερικών από τον Ιανουάριο του 2021, ενώ μετά τις εκλογές του 2023 τον επιβράβευσε με τον τίτλο του υπουργού Επικρατείας.
Απέναντι σ’ αυτή τη διακηρυγμένη στρατηγική της Δεξιάς, ο ΣΥΡΙΖΑ σκέφτηκε να αντιπαραθέσει μια συμμαχία κεντροαριστερών πολιτικών δυνάμεων, με πρώτο ρόλο βέβαια στην Αριστερά. Στην ίδια κατεύθυνση, είχε φροντίσει να θεσπίσει το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής. Μόνο που, πολύ γρήγορα, η στρατηγική του αποδείχτηκε απολύτως αδιέξοδη, αφού δεν ανταποκρινόταν στις πραγματικές διαθέσεις των υπαρκτών κομματικών σχηματισμών.
– Αλλά αν ισχύουν αυτά, πώς ερμηνεύεται η σημερινή υποχώρηση της Ν.Δ. μετά τις Ευρωεκλογές;
· Με τις Ευρωεκλογές του καλοκαιριού συνέβη και πάλι αυτό κάτι βλέπουμε κάθε φορά που αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει ο «εχθρός». Τώρα που δεν «κινδυνεύουμε» από την Αριστερά αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τι ακριβώς διαπράττει η Δεξιά. Η πολιτική του ακραίου νεοφιλελευθερισμού που ενισχύει τα ανώτερα οικονομικά στρώματα και φτωχοποιεί τα κατώτερα και τα μεσαία, η κατάρρευση του ΕΣΥ, η απόπειρα ιδιωτικοποίησης των ΑΕΙ, καθώς και μια σειρά σκανδάλων που έχουν άμεση σχέση με το Μέγαρο Μαξίμου (υποκλοπές, τραγωδία Τεμπών, κλπ.) γίνονται ξαφνικά ορατά σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Και ο «βασιλιάς» Μητσοτάκης αποδεικνύεται «γυμνός». Το κακό είναι βέβαια ότι με τη σημερινή πολιτική αδυναμία της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς μια ανερχόμενη Ακροδεξιά διεκδικεί μερίδιο από τους απογοητευμένους υποστηρικτές του Μητσοτάκη ενώ λανσάρεται και μια νέα «μεταπολιτική» παράταξη από τον κ. Κασσελάκη. Πρόκειται για δύο εκδοχές στις οποίες διεκδικεί πρόσβαση ο κ. Μητσοτάκης, εφόσον διαθέτει τα στελέχη του ΛΑΟΣ από τη μια και από την άλλη γνωρίζει ότι ο κ. Κασσελάκης υπήρξε επί χρόνια υποστηρικτής των νεοφιλελεύθερων θέσεων της Δεξιάς και προσωπικός του θαυμαστής.
Βασίλης Σκουρής
