«Έχει περισσέψει τίποτε και για μας;». Αυτό, όπως είπε στο ραδιόφωνο του Alpha στις 14 Δεκέμβρη, ρωτούνε ειρωνικά φίλοι και συνάδελφοι στις Βρυξέλλες τον πρώην sportscaster και κατόπιν ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Μανώλη Μαυρομμάτη. Αφορμή η εμπλοκή Καϊλή στο Qatargate.
Το στερεότυπο του Έλληνα απατεώνα, του αναξιόπιστου διεφθαρμένου, συνδυασμού της βαλκανικής μαγκιάς με τη νοτιοευρωπαϊκή μπαγαποντιά, είχε για κάμποσα χρόνια αδρανήσει. Είχε φτάσει σε παροξυσμικά επίπεδα την πρώτη πενταετία της ελληνικής κρίσης, χοντρικά από το ’10 στο ’14, και έκτοτε μια σειρά λόγοι το υπνώσανε. Τα στερεότυπα όμως, καλά ή κακά -και κυρίως τα δεύτερα- δεν ξεχνιούνται εύκολα. Μια στιγμή επιβεβαίωσης θέλουν και θεριεύουν πάλι.
Αυτή η στιγμή ήρθε. Το σκάνδαλο των υποκλοπών, συνοδευόμενο από την υπόθεση διαφθοράς της Ελληνίδας πρώην αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναβιώνουν τη θλιβερή εικόνα του δόλιου Έλληνα, του ανθρώπου με ακατάβλητη, σχεδόν φυλετική, ροπή στην απατεωνιά.
Τα πονηρά χαμόγελα σε βάρος της Ελλάδας δίνουν και παίρνουν ήδη από τους πρώτους φθινοπωρινούς μήνες όταν έγινε γνωστό ότι απ’ όλα τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου των οποίων ελέγχθηκαν τα κινητά, μόνο ένα είχε μολυνθεί με κατασκοπευτικό λογισμικό: αυτό του Έλληνα αρχηγού πολιτικού κόμματος.
Το γεγονός ότι έκτοτε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά ο πρωθυπουργός εμμονικά ακολουθεί μια στρατηγική «δεν ξέρω τίποτε, όλα καλώς γίνονται με ένα μικρό λάθος» σοκάρει εκτός Ελλάδας. Και μάλιστα, τη στιγμή που κάθε βδομάδα δημοσιοποιούνται νέα ονόματα πολιτικών και μη που παρακολουθούνταν, είτε με παράνομο λογισμικό είτε, ακόμα χειρότερα, νομιμοφανώς. Ταυτόχρονα, η δικαιοσύνη αδρανεί και η κυβέρνηση υπεκφεύγει και στρεψοδικεί με κάθε τρόπο.
Αν όμως το επιχείρημα που συνοψίζεται στο «το παν ώστε να μην επανέλθει ο ΣΥΡΙΖΑ» αγγίζει ακόμη –όσο αγγίζει–μια κρίσιμη μερίδα του συντηρητικού ελληνικού ακροατηρίου και κάποιους νεοφώτιστους δεξιούς, τα πράγματα στα σαλόνια της βόρειας Ευρώπης δεν είναι τόσο απλά. Εκεί το επιχείρημα «τι τα θέλετε, σκοπός είναι να μη ξανάρθει ο ΣΥΡΙΖΑ» δεν πιάνει με τίποτε πλέον – αν έπιανε ποτέ.
Οι ευρωπαίοι γραφειοκράτες είχαν ήδη αρχίσει να δυσανασχετούν με το ότι οι Έλληνες συνάδελφοί τους, τους έβγαζαν τρελούς εδώ και κάμποσο καιρό. Το είχαμε εντοπίσει στην περίπτωση της παραίτησης του διευθυντή της FRONTEX εξαιτίας των ελληνικών επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο, όπου οι περισσότεροι ευρωπαίοι είχαν αρχίσει να ενοχλούνται ανυπόφορα από τα ελληνικά κυβερνητικά ψέματα. Ήδη από τότε τα καμπανάκια αρχίζουν να χτυπάνε επικίνδυνα.
Οι «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα» τοποθετούν την Ελλάδα στην 108η από την 70ή θέση που κατείχε την προηγούμενη χρονιά, κι άλλες, αλλά και σε αυτό η Ελληνική Κυβέρνηση έχει απάντηση: «όλα μπούρδες» (“crap”) κατά τον Έλληνα πρωθυπουργό. Ωστόσο, οι New York Times, η εφημερίδα που κανείς ηγέτης του δυτικού κατεστημένου δεν θα ήθελε να τον πυροβολεί, εμφανίζεται με νέο κείμενο τεκμηρίωσης υπό τον τίτλο «Πόσο ελεύθερος είναι ο Τύπος στην κοιτίδα της Δημοκρατίας» (How Free Is the Press in the Birthplace of Democracy?) και υπότιτλο «δημοσιογράφοι υπό παρακολούθηση. Πολιτικοί αντίπαλοι υπό καθεστώς υποκλοπών. Το σκάνδαλο ονομάζεται το «Ελληνικό Watergate».
Και όντως η υπόθεση των υποκλοπών είναι δραστικό game changer για την εικόνα του Κ. Μητσοτάκη στον δυτικό κόσμο, μια εικόνα που τόσο προσεκτικά και αριστοτεχνικά ομολογουμένως επιχειρούσε να οικοδομήσει ο ίδιος από την αρχή της θητείας του. Μέσω αυτής της αποδόμησης, η Ελλάδα αρχίζει εκ νέου να απασχολεί τον διεθνή τύπο με τον ιστορικά οικείο αρνητικό τρόπο.
Μεσούντος του σκανδάλου των υποκλοπών, έρχεται και η Εύα Καϊλή. Η πρώην αντιπρόεδρος του ΕΚ εμφάνισε μια χώρα-παρία του εργατικού δικαίου όπου για την προετοιμασία του Μουντιάλ έχουν χάσει τη ζωή τους όχι 20 ή 150 αλλά 6.500 άνθρωποι ως «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα». Και μετά οι βαλίτσες με τις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, σύλληψη, προφυλάκιση, διαπόμπευση. Και μαζί της, η χλεύη για το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η απαξίωση των ευρωπαϊκών διαδικασιών λήψης απόφασης ως μαμές διαφθοράς.
Παντού ανησυχία για την εικόνα της Ευρώπης… Μαζί μ’ αυτήν όμως, και η Ελλάδα, η οποία πάλι με στερεοτυπικά κιάλια του ευρωπαϊκού βορρά εμφανίζεται ως μια χώρα όπου οι στοιχειώδεις κανόνες του πολιτικού παιγνίου αδυνατούν να γίνουν σεβαστοί. Στο λαμπερό πρόσωπο της Εύας Καϊλή δεν απαξιώνεται μόνο ο ευρωπαϊκός καθρέφτης αλλά και η εικόνα μιας ολόκληρης χώρας. Αλλά και σε αυτό του καλοβαλμένου Έλληνα πρωθυπουργού που υποκλέπτει τα τηλέφωνα αντιπάλων και φίλων, ανακάμπτει το τοξικό στερεότυπο της ανέντιμης πατρίδας.
Κι όλα αυτά από τους μοιραίους «ταγούς τους εκσυγχρονισμού» και «εχθρούς του ανεύθυνου λαϊκισμού»!
Σκεφτείτε να επανεκλεγούν κιόλας…
Δημήτρης Χριστόπουλος
