Σχεδόν έναν μήνα μετά τη δολοφονία τριών 20χρονων φοιτητριών και ενός συνομήλικου φοιτητή του Πανεπιστημίου του Αϊντάχο, που βρέθηκαν άγρια μαχαιρωμένοι σε σπίτι που μοιράζονταν, ακόμη δεν έχει εντοπιστεί ο δράστης. Οσο ωστόσο προχωρούν οι έρευνες τόσο απορρίπτονται αιτιάσεις όπως εκείνες του Αρτ Μπέρτζες, δημάρχου της Μόσχας (της πόλης όπου διαπράχθηκε η σφαγή), ότι επρόκειτο για «έγκλημα πάθους»: συνήθης δικαιολογία για να συγκαλυφθεί η μισογυνία, που αναγκάστηκε να ανακαλέσει. Αντίθετα, όλο και περισσότεροι ειδήμονες εκτιμούν πως πολύ πιθανό να πρόκειται για ακόμη ένα ακραία σεξιστικό έγκλημα.
«Υπάρχει πολύ μίσος και οργή σε αυτό το έγκλημα, όπως δείχνει το ακραίο επίπεδο της βίας, που αποκτά ένα είδος προσωπικού χαρακτήρα. Και αυτά είναι χαρακτηριστικά ανάλογων επιθέσεων που έχουν γίνει με κίνητρο τη μισογυνία», σχολίαζε στο δίκτυο CBS ο δικαστικός ψυχολόγος Κρις Μόχαντι, υποστηρίζοντας πως η βαναυσότητα των φόνων σε συνδυασμό με το κοινό χαρακτηριστικό των θυμάτων, που ήταν δημοφιλή στο Πανεπιστήμιο και ενεργά μέλη αδελφοτήτων, θα έπρεπε να κάνουν την αστυνομία να διευρύνει τις έρευνές της προς την κοινότητα των incels: σύντμηση των αγγλικών όρων «ακούσια άγαμοι».
Μισογύνηδες στερημένοι άγαμοι άνδρες
Ο όρος incels πρωτοχρησιμοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 από μια Καναδή, γνωστή ως Αλάνα, που δημιούργησε έναν χώρο συνάντησης στο διαδίκτυο όσων δεν κατάφερναν να βρουν ερωτικό σύντροφο γιατί είχαν προβλήματα κοινωνικοποίησης, διαταραχών ή περιθωριοποίησης. Σύντομα ο χώρος αυτός κατέληξε να είναι ένας αποκλειστικός τόπος εικονικής συνάντησης σεξουαλικά στερημένων ανδρών που θεωρούν εαυτούς θύματα του φεμινισμού «που δίνει αέρα στις γυναίκες».
«Είναι ετεροφυλόφιλοι άνδρες που κατηγορούν τις γυναίκες και την κοινωνία για την αγαμία τους, πεισμένοι ότι οι γυναίκες έχουν αποκτήσει υπερβολική εξουσία στο θέμα των σεξουαλικών σχέσεων και τους καταστρέφουν τη ζωή απορρίπτοντάς τους», τους περιγράφει η ADL (Αμερικανική Ενωση κατά της Δυσφήμησης).
Πρόκειται δηλαδή για μια μυσογυνική υποκουλτούρα, σύμφωνα με τον Τζ. Μ. Μπέργκερ του Διεθνούς Κέντρου Αντιτρομοκρατίας: «Η ιδεολογική μισογυνία δεν αποτελεί κάτι καινούργιο, αλλά αυτό που είναι καινούργιο είναι ότι έχουμε ένα κίνημα που περιγράφεται κατά βάση από τη μισογυνία». Μάλιστα πολλοί τη χαρακτηρίζουν ιδεολογία «αντρικής ανωτερότητας», στα πρότυπα των ρατσιστικών ακροδεξιών ομάδων της «λευκής ανωτερότητας».
Πάντως τα τελευταία χρόνια έχει επίσης πρωταγωνιστήσει σε επεισόδια μαζικής βίας και δολοφονίες. Οπως συνέβη το 2014 με τον 22χρονο Ελιοτ Ρότζερ, που δολοφόνησε 6 άτομα και τραυμάτισε 14 στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνιας: πριν από την επίθεσή του ο Ρότζερ είχε μιλήσει για την απογοήτευσή του επειδή δεν είχε ποτέ μια ερωτική σχέση αλλά και για την περιφρόνησή του για τις γυναίκες (που δεν του έδιναν σημασία): «Είμαι 22 χρονώ και δεν είχα ποτέ κοπέλα. Θα σφάξω κάθε κακομαθημένη ξανθιά πουτάνα».
Ή με τον 25χρονο Αλεξ Μανασιάν, που λίγο πριν ρίξει το αυτοκίνητό του σε πεζούς σκοτώνοντας 10 ανθρώπους, είχε γράψει στον λογαριασμό του στο facebook ότι «η επανάσταση των incels άρχισε», ενώ μήνες πριν από αυτή την επίθεση είχε ανεβάσει ένα «μανιφέστο» όπου μέσα από 137 σελίδες «ανέλυε» το μίσος του για τις γυναίκες.
Ή με τον Σκοτ Πολ Μπέιρλι, που το 2018 μπήκε σε στούντιο γιόγκα στη Φλόριντα και σκότωσε δύο γυναίκες τραυματίζοντας ακόμα έξι: θαυμαστής του σφαγέα Ρότζερ, τον οποίο εξυμνούσε, και δημιουργός προσβλητικών σεξιστικών βίντεο για τις γυναίκες, την ημέρα της επίθεσης έγραψε: «Αν δεν μπορώ να βρω μια έντιμη γυναίκα για να ζήσω μαζί της, θα βρω πρόστυχες γυναίκες για να πεθάνω μαζί τους».
Μια σοβαρή τρομοκρατική απειλή
Αυτά είναι μόνο λίγα από τα πολλά ανάλογα περιστατικά που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια και δείχνουν πως δεν είναι μια αθώα «μόδα» εκτόνωσης κάποιων στερημένων και περιθωριοποιημένων ανδρών. Ερευνα που δημοσιοποίησε τον Μάρτιο το Εθνικό Κέντρο Αξιολόγησης Απειλών των Αμερικανικών Μυστικών Υπηρεσιών κάνει λόγο για την «αυξανόμενη τρομοκρατική απειλή που συνιστά αυτή η κοινότητα που προπαγανδίζει τη βία κατά των γυναικών».
Σύμφωνα με έκθεση του περασμένου Σεπτεμβρίου του εργαστηρίου Quant Lab του Κέντρου Αντιμετώπισης του Ψηφιακού Μίσους (CCDH), έπειτα από ανάλυση περισσότερων από 1 εκατομμύριο αναρτήσεων στο πιο δημοφιλές φόρουμ incels (που έχει περισσότερες από 2,6 εκατομμύρια επισκέψεις τον μήνα) «έχει υπάρξει μια σημαντική ριζοσπαστικοποίηση τον τελευταίο ενάμιση χρόνο», με τεράστια αύξηση των αναφορών σε μαζικές δολοφονίες και της αποδοχής των σεξουαλικών επιθέσεων κατά έφηβων κοριτσιών.
«Είναι ένα καινοφανές, νέο εξτρεμιστικό φαινόμενο της εποχής του ίντερνετ, που αψηφά τα συνήθη χαρακτηριστικά των βίαιων εξτρεμιστικών κινημάτων που γνωρίζουν οι αρχές επιβολής του νόμου και οι υπηρεσίες πληροφοριών», έλεγε στην Washington Post ο διευθυντής του CCDH Ιμράν Αχμεντ. «Η μελέτη μας δείχνει ότι είναι οργανωμένο, διαθέτει μια πειστική ιδεολογία και πως ένα «πρακτικό» κομμάτι αυτής είναι το να σκοτώνουν γυναίκες και να βιάζουν έφηβες».
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα μέλη του φόρουμ ποστάρουν για βιασμούς κάθε 29 λεπτά, περισσότερο από το 89% των χρηστών του θεωρεί απόλυτα αποδεκτό τον βιασμό, άνω του 50% υποστηρίζει την παιδοφιλία, ενώ οι αναρτήσεις για μαζικές δολοφονίες αυξήθηκαν κατά 59% ανάμεσα στο 2021 και το 2022.
«Δεν έχουμε καμία αμφιβολία μετά τη διεξαγωγή αυτής της μελέτης ότι αυτή η κοινότητα οργισμένων, πολεμοχαρών και αμετανόητων ανδρών είναι επικίνδυνη και δημιουργεί μια εξαιρετικά αρνητική κοινωνική δυναμική έτσι όπως ενθαρρύνει ο ένας τον άλλο σε όλο και μεγαλύτερες ακρότητες», ανέφερε η έκθεση προειδοποιώντας: «Αυτές οι ανεξέλεγκτες κοινότητες incels πιθανόν να ριζοσπαστικοποιηθούν ακόμη περισσότερο».
Ο φόβος των ειδημόνων είναι μήπως αυτό εκφράζει η μαζική δολοφονία του Αϊντάχο. «Με δεδομένο ότι πρόκειται για την πλέον βίαιη κοινότητα μισογύνηδων του διαδικτύου, που έχει στο ενεργητικό της μάλιστα σωρεία δολοφονιών», λέει η Νάνσι Γκρέις, της διάσημης σειράς podcast Crime Stories (Ιστορίες Εγκλήματος), θα έπρεπε οι αρχές να διερευνήσουν την πιθανότητα μήπως ο δράστης ανήκει στη νοσηρή κοινότητα των incels.
Χριστίνα Πάντζου
