Macro

Χρειαζόμαστε άρση της πατέντας για τα εμβόλια – Γιατί την εμποδίζει η Ευρώπη;

Άρθρο παρέμβασης ενόψει και της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα κληθεί να ψηφίσει για το Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό εμβολιασμού, συνυπογράφουν ο Αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Δημήτρης Παπαδημούλης και οι Ευρωβουλευτές της Αριστεράς (The Left) Κατερίνα Κονέτσνα και Μαρκ Μποτένγκα.

Η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει τη διεθνή κοινότητα σε έξοδο από τη μεγαλύτερη κρίση του αιώνα, χρειάζεται μόνο να θέσει το παγκόσμιο δικαίωμα στην υγεία στον πυρήνα της πολιτικής της. Πρέπει να υποστηρίξουμε το αίτημα για άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (TRIPS) για τα εμβόλια Covid-19.

Την ερχόμενη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ψηφίσει για τον κανονισμό για το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό. Το κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγείρει ορισμένες ανησυχίες όσον αφορά την προστασία και ασφάλεια των δεδομένων (data protection και data security) και τις πιθανές διακρίσεις που μπορεί να υπάρξουν κατά τη χρήση και εφαρμογή του.

Αυτά είναι βασικά ζητήματα για την Αριστερά: η σύνδεση των δικαιωμάτων και της κατάστασης της Υγείας ενέχει ρίσκα. Κάποιοι Ευρωπαίοι μπορεί να μπορέσουν να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός της Ένωσης αυτό το καλοκαίρι, αν θέλουμε όμως να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του, θα πρέπει να αρθούν τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια Covid-19.

Παρά τις τεράστιες επιδοτήσεις – πάνω από 12 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ – που έχουν προσφερθεί στις ιδιωτικές εταιρείες, θα εξακολουθήσουμε να αντιμετωπίζουμε σοβαρή έλλειψη εμβολίων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρόσβαση στα εμβόλια Covid-19 παραμένει ανησυχητικά χαμηλή: Σήμερα, έχει εμβολιαστεί λιγότερο από το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 90% του πληθυσμού στις φτωχότερες χώρες του κόσμου δεν θα εμβολιαστεί φέτος. Επίσης, πολλοί Ευρωπαίοι δεν θα προλάβουν να λάβουν την περιζήτητη δεύτερη δόση.

Η τρέχουσα αρχιτεκτονική δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας εκχωρεί όλη τη δυνατότητα επέκτασης της παραγωγής εμβολίων στους κατόχους των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Το μονοπώλιο που παραχωρήθηκε στις μεγάλες φαρμακευτικές, τους έχει επιτρέψει να αντισταθούν σε κάθε είδους διεθνή προσπάθεια ανταλλαγής επιστημονικών δεδομένων και τεχνολογίας, καθιστώντας αδύνατη την συμμετοχή άλλων παραγωγών απ’ όλο τον κόσμο. Εναπόκειται στις εταιρείες να αποφασίσουν εάν θα συνάψουν συμφωνίες αδειοδότησης ή κατασκευής με άλλες εταιρείες. Αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί χρησιμοποιούμε σήμερα μόνο το 43% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας. Ο μόνος τρόπος για την αύξηση της παραγωγής εμβολίων, το συντομότερο δυνατό, είναι η άρση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και η μεταφορά τεχνολογίας σε περισσότερους. Τα επιχειρήματα των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών για διατήρηση του μονοπωλίου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια έχουν ήδη καταπέσει. Λοιπόν, ποιος θα είναι ο δρόμος προς τα εμπρός από τώρα και στο εξής;

Η Επιτροπή πρέπει να υποστηρίξει το αίτημα της Νότιας Αφρικής και της Ινδίας, καθώς και περισσότερων από 100 ακόμη χωρών, για προσωρινή άρση των TRIPS -της συνθήκης που ρυθμίζει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε επίπεδο Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου- στα εμβόλια Covid-19. Η ανταλλαγή γνώσεων και τεχνολογίας θα διασφαλίσει ότι θα παράγονται περισσότερα εμβόλια το συντομότερο δυνατό, για όλους, παντού σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό δεν είναι κάποιο ιδεαλιστικό όνειρο, είναι επείγουσα ανάγκη, τόσο ρεαλιστική όσο και πρακτική, υποστηριζόμενη από περισσότερους από 175 πρώην αρχηγούς κρατών και Νομπελίστες. Για μισή μέρα, μάλιστα, είχε επικυρωθεί και από τον Ανώτατο Ύπατο Εκπρόσωπο Josep Borrell, αλλά στη συνέχεια το tweet του διαγράφηκε.

«Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρόσβαση στα εμβόλια Covid-19 παραμένει ανησυχητικά χαμηλή: έχει εμβολιαστεί λιγότερο από το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 90% στις φτωχότερες χώρες του κόσμου δεν θα εμβολιαστεί φέτος»

Αυτή τη στιγμή, πάνω από 150.000 Ευρωπαίοι πολίτες απαιτούν δράση. Βασιζόμαστε τώρα στην υποστήριξη των συναδέλφων μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με πρωτοβουλία της Αριστεράς, το Κοινοβούλιο έχει ήδη καλέσει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ξεπεράσουν τα εμπόδια και τους περιορισμούς που απορρέουν από τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευρεία παραγωγή εμβολίων και η έγκαιρη διανομή τους σε όλους, παντού.

​«Η ΕΕ μπορεί να οδηγήσει τη διεθνή κοινότητα στην έξοδο από την πανδημική κρίση του αιώνα, τοποθετώντας το δικαίωμα στην Υγεία εκεί όπου ανήκει: στο επίκεντρο των αποφάσεων και της πολιτικής της»

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Αριστερά απαιτεί συζήτηση σχετικά με την άρση των TRIPS στην Ολομέλεια και υπέβαλε ορισμένες προτάσεις ως αντίδραση στον Κανονισμό της Επιτροπής για το Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το εμβόλιο κατά του Covid-19 θα γίνει ένα κοινό αγαθό παγκοσμίως.

​«Κάνουμε χρήση μόλις του  43% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας για εμβόλια. Ο μόνος τρόπος για αύξησή της το συντομότερο δυνατό, είναι η άρση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και η μεταφορά τεχνολογίας σε περισσότερους»

Εάν η ΕΕ θέλει να καταρρίψει τη μακροχρόνια κριτική εναντίον της ότι είναι «πολύ αργή, πολύ μη-ενωμένη, αποσυνδεδεμένη από τον λαό» και ότι κάνει «πολύ λίγα, πολύ αργά», τώρα είναι η ώρα να δράσουμε. Οι Βρυξέλλες μπορούν να οδηγήσουν τη διεθνή κοινότητα στην έξοδο από την κρίση του αιώνα, τοποθετώντας το δικαίωμα στην Υγεία εκεί όπου ανήκει: στο επίκεντρο των αποφάσεων και της πολιτικής της.

 

Δημήτρης Παπαδημούλης, Κατερίνα Κονέτσνα, Μαρκ Μποτένγκα

Πηγή: Left