Ομιλία Χ. Ζεϊμπέκ, ως εισηγήτης της Νέα Αριστερά , κατά την κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Παραγωγής και Εμπορίου και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής, στη συζήτηση για την Έκθεση στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας στην Ε.Ε (Βουλή, 02.10.2024)
Αναλυτικά η τοποθέτηση:Συζητούμε σήμερα για το μέλλον της γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με αφορμή και την εξέταση της Έκθεσης για τον εσωτερικό διάλογο. Φιλόδοξοι οι στόχοι της έκθεσης. Θα μπορούσε να πει κάποιος, αν δεν ήξερε, πως με αρκετούς από αυτούς επί της αρχής θα μπορούσε να συμφωνήσει. Και λέω, αν δεν ήξερε, διότι πολλές φορές βλέπουμε όμορφα λόγια και διακηρύξεις και σε επίπεδο ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά και εδώ στη χώρα μας, που όμως καταλήγουν σε εφαρμογή των πιο στυγνών και αντιλαϊκών πολιτικών ενάντια στα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Οι αγρότες μας, οι παραγωγοί, οι κτηνοτρόφοι, οι αλιείς τα έχουν ζήσει όλα αυτά στο πετσί τους τα τελευταία χρόνια. Κύριε Τσιάρα, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, αλλά ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας της Νέας Αριστεράς, ο Αλέξης Χαρίτσης, έχει στείλει ήδη από τον περασμένο Μάρτιο στον προκάτοχό σας επιστολή με τις προτάσεις του κόμματός μας για τη νέα ΚΑΠ 2023-2027. Εκεί αναφέρονται και αρκετά από αυτά που συζητάμε σήμερα στην έκθεση. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας υπενθυμίσω κάποια μόνο σημεία από όσα σας επισημαίναμε, σας ζητούσαμε ως κόμμα, ήδη από την περασμένη άνοιξη.
Πρώτον, η θέση του παραγωγού στην αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει να ενισχυθεί και να αυστηροποιηθεί η Οδηγία του 2019/633 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Η κλαδική συνεκτίμηση της ελάχιστης τιμής παραγωγού και ο αυστηρός έλεγχος εφαρμογής αποτελούν βασική προϋπόθεση.
Δεύτερον, η αναθεώρηση πρέπει να προβλέψει νέα μέτρα πολιτικής που θα ενισχύουν με επιπλέον εργαλεία διαχείρισης κινδύνου τους παραγωγούς για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Τρίτον, τα τομεακά προγράμματα πρέπει να ενισχυθούν με επιπλέον πόρους, να γίνουν πιο ευέλικτα και να αποκτήσουν πιο ολιστική προσέγγιση, οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική, λαμβάνοντας υπόψη πλεονεκτήματα και αδυναμίες για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές προκλήσεις.
Τέταρτον, η πράσινη μετάβαση και ο μετασχηματισμός της γεωργίας απαιτούν αναβάθμιση και διάχυση της ψηφιοποίησης, βελτιώσεις στην οργάνωση και τη διαχείριση της γνώσης και καινοτομίας, με την αξιοποίηση του συστήματος παροχής γεωργικών συμβούλων, γνώσης και καινοτομίας.
Πέμπτον, η ανάπτυξη επιπλέον ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων είναι η μόνη βιώσιμη απάντηση σε περιορισμένη ρευστότητα, θα καταστήσει πιο αποτελεσματική την εκμετάλλευση των επενδυτικών ευρωπαϊκών πόρων.
Έκτον, μια αναθεώρηση της ΚΑΠ στην παραπάνω κατεύθυνση προϋποθέτει και την άρση των συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού στις εμπορικές σχέσεις με τρίτες χώρες.
Έβδομον, θα πρέπει να αναθεωρηθεί η τιμωρητική πολιτική της ΚΑΠ, έναντι των παραγωγών που δεν ανταποκρίνονται στις αυξημένες περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Η περιβαλλοντική πολιτική θα πρέπει να αποκτήσει ενθαρρυντικό χαρακτήρα με συνοδεία κινήτρων για την εφαρμογή της.
Η Νέα Αριστερά, παρά την έντονη κριτική που δέχθηκε η πράσινη πολιτική στην πρόσφατη αγροτική κρίση, πιστεύει ότι ο συνδυασμός των δράσεων για το κλίμα και το περιβάλλον με αυτές για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και την ανταπόκριση σε παγκόσμια ζήτηση αγροδιατροφικών προϊόντων, είναι αναπόσπαστος. Απαιτείται αναδιάταξη προτεραιοτήτων, αύξηση στον προϋπολογισμό της ΚΑΠ, ευελιξία, επιπλέον εργαλεία πολιτικής για την εφαρμογή της και δίκαιη κατανομή των πόρων, για να μην ακυρωθεί η πράσινη μετάβαση και να διασφαλιστεί η παραγωγικότητα της γεωργίας και η βιωσιμότητα του γεωργικού εισοδήματος.
Όπως επεσήμανε και ο Πρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς το 2023, οι αγρότες έλαβαν πολύ λιγότερα χρήματα σε πραγματικός όρους σε σχέση με το 1997, παρά τις αυξημένες απαιτήσεις. Με άλλα λόγια, η επίτευξη των πολλαπλών φιλόδοξων στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιγράφει η έκθεση απαιτεί έναν αυξημένο προϋπολογισμό, που θα ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες. Βρισκόμαστε όμως σε ένα σημείο όπου οι κυρίαρχες ιδέες των πολιτικών ελίτ της Ευρώπης βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία με την πραγματικότητα της οικονομικής πολιτικής και των οικονομικών αναγκών της Ένωσης. Η προτεραιοποίηση των εξοπλισμών στην πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα επόμενα χρόνια, αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ίδια την Ευρώπη, είναι το μεγάλο εμπόδιο που στέκεται μπροστά της και το οποίο απειλεί να αποτρέψει τη διοχέτευση των οικονομικών πόρων προς την αγροτική ανάπτυξη, την πράσινη μετάβαση, την πλήρη απανθρακοποίηση της οικονομίας της.
Επιτρέψτε μου να αναφέρω κάποια πράγματα πιο ειδικά την έκθεση. Χρειάζεται η εκπόνηση ειδικών μελετών επιπτώσεων και πιθανών κινδύνων από μια διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον αγροτικό τομέα. Συγκεκριμένα, τι συνέπειες θα επιφέρει στα κράτη μέλη στον αγροδιατροφικό τομέα η ένταξη χωρών που γειτνιάζουν με αυτά; Διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων στα κράτη μέλη που συνορεύουν με υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες; Η πιθανή ένταξη νέων χωρών θα συνοδευτεί από ανάλογη αύξηση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ;
Τι θα κάνει η κυβέρνηση για να κλείσει οριστικά την «κερκόπορτα» της εθνικοποίησης πολιτικών της ΚΑΠ, όπως ζητούν ορισμένα κράτη – μέλη. Καταλαβαίνουμε όλοι πόσο καταστροφικό θα ήταν ένα τέτοιο αποτέλεσμα για τη χώρα μας.
Επιπλέον συμφωνούμε η έμφαση να δίνεται στη βελτίωση της στόχευσης της στήριξης μέσω του υποστηρικτικού μηχανισμού κυρίως για τις μικρές πολυλειτουργικές εκμεταλλεύσεις, τους ενεργούς αγρότες ή όσους βρίσκονται σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές. Θα συμφωνήσουμε με το να ενισχυθούν τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων και διαχείρισης κρίσεων και να βελτιωθεί η διαφύλαξη και η διαχείριση των αγροτικών εκτάσεων, να προωθηθεί μια γεωργία ανθεκτική στην λειψυδρία. Συμφωνούμε ότι η οικονομική περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα του αγροδιατροφικού τομέα μπορούν να αλληλοενισχύονται ιδίως όταν υποστηρίζονται από συνεκτικά μέτρα πολιτικής που όμως μέχρι σήμερα δεν τα έχουμε δει. Οι προτάσεις της Έκθεσης από το Ταμείο Εθνικής Μετάβασης και το Ταμείο Αποκατάστασης της Φύσης θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα περιορίσουν τις διαθέσιμες πιστώσεις της μελλοντικής ΚΑΠ.
Τέλος στην Έκθεση προτείνεται μεταξύ άλλων μείωση του ΦΠΑ στα βιώσιμα αγροτικά προϊόντα και λήψη επιπλέων μέτρων προκειμένου να είναι προσιτά τα τρόφιμα σε καταναλωτές με χαμηλότερο εισόδημα, μέτρα τα οποία εμείς ως «ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» σταθερά σας ζητάμε να εφαρμοστούν, όμως η κυβέρνηση σας αρνείται. Το αρνείστε ακόμη και από το ελαιόλαδο, παρά τη σκληρή πραγματικότητα ότι οι Έλληνες έχουν τη δεύτερη μικρότερη αγοραστική δύναμη στην Ευρωζώνη. Επίτευγμα της κυβέρνησής σας αυτό. Είναι απότοκο της ανάπτυξης με υπογραφή Νέας Δημοκρατίας.
Επιτρέψτε μου μια ειδική αναφορά στο πρόβλημα της λειψυδρίας που λαμβάνει πια λόγω και της κλιματικής κρίσης ανεξέλεγκτες διαστάσεις στη χώρα μας. Η κυβέρνηση δεν έχει λάβει κανένα σοβαρό μέτρο για την αντιμετώπιση του. Αφήνετε τους αγρότες να παλεύουν με την έλλειψη νερού και την αβεβαιότητα για την επιβίωση των καλλιεργειών τους. Πέντε χρόνια έχουν περάσει από την Υπουργική Απόφαση του 2019 για τη συγχρηματοδότηση 31 έγγειων ιδιωτικών έργων σε όλη την επικράτεια μέσω του ΠΑΑ. Η υλοποίησή τους παραμένει σχεδόν μηδενική, ενδιαφέρεστε στην πραγματικότητα μόνο για την ιδιωτικοποίηση του νερού και την ένταξη των εγγειοβελτιωτικών στα ΣΔΙΤ, το βλέπουμε στην Θεσσαλία, Κρήτη και Πελοπόννησο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η γεωργία και η αγροδιατροφή γνωρίζουμε καλά ότι συνιστούν εκτός όλων των άλλων και ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Απαιτείται στρατηγική σε βάθος χρόνου για την επισιτιστική αυτονομία της χώρας. Δεν νοείται σήμερα αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα μας χωρίς να έχει ως προϋπόθεση την ενίσχυση της υπαίθρου και της Περιφέρειας που σήμερα ερημώνει.
Την ώρα που στην χώρα βιώνουμε την κατάρρευση του συστήματος πληρωμών αγροτικών ενισχύσεων, την ανεξέλεγκτη λειτουργία της αγοράς, το δυσβάστακτο κόστος παραγωγής, τις ζωονόσους να χτυπούν σε όλη την επικράτεια. Η «ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» προτάσσει την ανάγκη ενός αναπτυξιακού κράτους που θα χαράζει και θα υλοποιεί μια εθνική στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη, μια στρατηγική που θα βασίζεται στην προστασία του περιβάλλοντος, την προώθηση του συνεργατισμού στη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και στην αειφορία, που θα διαθέτει ισχυρές δημόσιες δομές πρόληψης αντιμετώπισης και αποκατάστασης φυσικών καταστροφών και θα επενδύει σε υποδομές ενσωματώνοντας την καινοτομία, την τεχνολογία και τη γνώση στις πολιτικές του προωθώντας την αγροτική έρευνα και τη διασύνδεσή της με τους παραγωγούς.
Σας ευχαριστώ πολύ.
