Στην αίθουσα της έκτης δημοτικού, σ’ ένα νησί του νότιου αιγαίου το 1977, την τέταρτη ώρα της Γεωγραφίας, δεν θα ‘λεγες πως δεν ακούγεται κιχ! Ιαχές θριάμβου ακούγονται και μαύρα γάντια εκτοξεύονται στο ταβάνι για να προσγειωθούν στα γυαλιά του δασκάλου-διευθυντή που μόλις μπαίνει. Σε πείσμα των καιρών, καμία βέργα δε φαίνεται στον ορίζοντα. Απεναντίας, ο δάσκαλος-διευθυντής χαμογελά, πιάνει τελετουργικά το γάντι και λέει : «Η… ρίψασα –γυναικείο φαίνεται- να πάρει τα κλειδιά και ν’ ανοίξει το εργαστήριο».
Εργαστήριο εστί η αίθουσα που φιλοξενεί το μηχάνημα προβολής slides, τον πολύγραφο που τυπώνεται η εφημερίδα του σχολείου, εργαλεία για πειράματα φυσικής, χειροτεχνίες παιδιών και άλλα πολλά. Η τάξη μετακομίζει και το πάρτι του μαθήματος αρχίζει, με προβολή. Λιμάνι Ρόδου. CUT! Κάστρο Λίνδου. CUT! Κοιλάδα Πεταλούδων. CUT! Χτύπημα στην πόρτα. CUT! Παγωμένο χαμόγελο δασκάλου-διευθυντή. CUT! Ο επιθεωρητής μπαίνει γραβατωμένος και αγέρωχος. Χαράς ευαγγέλιο για τους <<κακούς>> μαθητές, αδιαφορία απ’ τους <<καλούς>> – στην τελική σήμερα ο δάσκαλος εξετάζεται, το ξέρουν το κόλπο- αγωνία για το δάσκαλο-διευθυντή. Τώρα πρωτοπορεί που κάνει μάθημα με slides ή λουφάρει που δεν παραδίδει μιλώντας διαρκώς; Τώρα αν σηκώσει για μάθημα τον/την <<στασιμία>> θα είναι ανίκανος ή με 40 παιδιά στην τάξη και πάλι καλά τα καταφέρνει.
“Πού βρίσκεται η Λίνδος;” Πρώτα ο αγέρωχος – γραβατωμένος. Σαράντα ζευγάρια μάτια καρφώνονται στην μπορντό γραβάτα με τις πράσινες μικρές βουλίτσες και δεν απαντούν. Σταγόνες ιδρώτα στο μέτωπο δασκάλου-διευθυντού, σπίθες θυμού στα μάτια του επιθεωρητού – λουφάρεις δάσκαλε!- μούγκα κατ’ εξακολούθηση οι μαθητές, προεφηβάκια γαρ, παρ’ ότι ξέρουν, κάνουν χάζι την άσκηση εξουσίας που δεν τους αφορά. Ο δάσκαλος-διευθυντής μάλλον δεν προήχθη. Έτσι απλά! Την επόμενη χρονιά διευθυντής έγινε εκείνος με τα λιγότερο αριστερά φρονήματα. Τι κι αν οι μαθητές ήξεραν ακόμη και τη «Δωρική Εξάπολη»; Τι κι αν οι 20 στους 40 τελείωσαν πανεπιστήμιο αργότερα; Τι κι αν ο δάσκαλος δίδασκε με τη μέθοδο που χρόνια μετά ονομάστηκε «project», -η απίστευτη μοντερνιά των καιρών μας;
Τι θα προσφέρει, αλήθεια, σήμερα η αξιολόγηση των υπαλλήλων σε μια ολοένα και πιο ταξική κοινωνία; Μήπως την ικανοποίηση του κοινωνικού αυτοματισμού, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά της ενδοταξικής διαμάχης; Μήπως την ικανοποίηση της τρόικας και του ΟΟΣΑ, με την εργαλειοθήκη του; Ποιος αλήθεια πιστεύει πως ένα τόσο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, όπως εκείνο που ακόμα οραματίζεται ο Κ. Μητσοτάκης, ξεπερασμένο κι από τον ίδιο του τον εαυτό, βελτιώνει την παραγωγική διαδικασία και προάγει τη γνώση; Ποιος αλήθεια δεν κατανόησε την αναποτελεσματικότητά του, όταν τράπεζες κατέρρεαν, ως χάρτινοι πύργοι, πάρα την αυστηρότατη αξιολόγηση των υπαλλήλων –βλέπε τράπεζα Κύπρου; Ποιος αλήθεια θεωρεί πως την εποχή του επιθεωρητισμού –της σκληρότερης αξιολόγησης- είχαμε καλύτερο σχολείο; Μάλλον ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο οποίος, οπαδός της αριστείας, των κοινωνικών ανισοτήτων και της περιλάλητης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα πως θα τσακίσει τον κόσμο της εργασίας στον δημόσιο τομέα. Και η ΑΔΕΔΥ, υπέρμαχος του ΝΑΙ, μην ξεχνιόμαστε, που χρόνια τώρα υλοποιούσε, ως καθημερινότητα, αξιολόγηση στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, τώρα, τι οραματίζεται άραγε; Το μοντέλο του κ. Μητσοτάκη και της τιμωρητικής λογικής της αξιολόγησής του, να κουβαληθεί και να εγκαθιδρυθεί, ως δωράκι με φιόγκο, σε όλους τους τομείς του δημοσίου; Δεν θα πάρουμε, ευχαριστούμε.
Η αριστερά, με όλα τα λάθη, τις διαφωνίες και τις παλινωδίες της μπορεί, τουλάχιστον, να εγγυηθεί, σε συνθήκες ακραίου καπιταλισμού, τη διασφάλιση του κοινωνικού κράτους καθώς και τις συνθήκες του κόσμου της εργασίας που το υπηρετούν.
*Σημειωτέον, το παρόν νομοσχέδιο δεν αφορά εκπαιδευτικούς, νοσοκομειακούς γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, αφού, λόγω των επαγγελματικών τους ιδιαιτεροτήτων, δεν υπόκεινται, όπως ούτε και πριν άλλωστε, στις ίδιες διαδικασίες.
*Η Μαρία Καζάντη είναι δασκάλα