Το αποτέλεσμα της προηγούμενης Κυριακής στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου του κόμματος που έφερε στην πρώτη θέση τον Στέφανο Κασσελάκη, ανοίγει ταυτόχρονα και μια επικίνδυνα κυματώδη περίοδο για τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Με άδηλη προοπτική και, πάντως εξαιρετικά δύσκολη. Η πλειοψηφία που διαμορφώθηκε με το ιδεολόγημα περί «νέου ΣΥΡΙΖΑ», κράμα ασάφειας ή και στόχευσης μετατόπισης του κόμματος στην Κεντροαριστερά, συγκροτεί ένα πλαίσιο πολιτικής, ιδεολογίας και πολιτικής λειτουργίας για το κόμμα που δεν γίνεται αποδεκτό από την ευρεία μειοψηφία.
Πόσο καιρό θα χρειαστεί για να λυθεί η αντίφαση και τι μορφή θα πάρει η έξοδος απ’ αυτή, είναι νωρίς ακόμη να προβλεφθεί, αλλά ήδη η διαδρομή έχει αρχίσει να χαράσσεται. Διαφαίνεται ήδη από παραλείψεις ή πράξεις της πλειοψηφίας που μοιάζουν να μην κατανοεί ή να παρακάμπτει τους κινδύνους που αφορούν το αξιόμαχο ή την ενότητα, ακόμη και την ύπαρξη του κόμματος. Στη νέα πλειοψηφία ακόμη και η ακραία άποψη που θεωρεί ότι το «να φύγουν τα βαρίδια» θα λειτουργήσει προωθητικά για το κόμμα!
Απόψεις και κινήσεις της πλειοψηφίας
Οι πρώτες κινήσεις της πλειοψηφίας έγιναν με βιασύνη για να καταληφθούν θέσεις με εντελώς αντιθεσμικό τρόπο. Έτσι, έχουμε την αντικατάσταση του Θανάση Θεοχαρόπουλου από τη θέση του διευθυντή της ΚΟ με τον Γιώργο Τσίπρα και του Στέργιου Καλπάκη από εκπρόσωπο του κόμματος με τη Δώρα Αυγέρη, χωρίς απόφαση κανενός αρμόδιου οργάνου. Η ειρωνεία είναι ότι πρόκειται για δυο στελέχη, που εκτός του ότι ανταποκρίνονταν με επάρκεια στα καθήκοντά τους, προέρχονταν και από τη διεύρυνση που υποτίθεται ότι τα στελέχη της πλειοψηφίας κόπτονται γι’ αυτή! Είναι χαρακτηριστικές οι επιτιμητικές αντιδράσεις στελεχών, όπως του Γιάννη Ραγκούση, γι’ αυτή την ενέργεια.
Είναι, όμως, και οι απόψεις που διατυπώνονται από στελέχη της πλειοψηφίας. Για παράδειγμα ο βουλευτής Ε. Αποστολάκης, που εμφανίζεται να είναι και ο εξ απορρήτων του νέου προέδρου, στρατιωτικώ τω τρόπω –και προεκλογικά δεν δίστασε να μιλήσει για διάσπαση του κόμματος– υποστήριξε ότι «όποιος δεν θέλει να ακολουθήσει (στο νέο εγχείρημα), να μείνει στην άκρη». «Δεν είναι αυτή η ώρα να εκπέμπονται τέτοια μηνύματα αλαζονείας και ισχύος», σχολίασε ο Δημ. Παπαδημούλης. Στο ίδιο κλίμα τοποθετήθηκε και ο βουλευτής Κιλκίς Πέτρος Παππάς, εκ των στενών συνεργατών του Στ. Κασσελάκη, που είπε: «Κάποια λίγα στελέχη μπορεί να θεωρούν ότι δεν τους χωράει αυτό το εγχείρημα. Αν αυτό δεν τους αφορά, πιστεύω ότι οι ίδιοι θα επιλέξουν να φύγουν από αυτό». Προφανώς, εκτός των άλλων, επιδιώκουν «μια μορφή πειθαρχίας που δεν έχει συνηθίσει ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ», σχολίασε ο Αρ. Μπαλτάς.
Η ευρεία μειοψηφία
Για την ευρεία μειοψηφία υπάρχει το ζήτημα της μετατόπισης του κόμματος, μετάλλαξής του, απομάκρυνσης από την Αριστερά. Αυτό είναι κομβικό σημείο που θα καθορίσει τις επιλογές της. Πολύ χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Νίκου Βούτση: «οι απόψεις του ίδιου του νυν προέδρου και υποστηρικτών του είναι σε μια κατεύθυνση που δεν οδηγεί σε μια αποτελεσματική Αριστερά. Αν μεταλλαχτούμε επειδή τάχατες χάσαμε γιατί ήμασταν πολύ αριστεροί, είναι κορυφαίο λάθος». Στοιχεία «μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ» βλέπει και ο Πάνος Σκουρλέτης. Και ο Νίκος Φίλης: «Εάν τον Νοέμβριο στο συνέδριο υπάρξει επικύρωση της θανατικής ποινής για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι προφανές ότι ο καθένας θα επιλέξει… δεν είμαι δεδομένος». Ο ευρωβουλευτής Κώστας Αρβανίτης σημείωσε «αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κάτι άλλο, δεν θα μπορέσω να συμμετάσχω».
Ο Αριστείδης Μπαλτάς, μιλώντας στην ΕΡΤ, θα αναρωτηθεί και για τις απόψεις του ίδιου του νέου προέδρου, «που δεν έχει τοποθετηθεί ποτέ σε όλη την προεκλογική διαδικασία, παρά την πίεση, πώς εννοεί καταρχάς το κόμμα, πώς το συνέδριό του, τα όργανά του, την ιστορία του, τους θεσμούς του ούτω καθεξής» και προσθέτει: «Το κομβικό ερώτημα, είναι να λειτουργήσει επιτέλους το κόμμα σύμφωνα με τους κανόνες που ξέρει. Να συγκληθεί ΠΓ, ΚΕ και να προχωρήσουμε κανονικά στο συνέδριο».
Οι απαντήσεις του νέου προέδρου
Πώς απαντά σ’ όλα αυτά ο νέος πρόεδρος; Σε όλη την προεκλογική περίοδο απέφυγε να ασκήσει κριτική στις βάναυσες τοποθετήσεις στελεχών του και υποστηρικτών του μέσω του διαδικτυακού βόθρου. Το βράδυ της Κυριακής, ωστόσο, εμφάνισε ενωτικό προφίλ. Αλλά και πάλι δεν μίλησε μπροστά στην ιαχή δικών του που τον επευφημούσαν, φωνάζοντας το σύνθημα «Στέφανε, προχώρα, άλλαξέ τα όλα». Μια πιο ολοκληρωμένη απάντηση για όλα αυτά υπάρχει στην πρώτη συνέντευξή του στο Star. Το περιεχόμενο ήταν πιο προσεκτικό και πιο επεξεργασμένο. Όμως, στα βασικά σημεία, όσον αφορά τον χαρακτήρα του κόμματος, τον ρόλο του μέσα στο κομματικό σύστημα, τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο της αντιπολίτευσης που θα ασκήσει, επιβεβαίωναν ό,τι είχε υποστηρίξει προεκλογικά. Αντιλαμβάνεται το κόμμα σαν παράταξη, το χαρακτηρίζει πατριωτική Αριστερά, διατηρώντας, εντέλει, ως πρότυπό του το Δημοκρατικό Κόμμα. Οι αναφορές του στην Αριστερά και στο προγραμματικό περιεχόμενο που της προσέδιδε, αντιστοιχούσαν περισσότερο σε μια Κεντροαριστερά.
Η στάση της Έφης Αχτσιόγλου
Η συνάντηση του νέου προέδρου με την Έφη Αχτσιόγλου απέδωσε τα αναμενόμενα. Η πρόταση να αναλάβει οποιαδήποτε θέση θα επιθυμούσε η ίδια, απαντήθηκε με ένα «όχι ευχαριστώ» και παρά το ότι η τη χαρακτήρισε «αμιγώς προσωπική απόφαση», καθένας βλέπει στη θέση αυτή την πολιτική της στάση έναντι της νέας πλειοψηφίας –που αναμένεται να επαναληφθεί με αρνήσεις και άλλων στελεχών κορυφαίων συνεργατών της. Δεν πρέπει να μείνει στο περιθώριο και η θετική απάντησή της, το βράδυ της Κυριακής στην Κουμουνδούρου, όταν μέλη της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ φώναζαν τα συνθήματα «Αγώνας, ρήξη, ανατροπή, η ιστορία γράφεται με ανυπακοή», «Μέχρι τις Βρυξέλλες να ακουστεί καλά, δεν θα ξεμπερδέψετε με την Αριστερά».
Επαφές και ζυμώσεις μεταξύ όλων των εκδοχών της εσωκομματικής αντιπολίτευσης γίνονται συνεχώς και κοινή είναι η άποψη, με αποχρώσεις βεβαίως, ότι διαμορφώνεται ένα πλαίσιο δύσκολης συνύπαρξης. Ωστόσο, φαίνεται οι εξελίξεις να μετατίθενται μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, οι οποίες πρέπει να προφυλαχθούν πάση θυσία. Η πίεση που ασκείται είναι να συγκληθούν τα όργανα, όπως η Πολιτική Γραμματεία και η Κεντρική Επιτροπή και να επιβεβαιώσουν τη σύγκληση Συνεδρίου, όπως έχει ήδη αποφασίσει η ΚΕ όταν ξεκίνησε η διαδικασία εκλογής προέδρου. Απαντώντας στην πίεση αυτή ανακοινώθηκε –περιέργως από αναρμόδια στελέχη, αντιθεσμικά ενώ θα έπρεπε να είναι απόφαση της ΠΓ– ότι θα συνεδριάσει η ΚΟ στις 5/10 και η ΚΕ στις 20/10. Δεν έγινε καμιά αναφορά για συνεδρίαση της ΠΓ.
Πολύ βαρύ κλίμα
Ωστόσο, το κλίμα στο κόμμα είναι πολύ βαρύ. Στην πλευρά της πλειοψηφίας, οι πιο σώφρονες από όσους ψήφισαν Κασσελάκη, μάλλον, προβληματίζονται αν η προσδοκία που δημιουργήθηκε ότι είναι «ο μόνος που μπορεί να νικήσει τον Μητσοτάκη» αρχίζει να ξεθωριάζει: πέντε μέρες έχουν περάσει και ακόμη δεν έχει πει κάτι το αιχμηρό ή το ουσιώδες για την κυβέρνηση που να το επιβεβαιώνει. Αυτό είναι η πρώτη αλήθεια όπου θα προσκρούσει. Δεύτερη, είναι το πώς θα συμβιβάσει τη δική του ανάγκη να κρατήσει, στοιχειωδώς, μια ενωτική στάση με τις απαιτήσεις, τη χωριστική νοοτροπία της ηγετικής του ομάδας. Αντιπαραθέσεις υπάρχουν και στο δικό του στρατόπεδο, με τον Π. Πολάκη να πρωτοστατεί. Παρεμπιπτόντως, μεριμνά –με αναρτήσεις!– να ψηφιστούν στην περιφέρεια Κρήτης οι «δικοί» του.
Στην πλευρά της μειοψηφίας υπάρχει απογοήτευση, καθώς το κόμμα υπέστη ένα είδος πειρατείας, όπου, θεσμικά δεμένο, δεν μπόρεσε να αμυνθεί. Ανεξάρτητα αν αυτό δεν αντιμετωπίζει το πελώριο ζήτημα που έχει τεθεί, αποχωρήσεις ή αποστασιοποιήσεις ως προσωπική στάση, είναι διαδεδομένες. Σιωπηρά, κατά κανόνα, ή με δηλώσεις στα site των ΟΜ όπου ανήκουν ή και αναρτήσεις. Η ανάρτηση του καθηγητή Γρηγόρη Γεροτζιάφα, που προκάλεσε και την απροκάλυπτη απάντηση του Π. Πολάκη, είναι ένα υποδειγματικό κείμενο από έναν αριστερό άνθρωπο, επιφανή επιστήμονα που προσήλθε στον ΣΥΡΙΖΑ να βοηθήσει μια συλλογική προσπάθεια της Αριστεράς, που τώρα βλέπει να ναυαγεί. Δηλωτική και η παραίτηση των διευθυντικών στελεχών της Αυγής, Σπύρου Ραπανάκη, και του Κόκκινου, Λευτέρη Αρβανίτη.
Άρης Καραντινός
