Το ζήσαμε κι αυτό. Μια διαδήλωση στην Αθήνα, τους ενός εκατομμυρίου κόσμου. Και ταυτόχρονα, σε περίπου 200 πόλεις στην Ελλάδα και άλλες 60, ίσως και περισσότερες στο εξωτερικό, στα πιο πιθανά και απίθανα μέρη του κόσμου.
Το έβλεπες από πριν ότι η συγκέντρωση θα είχε τεράστια συμμετοχή. Καλούσαν σε συμμετοχή οι πιο απίθανοι για κάτι τέτοιο κλάδοι. Είναι η πρώτη φορά που εργοδότες έπαιρναν μόνοι τους την απόφαση να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους ή που διευκόλυναν τη συμμετοχή των εργαζομένων (ξέρω περίπτωση εταιρείας που είπε στο προσωπικό «όποιος θέλει να συμμετέχει μπορεί να πάρει άδεια» – για να μην χάσει το μεροκάματο ως απεργός). Είναι η πρώτη φορά που έστω για λίγες ώρες έκλεισαν καταστήματα μακριά από το χώρο της συγκέντρωσης και η πρώτη φορά που έγινε τέτοιο μαζικό κλείσιμο στην εστίαση. Από τη δική μου δουλειά, κατέβηκαν στο δρόμο οι 11 στους 12. Του εργοδότη περιλαμβανομένου.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, οι βασικοί λόγοι αυτής της μεγάλη συμμετοχής είναι οι εξής:
- Η απίστευτη δύναμη και επιμονή των συγγενών των θυμάτων για δικαίωση, κόντρα στην εξουσία και στα ΜΜΕ.
- Η τεράστια αλαζονεία και προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το θέμα η κυβέρνηση, η οποία θεώρησε ότι μπορεί να το χειριστεί μόνο επικοινωνιακά και να το κουκουλώσει ως συνήθως – και η πρότερη εμπειρία της δεν την αδικεί.
- Το ότι αυτή τη φορά, τα θύματα ήταν τα παιδιά του καθενός μας. Θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε και όχι ένα παιδί που «τι δουλειά είχε στα Εξάρχεια» ή δεκάδες πρόσφυγες, άγνωστοι σε εμάς, που δεν ταυτιζόμαστε μαζί τους –και κακά τα ψέματα, για μεγάλο μέρος της κοινωνίας είναι «πρόβλημα».
- Και τέλος, σε αντιπαραβολή με το «Σάμινα», όπου και πάλι θα μπορούσε να είναι μέσα ο καθένας από εμάς, στην εποχή μας υπάρχει το ίντερνετ με τα κοινωνικά δίκτυα αλλά και δεν ζούμε πλέον σε εποχές ευμάρειας, όπως τότε. Και η καθημερινή πίεση και δυσκολία παίζει το ρόλο της.
Αν έπρεπε να συνοψίσω το αίτημα με το οποίο κατέβηκε όλο αυτό το ετερόκλητο πλήθος στο δρόμο σε ένα σύνθημα αυτό θα ήταν το «Φτάνει πια, μη μας περνάτε για ηλίθιους». Γιατί σαφώς δεν κατέβηκε όλος ο κόσμος με αίτημα «να πέσει η κυβέρνηση» ούτε καν για «δημόσια τρένα και συγκοινωνίες εδώ και τώρα». Όποιος το πιστεύει κάτι τέτοιο, βλέπει μέσα από πολύ στενή οπτική. Ο κόσμος αγανάκτησε από την έλλειψη Δικαιοσύνης σε κάτι τόσο τεράστιο και από το ότι η κυβέρνηση πήγε και να το υποβαθμίσει αλλά και να το ρίξει στην ανύπαρκτη αντιπολίτευση και σε υστερόβουλα κίνητρα των γονέων. Ειδικά αυτό το τελευταίο, χτύπησε ευαίσθητες χορδές. «Μα καλά, σκοτώθηκαν τα παιδιά τους και εσείς λέτε ότι βρήκαν ευκαιρία για πολιτική καριέρα και κέρδος;».
Και τώρα, τι κάνουμε; Πώς προχωράμε μετά από αυτή την τεράστια συγκέντρωση; Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω και δεν νομίζω ότι κανείς ξέρει. Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανείς στην αντιπολίτευση που μπορεί να εκφράσει έστω ένα μεγάλο κομμάτι αυτού του κόσμου. Και κακά τα ψέματα, ο κόσμος δίκαια πιστεύει ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν ριζικά με μια απλή αλλαγή κυβέρνησης. Χρειάζεται δουλειά πέρα από τα εργαλεία και τις νόρμες που ξέραμε ως τώρα.
Κολυμπάμε σε αχαρτογράφητα νερά. Το ζητούμενο λοιπόν, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι πρώτα να ακουστεί ο κόσμος. Και στη συνέχεια να υπάρξει διάλογος μαζί του. Όχι με όρους πρωτοπορίας και υπεράνω γνώσης. Ο κόσμος έδειξε ότι διψάει για Δικαιοσύνη. Και Δημοκρατία. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθούν αυτοί που θα δείξουν ποιος είναι ο δρόμος της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας. Όχι με όρους ιερών ευαγγελίων και δέκα εντολών γραμμένων σε μαρμάρινες πλάκες. Αλλά με όρους διαλόγου, πειθούς, και επιχειρημάτων.
