Η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη μίας πολύπλευρης και εξαιρετικά σύνθετης δοκιμασίας. Ο συνδυασμός από το ωστικό κύμα της πανδημίας, τις πληθωριστικές πιέσεις και την ενεργειακή κρίση απειλεί να οδηγήσει την ελληνική κοινωνία και οικονομία σε ολοκληρωτική κατάρρευση.
Σε τέτοιες στιγμές, όταν σε κάθε ελληνικό σπίτι η συζήτηση για τον χειμώνα που έρχεται σκιάζεται από το φόβο και την ανασφάλεια, η πολιτική έχει σημασία. Έχει σημασία γιατί οι πολιτικές επιλογές είναι αυτές που καθορίζουν την πορεία των πραγμάτων. Αυτό το γνωρίζουμε καλά. Όχι μόνο από την ιστορία (όπως στο παράδειγμα του μεσοπολεμικού New Deal το οποίο απέτρεψε την κατάρρευση των Ηνωμένων Πολιτειών), αλλά από την ίδια μας την εμπειρία. Στην Ελλάδα, η εποχή των μνημονίων τελείωσε όταν μια αριστερή προοδευτική κυβέρνηση, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πέτυχε την κοινωνική ανασυγκρότηση με την ταυτόχρονη τακτοποίηση των δημόσιων οικονομικών.
Η χώρα αυτή τη στιγμή δεν έχει μια προοδευτική κυβέρνηση. Και αυτός είναι ο κύριος λόγος που πληρώνει βαρύτατο τίμημα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υποτίμησε τον πληθωρισμό, διέλυσε τη ΔΕΗ, απελευθέρωσε την κερδοσκοπία και εσχάτως έχει καταφύγει σε μια αναποτελεσματική διανομή ανεπαρκών επιδομάτων που εκτροχιάζουν τα δημόσια οικονομικά και επιδοτούν εν τέλει την ακρίβεια. Η πρόσφατη παρουσία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης επιβεβαίωσε ένα και μόνο πράγμα: ότι θα συνεχίσει στον ίδιο καταστροφικό δρόμο. Η ομιλία του ήταν μια στεγνή επανάληψη μίας αποτυχημένης συνταγής: για όλα τα προβλήματα φταίνε κάποιοι άλλοι, τα όποια μέτρα αναγκάζεται να εξαγγείλει είναι πυροτεχνήματα που δεν αλλάζουν το ότι βρισκόμαστε σε βαθύ σκοτάδι και η κυβέρνηση θα συνεχίσει στον ολισθηρό δρόμο της μη σύγκρουσης με τον πυρήνα της ακρίβειας.
Δεν πρόκειται για ανικανότητα. Πρόκειται για πολιτική επιλογή. Η Νέα Δημοκρατία μέσα από τη διάλυση της ελληνικής οικονομίας φιλοδοξεί να προωθήσει τον στρατηγικό της στόχο για τη βίαια αναδιάρθρωσή της. Το παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης -το οποίο απουσίασε με εντυπωσιακό τρόπο από την πρωθυπουργική ομιλία– είναι το πλέον χαρακτηριστικό. Τα πρώτα 500 εκατομμύρια ευρώ δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης θα διατεθούν σε μόλις 13 επιχειρήσεις. Αντί δηλαδή να μετατραπεί το κρίσιμο αυτό ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα σε εργαλείο για την ανασυγκρότηση του συνόλου του παραγωγικού ιστού της χώρας μέσα από την προώθηση φιλόδοξων στόχων για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, η κυβέρνηση το χρησιμοποιεί για τη στήριξη των λίγων και ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, ανακυκλώνοντας έτσι ένα μοντέλο ανάπτυξης που μας έχει φέρει σε προφανή και ορατά αδιέξοδα. Η ανακύκλωση εδώ είναι το αντίθετο της προόδου. Το ίδιο ισχύει και στο κρίσιμο μέτωπο της ενεργειακής κρίσης. Η κυβέρνηση εξαγγέλλοντας επιδόματα ανακυκλώνει το πρόβλημα. Δεν το επιλύει. Και αυτή η επιλογή έχει βαρύτατες συνέπειες: μας οδηγεί στην ενεργειακή φτώχεια, στη διάλυση των δημόσιων οικονομικών και στην υπερφορολόγηση εν τέλει των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Το πρωθυπουργικό διήμερο στη Θεσσαλονίκη έκλεισε περίπου όπως είχε ανοίξει. Με αμηχανία και προγραμματισμένες αποσιωπήσεις. Στη συνέντευξη τύπου παρακολουθήσαμε μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια κατασκευής μίας εικονικής πραγματικότητας που πια είναι σε εμφανή αναντιστοιχία με αυτά που νιώθουν και βιώνουν οι πολίτες. Η απροθυμία του κ. Μητσοτάκη να αναμετρηθεί με τα αυτονόητα ερωτήματα γύρω από το σκάνδαλο των υποκλοπών, υπογραμμίζει ότι η ζημιά που έχει επιφέρει στη χώρα δεν περιορίζεται στο πεδίο της οικονομίας. Εκτείνεται στους θεσμούς και στο ίδιο το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Δεν μπορεί να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη σε μία καχεκτική -όπως έγραφε ο Ηλίας Νικολακόπουλος– δημοκρατία. Και το αντίστροφο. Η δημοκρατία δεν είναι ισχυρή όταν οι κοινωνικές ανισότητες οξύνονται και οι πολίτες βυθίζονται στην ανασφάλεια.
Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Η εικόνα της χώρας απαιτεί άμεση αλλαγή πορείας. Και αυτή η αλλαγή έχει όνομα: προοδευτική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Κυβέρνηση που θα συγκρουστεί με τον πυρήνα της ακρίβειας, που θα παλέψει για την μετάβαση σε ένα βιώσιμο, δίκαιο και συμπεριληπτικό παραγωγικό μοντέλο, που θα μιλήσει και θα πράξει για την ασφάλεια και την ευημερία των πολλών. Η χώρα μας χρειάζεται αναγέννηση. Όχι ως έναν μακρινό οραματικό στόχο, αλλά ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που μας περιβάλλουν και για τη θωράκισή μας στις μεγάλες προκλήσεις του άμεσου μέλλοντος. Οι δυνατότητες υπάρχουν. Σύντομα θα υπάρχει και η κυβέρνηση που θα μπορέσει να τις μετατρέψει σε υλική δύναμη αλλαγής.
Αλέξης Χαρίτσης
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
