Την 1η Οκτωβρίου, σε ένα κοινό περίπου σαράντα ατόμων, ο καθηγητής Ούλριχ Μπραντ από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης έδωσε διάλεξη για το Transform! Europe με τίτλο «Καπιταλισμός στο όριο: Σχέδια υπό συζήτηση για την υπέρβαση των πολλαπλών κρίσεων και ο ρόλος της Αριστεράς», παρουσιάζοντας τη σκέψη του όπως έχει εξελιχθεί με την πάροδο των χρόνων και έχει κρυσταλλωθεί στα έργα του Ο αυτοκρατορικός τρόπος ζωής: Η καθημερινή ζωή και η οικολογική κρίση του καπιταλισμού και Καπιταλισμός στο όριο: Μια πολιτική οικολογία ενός κόσμου σε κρίση, και τα δύο σε συνεργασία με τον Μάρκους Βίσεν.
Ο Μπραντ σκιαγράφησε δύο τάσεις εντός της τρέχουσας παγκόσμιας πολιτικής τάξης ως απάντηση στην κλιματική κρίση: αφενός, μια αντιοικολογική αυταρχική αντίδραση (που αποδεικνύεται από τον παγκόσμιο πόλεμο του Τραμπ κατά της αποανθρακοποίησης, με στόχο τη διατήρηση της παγκόσμιας τάξης που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα) και, αφετέρου, τον οικολογικό εκσυγχρονισμό του κεφαλαίου. Και οι δύο τάσεις, ωστόσο, δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τον ίδιο τον πυρήνα της άλυτης αντίφασης του καπιταλισμού αναφορικά με το περιβάλλον, την οποία οι Μπραντ και Βίσεν προσδιορίζουν ως τον αυτοκρατορικό τρόπο ζωής.
Η ηγεμονική δομή του αυτοκρατορικού τρόπου ζωής αντλεί τη δύναμή της από την έλξη που ασκεί στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στον Παγκόσμιο Νότο – παρά το γεγονός ότι αυτό το μέρος του πλανήτη υποφέρει περισσότερο από τις συνέπειές της. Μια ηγεμονική δομή πρέπει πάντα να είναι ελκυστική. Η ηγεμονία πρέπει να βιώνεται από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Είναι, ουσιαστικά, μια υλική σχέση. Εδώ έγκειται στο παράδοξο του αυτοκρατορικού τρόπου ζωής: οι λαϊκές και εργατικές τάξεις επιθυμούν επίσης να είναι μέρος του και, πράγματι, συμμετέχουν σε αυτόν.
Η οικολογική κρίση, ωστόσο, έχει αναμφίβολα αποσταθεροποιήσει τον καπιταλισμό και μια σταθεροποίηση παρόμοια με τη μεταπολεμική εποχή φαίνεται ολοένα και πιο απίθανη. Οι οικο-αυτοκρατορικές εντάσεις θα ενισχυθούν, όπως αποδεικνύεται από τις προσπάθειες της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων να παρατείνει την εποχή των ορυκτών καυσίμων. Σε αυτό το σημείο, αναδύονται τρία αμφισβητούμενα σχέδια που ανταγωνίζονται για την ηγεμονία:
1. Η αυταρχική σταθεροποίηση του αυτοκρατορικού τρόπου ζωής.
2. Ο οικολογικός εκσυγχρονισμός (απαλλαγή από τον άνθρακα) του καπιταλισμού από τα πάνω, καθοδηγούμενος από κυρίαρχες δυνάμεις.
3. Ένας αλληλέγγυος τρόπος ζωής.
Μόνο με την ανίχνευση και την προώθηση ενός αλληλέγγυου τρόπου ζωής μπορούμε να αμφισβητήσουμε αποτελεσματικά τόσο την αυταρχική σταθεροποίηση του αυτοκρατορικού τρόπου ζωής όσο και την άρνηση της κλιματικής καταστροφής. Ο καπιταλιστικός οικολογικός εκσυγχρονισμός δεν καταφέρνει να σπάσει τη λογική του ίδιου του κεφαλαίου, καθώς δεν αμφισβητεί την ανταγωνιστική σχέση του καπιταλισμού με το περιβάλλον, που έχει τις ρίζες του στη λογική της ανάπτυξης και της αέναης επιδίωξης απόκτησης νέων πόρων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πράσινη ενέργεια δεν αντικαθιστά την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, αλλά μάλλον τη συμπληρώνει, ή γιατί, δέκα χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού, το 48% όλων των νεοπαραγόμενων αυτοκινήτων εξακολουθούν να έχουν το μέγεθος τερατωδών SUV. Σε μια εποχή που η συστημική επιταγή της συσσώρευσης κεφαλαίου συγκρούεται ολοένα και περισσότερο με τα φυσικά, κοινωνικά και χωρικά όρια –μειώνοντας το περιθώριο για απεριόριστη εξωτερίκευση– μόνο ένας ριζοσπαστικός, μετασχηματιστικός τρόπος ζωής, ένας τρόπος που μπορεί να υιοθετηθεί από την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού και που πρέπει επομένως να είναι ελκυστικός, μπορεί τόσο να στηρίξει τη ζωή και τις ανθρώπινες κοινωνίες όσο και να ανοίξει έναν ορίζοντα για έναν καλύτερο και αλληλέγγυο τρόπο ζωής.
Μετάφραση του κειμένου https://transform–network.net/blog/report/against–the–imperial–mode–of–living–and–beyond–capitals–eco–imperial–tensions/
