Η νίκη του Μαμντάνι είναι μια αχτίδα φωτός μέσα στον παγκόσμιο σκοταδισμό. Δείχνει ότι τα «υλικά» που χτίζουν προσδοκίες είναι διάσπαρτα γύρω μας και μπορούν να ανατρέψουν το status quo.
Όταν τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί, ένα από αυτά τα υλικά είναι ένα ριζοσπαστικό αλλά ρεαλιστικό πρόγραμμα μείωσης τους.
Όταν ο μισθός δεν φτάνει μέχρι το τέλος του μήνα, άλλο υλικό είναι ένα σαφές σχέδιο για το πώς θα αυξηθούν.
Όταν η υγεία και η παιδεία διαλύονται, τρίτο υλικό είναι ένα πρόγραμμα ριζικής ανασυγκρότησης τους.
Αλλά δεν αρκεί να τα λες. Πρέπει να φτάνουν στα αυτιά εκείνων που θέλεις να σε στηρίξουν. Πώς συμβαίνει αυτό; Μοιράζοντας φυλλάδια στην πλατεία Συντάγματος στις 9 το πρωί, την ώρα που όλοι τρέχουν στη δουλειά; Ή ρίχνοντας προεκλογικά έντυπα κάτω από τις εισόδους πολυκατοικιών σαν προσπέκτους σούπερ μάρκετ;
Πιστεύω πως τίποτα από αυτά δεν δουλεύει — τουλάχιστον όχι πια. Και δεν εννοώ το στενό δίλημμα «επικοινωνία ή ουσία». Χωρίς ουσία, η επικοινωνία είναι πυροτέχνημα· χωρίς επικοινωνία, η ουσία δεν ακούγεται καθόλου.
Κάποιοι θα προειδοποιήσουν να κρατήσουμε μικρό καλάθι για τον Μαμντάνι, να περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει ή, ακόμα πιο προβοκατόρικα, θα θυμηθούν παλαιότερα παραδείγματα που οδήγησαν στα βράχια. Εγώ λέω ότι θέλω να πετύχει, παρότι ξέρω πως απέναντί του υπάρχουν «θηρία» που θα προτιμούσαν να διαλύσουν τη Νέα Υόρκη παρά να τον αφήσουν να νικήσει. Και αυτό το έχουμε δει κι εδώ.
Ανεξάρτητα από το τι θα φέρουν τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σήμερα μπορούμε με βεβαιότητα να μιλήσουμε για ένα πράγμα: τη μεθοδολογία που κατάφερε να κινητοποιήσει τόσους πολλούς και να τους κάνει να πιστέψουν σε ένα σχέδιο κοινωνικής δικαιοσύνης. Κατά τη γνώμη μου, τα «υλικά» ήταν το ξεκάθαρο στίγμα, τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και η πίστη στον κόσμο της εργασίας. Όχι με όρους «λαμπρής καθοδήγησης», αλλά με όρους ενσωμάτωσης. Όχι «κάτσε να σου πω», αλλά «πείτε εσείς — και θα το χτίσουμε μαζί».
Στην πολύ βαλκανική γωνιά όπου ζούμε, η ελληνική Αριστερά αρνείται να κάνει ακριβώς αυτά τα δύο πράγματα: να ψάξει τον κόσμο εκεί όπου πραγματικά ζει και αναπνέει, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο, και ταυτόχρονα να ενσωματώσει τα πραγματικά άγχη του. Γι’ αυτό χάνει — και θα συνεχίσει να χάνει αν δεν ταυτιστεί με τις χρονικότητες και τις πρακτικές της εποχής.
Αυτά έκανε ο Μαμντάνι.
Και στα δικά μας — μήπως κάποτε το καταλάβουμε κι εμείς εδώ, στη βαλκανική μας γωνιά που λέγεται Ελλάδα; Ίσως να αρχίσουμε να δημιουργούμε μέτωπα — αριστερά, οικολογικά — με στόχο έναν δημοκρατικό σοσιαλισμό που θα ενδιαφέρεται να πείσει εκείνον που δεν γνωρίζει, όχι μόνο το μέλος της διπλανής οργάνωσης. Ίσως, τελικά, να ξυπνήσουμε και να βρούμε, κάπου ανάμεσα στην Ομόνοια και στο Σύνταγμα, τα υλικά που χτίζουν προσδοκίες.
