Λένε πως ο λόγος του Τραμπ στον ΟΗΕ είναι τόσο ανερμάτιστος που δεν θά’πρεπε να του δώσουμε μεγάλη σημασία -αύριο θα λέει τα αντίθετα με τον ίδιο στόμφο. Κάτι άλλωστε που οι εγχώριες απομιμήσεις του, κυρίως οι εντός κυβέρνησης, κάνουν κατά κόρον. Ακόμη κι έτσι, η ομιλία στον ΟΗΕ δεν παύει να αποτελεί ένα σημείο καμπής στην πολιτική ιστορία, ένα μανιφέστο της μαύρης διεθνούς.
Λόγος-παράλογος, γεμάτος με συνωμοσιολογίες, παραδοξολογίες και αντιεπιστημονικές μπαρούφες που βγήκαν απ’ τα καταγώγια του trash και των κοινωνικών δικτύων για να εγκατασταθούν μεγαλοπρεπώς στη μέση της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Είναι η εποχή του απόλυτου καπιταλισμού, που αναγνωρίζει και αναπαράγεται μόνο από την ισχύ, χωρίς τις ψευδαισθήσεις της δικαιοσύνης και της ατομικής ελευθερίας, χωρίς τα βαρίδια του ορθού λόγου και της δημοκρατίας. Ένα βήμα πριν τον ολοκληρωτισμό.
Κι αν αυτά ακούγονται κάπως υπερβολικά, ας δούμε, πέρα απ’ τα λόγια και «την πολλή συνάφεια του κόσμου», δύο πρόσφατες εξελίξεις, από αυτές που ενώ αλλάζουν το παράδειγμα, έμειναν στο περιθώριο του κοινού ενδιαφέροντος.
Κλιματική κατάρρευση: ο κόσμος ως έρημος
Την ίδια στιγμή που ο Τραμπ επιβεβαίωνε την απόλυτη άρνηση της κλιματικής αλλαγής, ακούσαμε από τα πιο επίσημα χείλη -του Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες–την παραδοχή ότι «ο στόχος να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης».
Μάλλον από τις πιο βαρύνουσες και σημαντικές δηλώσεις, με τρομαχτικές επιπτώσεις στο μέλλον όλων μας, που βέβαια πέρασε απαρατήρητη. Είναι η παραδοχή της απόλυτης αποτυχίας των σχεδίων για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου, η αποτυχία των στόχων του Παρισιού.
Ταυτόχρονα, η αποτυχία της αντίληψης ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα επιτευχθεί με το ίδιο πολιτικό σύστημα, το ίδιο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο, ή, ακόμη χειρότερα, ότι η αναγκαία παγκόσμια επιχείρηση της πράσινης μετάβασης θα αποτελέσει ευκαιρία νέας κερδοσκοπίας στις νέες προκλήσεις που ανοίγονται.
Αναμενόμενο θα πει κανείς, αν δει την εξέλιξη της ετήσιας Διάσκεψης των Μερών (COP) από βαρύνοντα θεσμό διεθνούς συνεργασίας για το Κλίμα, σε χλιδάτο ντεκόρ για σέλφιζ παρατρεχάμενων στο Ντουμπάι και αλλού, χωρίς καμία αίσθηση του πολιτικού διακυβεύματος.
Η κλιματική κρίση λοιπόν στο εγγύς μέλλον θα επελαύνει, η Μεσόγειος θα φλέγεται, η λειψυδρία θα βαθαίνει, οι πλημμύρες θα εντείνονται, η ερημοποίηση μεγάλου μέρους του πλανήτη θα είναι γεγονός.
Η δυστοπία του μέλλοντος γίνεται ακόμη πιο εμφατική από τη στιγμή που κυριαρχούν παγκοσμίως οι Τραμπικές και λοιπές ακροδεξιές πολιτικές της στρατιωτικοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας.
Είναι αυταπόδεικτο ότι οι ήδη υπερδιογκωμένες πολεμικές δαπάνες (σε 1,8 τρις δολάρια τον χρόνο, παγκοσμίως τις υπολόγιζαν προ Τραμπ) που θα εκτιναχθούν κι άλλο τα επόμενα χρόνια, θα στερήσουν εντελώς από πόρους την προστασία των κοινωνιών και του περιβάλλοντος -αφήνω απ’ έξω το πραγματικό ενδεχόμενο ενός Πολέμου στον οποίο μας οδηγούν.
Το υπαρξιακό αδιέξοδο στο οποίο έχει βυθιστεί ο κόσμος, βρίσκει στη γεωγραφία την έρημο που του ταιριάζει.
Ελληνική ερημοποίηση και ΟΠΕΚΕΠΕ
Η Ελλάδα, πέρα απ’τα λόγια και τις διακηρύξεις είναι κλιματικά αθωράκιστη και με ιδιαίτερα υψηλή τρωτότητα, καθώς βρίσκεται στο μάτι του κλιματικού κυκλώνα. Οι πολλαπλές και ανυπολόγιστες επιπτώσεις από την απουσία κλιματικής πολιτικής, τη στιγμή που βρισκόμαστε στη δίνη μίας παράλληλης, καθολικής κρίσης -από την οικονομία, έως τη λειτουργία του κράτους και της δημοκρατίας- αγγίζουν πλέον την ίδια την υπόσταση της παραγωγικής μας δομής.
Σε μεγαλύτερο κίνδυνο όμως, φαίνεται να εκτίθεται η παραγωγική υποδομή της χώρας, αν ορίσουμε ως τέτοια τον πρωτογενή τομέα που αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής.
Έτσι κι αλλιώς ο πρωτογενής τομέας ήταν στα όρια της επιβίωσης τα τελευταία χρόνια, έχοντας σωρεύσει όλες τις γνωστές παθογένειες: δυσανάλογη αύξηση του κόστους παραγωγής, απουσία στρατηγικών σχεδίων, δυσχέρειες στη χρηματοδότηση κλπ.
Σε αυτό το υπόβαθρο ξέσπασαν οι καταστροφές της κλιματικής κρίσης (πυρκαγιές, πλημμύρες, ξηρασία, ζωονόσοι κλπ) δημιουργώντας ένα ζοφερό σκηνικό οικονομικής και περιβαλλοντικής ασφυξίας.
Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα του ΟΗΕ, το ένα τρίτο των ελληνικών εδαφών διατρέχει υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης, ενώ τα στοιχεία εγκατάλειψης σημαντικών τμημάτων παραγωγικής γης είναι ήδη ανησυχητικά.
Κι ύστερα ήρθε ο ΟΠΕΚΕΠΕ! Ένα πρωτοφανές σε διαστάσεις σκάνδαλο εκτεταμένης διαφθοράς, το οποίο κυριαρχεί -και σωστά- στην επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες.
Όμως η πραγματική ζημιά, πέρα απ’ το προφανές πολιτικό και ηθικό της στίγμα, δεν περιορίζεται στα πρόστιμα που θα κληθούμε να πληρώσουμε (τεράστια ούτως ή άλλως), ούτε στα διαφυγόντα ποσά επιδοτήσεων.
Η πραγματική ζημιά θα μετρηθεί αν – όταν- οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις ανασταλούν, με δεδομένη τη διεθνή ανυποληψία στην οποία έχει πέσει η χώρα επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη, αλλά και την έλλειψη στοιχειώδους διαπραγματευτικής ικανότητας.
Ήδη το Σχέδιο Δράσης της κυβέρνησης έχει απορριφθεί ως ανεπαρκές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναμένεται το νέο, τροποποιημένο, σε έναν μήνα. Όλα αυτά σε ένα ήδη προβληματικό ευρωπαϊκό περιβάλλον, σε ό,τι αφορά στην αγροδιατροφική πολιτική, τις περικοπές και τους νέους περιορισμούς της.
Αντί λοιπόν μίας σοβαρής πολιτικής για την επανεκκίνηση του πρωτογενούς τομέα, με έκτακτη οικονομική ενίσχυση, με έργα κλιματικής ανθεκτικότητας και έναν σοβαρό σχεδιασμό προσαρμογής στις νέες ευρωπαϊκές συνθήκες, εμείς κυνηγάμε να πάρουμε πίσω τις Πόρσε και να καταθέσει στη Βουλή ο Φραπές!
Το τσίρκο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι δυστυχώς πολύ πιθανό να δώσει το μοιραίο χτύπημα σε κεντρικό άξονα της οικονομίας και στην επισιτιστική ασφάλεια της χώρας. Γιατί ο εκτροχιασμός του πρωτογενούς τομέα, δεν θα σημάνει μία απλή αλλαγή των χρήσεων γης και μεταστροφή του πληθυσμού σε άλλες (ποιες αλήθεια;) δραστηριότητες. Θα σημάνει την πλήρη ερημοποίηση του μεγαλύτερου μέρους της επικράτειας.
Το ελληνικό τοπίο θα μετατραπεί σε ένα ατέλειωτο παράλιο σκηνικό για τουρίστες ενώ από πίσω, η ενδοχώρα, θα ρημάζει κυριολεκτικά, έμπλεη εθνικής υπερηφάνειας και αριστείας.
Με άλλα λόγια, ό,τι άρχισε η κλιματική κρίση θα το αποτελειώσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η ερημοποίηση, από πραγματική παγκόσμια απειλή, στη χώρα μας μεταμορφώνεται σε νέμεση για τη συνεχιζόμενη ύβρη προς την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον, τη δικαιοσύνη, την ίδια τη δημοκρατία.
Η πολιτική ανατροπή δεν είναι απλώς επιτακτική, είναι πλέον μονόδρομος.
