Οι λέξεις έχουν σημασία, ειδικά σε δύσκολα και περίπλοκα ζητήματα όπως η μετανάστευση. Έτσι παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό μια διαδικασία πλειοδοσίας στο δημόσιο λόγο με ρατσιστικές εκφράσεις και μισαλλόδοξο λόγο σε κανάλια, ραδιόφωνα και τη Βουλή.
Η λέξη «λαθρομετανάστης» επανήλθε ενισχύοντας την κανονικοποίηση μισαλλόδοξων αφηγήσεων παρόλο που η εισαγγελία του Αρείου Πάγου από το 2018, είχε ζητήσει να αναληφθούν πρωτοβουλίες και δράσεις ευαισθητοποίησης ώστε να αποτραπεί η χρήση του όρου ως μειωτικός για την προσωπικότητα των ανθρώπων, σε μια προσπάθεια εξάλειψης φαινομένων ξενοφοβίας και ρατσισμού.
Μέλη της κυβέρνησης, βουλευτές, αυτοδιοικητικοί και δημοσιολογούντες από όλο το πολιτικό φάσμα μιλούν με άνεση για εισβολή, υβριδικό πόλεμο, εκτοπισμό.
Όλα αυτά λόγω της άφιξης σε διάστημα εφτά μηνών, 10.000 ανθρώπων στην Κρήτη, με τη σημαντική, στατιστικά, αύξηση των αφίξεων να αιφνιδιάζει την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση.
Η κυβέρνηση ως αντίδραση πέρασε νομοθετική διάταξη, με την οποία αναστέλλεται η πρόσβαση στο άσυλο για όσους φτάνουν στην Κρήτη από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα για 90 ημέρες, διάταξη που παραβιάζει ξεκάθαρα το διεθνές δίκαιο. Την ίδια επιλογή είχε κάνει και τον Μάρτιο του 2020 στον Έβρο για 30 ημέρες.
Ας θυμηθούμε ότι η συζήτηση για την Κρήτη ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2023, άρα χρόνος για οργάνωση υπήρχε και, ταυτόχρονα, ας λάβουμε υπόψη μας ότι εάν συγκρίνουμε τις αφίξεις του 2025 με την αντίστοιχη περίοδο το 2024, διαπιστώνουμε μικρή μείωση.
Από πού προκύπτει ο αιφνιδιασμός και ο πανικός;
Είναι προφανές ότι υπάρχει πολιτική ανησυχία η οποία συνδέεται και με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά και πιο ειδικά με την αλλαγή στάσης του στρατάρχη Χάφταρ, ο οποίος, μέχρι πρόσφατα, λογιζόταν ως σύμμαχος της Ελλάδας και πλέον μοιάζει να αλλάζει στάση.
Η αλλαγή στάσης και η διαφαινόμενη διπλωματική ήττα της Ελλάδας απαιτούσε αλλαγή ατζέντας και το ζήτημα της μετανάστευσης είναι «εύκολο» να χρησιμοποιηθεί. Το «πρόβλημα» της μετανάστευσης, όπως συνηθίζουμε να το παρουσιάζουμε, απαιτεί «λύση», επομένως είναι απλό για την εκάστοτε κυβέρνηση να παίρνει μέτρα με την επίκληση κρίσης χωρίς να χρειάζεται να τα αιτιολογησει.
Αυτό όμως αφορά την κυβέρνηση και την πολιτική της.
Υπάρχει και το θέμα της αντιπολίτευσης και ειδικότερα της κεντροαριστερής με την ευρύτερη έννοια του όρου, η οποία δείχνει να μην μπορεί να παρουσιάσει ένα εναλλακτικό αφήγημα ή πρόταση.
Συνήθως περιορίζεται σε μια προσέγγιση ετεροπροσδιορισμού χωρίς μια συνολική θεώρηση του ζητήματος. Επιπλέον σε συγκεκριμένες περιπτώσεις,όπως αυτή της Κρήτης σπεύδει να υιοθετήσει το κυβερνητικό ακροδεξιό αφήγημα για ψηφοθηρικούς λόγους. Έτσι ακούσαμε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να μιλάει για παιχνίδι υβριδικού πολέμου και διάφορα στελέχη να υιοθετούν το επιχείρημα περί εποικισμού.
Η περιγραφή της μετανάστευσης ως πρόβλημα είναι το πλέον διαδεδομένο επιχείρημα κατά τη διάρκεια των συζητήσεων και μοιάζει να λείπει ένα θετικό αφήγημα, το οποίο ταυτόχρονα θα συμβάλει στην αποτροπή του ρατσιστικού λόγου και δεν θα ευνοεί το μίσος.
Φυσικά δεν είναι εύκολο σε μια τόσο τοξική εποχή να βρεθεί χώρος και χρόνος για κάτι τέτοιο, αλλά το να μην κάνουμε τίποτα είναι, μακροπρόθεσμα, χειρότερο και ξέρουμε πού οδηγεί.
