Το livestreaming στο X του Έλον Μασκ με την ηγέτιδα του ακροδεξιού AfD Άλις Βάιντελ θέτει κρίσιμα ερωτήματα για τη δημοκρατία, την ακροδεξιά απειλή, την επιρροή των social media, το ρόλο των εκατομμυριούχων στην πολιτική και την επικοινωνία, την επικυριαρχία των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την επίδραση του τραμπισμού στα παγκόσμια πολιτικά πράγματα.
Οι παρεμβάσεις
Με τη δημόσια συζήτησή του με την Βάιντελ ο Μασκ κορυφώνει τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις του υπέρ του ακροδεξιού και ρατσιστικού AfD εν όψει των γερμανικών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με το (αυτονόητο) δικαίωμα στην πολιτική έκφραση, αλλά με την αθέμιτη προβολή ενός ακροδεξιού κόμματος από μια παγκόσμιας εμβέλειας ψηφιακή πλατφόρμα πληροφόρησης. Εννοείται ότι ο Μασκ δεν θα συνομιλήσει με υποψηφίους άλλων κομμάτων, ενώ έχει χαρακτηρίσει ανόητο τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Σολτς. Την ίδια στιγμή το X κατακλύζεται από την ακροδεξιά προπαγάνδα και τις ρατσιστικές θεωρίες συνωμοσίας.
Ανάλογες παρεμβάσεις κάνει ο Μασκ και στον πολιτική ζωή της Μεγάλης Βρετανίας καταγγέλλοντας τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ ότι οδηγεί τη Μεγάλη Βρετανία στον… εμφύλιο πόλεμο. Επίσης, ο Μασκ ζήτησε την αποφυλάκιση του ακροδεξιού ρατσιστή Τόμι Ρόμπινσον, ενώ κάλεσε να αποπεμφθεί ο Νάιτζελ Φάρατζ από την ηγεσία του ακροδεξιού κόμματος Reform UK διότι δεν τον βρίσκει αρκούντως ικανό.
Τέλος, κάλεσε τον βασιλιά Κάρολο να προκηρύξει εκλογές.
Σε όλα αυτά να προσθέσουμε τον ενθουσιασμό του Μασκ με την Ιταλίδα (ακροδεξιά) πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι την οποία προωθεί με κάθε τρόπο.
Ο σχεδιασμός
Ορισμένοι διπλωματικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι χονδροειδείς παρεμβάσεις του Μασκ υπέρ της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς αποσκοπούν στο να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πολιτικό κλίμα για να ευοδωθούν οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί του Τραμπ. Σχεδιασμοί στους οποίας φαίνεται να περιλαμβάνονται η πλήρης κυριαρχία των ΗΠΑ στο δυτικό ημισφαίριο, μια νέα ισορροπία μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, καθώς και η μερική απόσυρσή των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή της οποίας την επιτήρηση θα αναλάβει ο άξονας Ισραήλ-Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας.
Ποια είναι τα όρια;
Ανεξάρτητα από το αν ισχύει η συγκεκριμένη γεωπολιτική ανάλυση, οι ακροδεξιές παρεμβάσεις του Μασκ ξεπερνάνε κάθε όριο. Συγκεκριμένα:
• Ο Μασκ μπορεί να μην έχει αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του ως υπουργός Αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά από τη στιγμή που έχει επιλεγεί για αυτή τη θέση από τον νεοκλεγέντα Πρόεδρο, αποτελεί οιονεί αξιωματούχο της αμερικανικής κυβέρνησης. Ακόμα και στα πιο πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, στο δημόσιο λόγο τους οι Αμερικανοί αξιωματούχοι κράταγαν τα προσχήματα και δεν έπαιρναν θέση υπέρ συγκεκριμένων κομμάτων στις εκλογές των (μεγάλων τουλάχιστον) ευρωπαϊκών κρατών -στο παρασκήνιο βέβαια έκαναν απίστευτες μεθοδεύσεις εναντίον της Αριστεράς. Το γεγονός ότι πλέον δεν κρατιούνται ούτε τα προσχήματα συνιστά αλλαγή επιπέδου σε ό,τι αφορά την περιφρόνηση των δημοκρατικών κανόνων και της εθνικής κυριαρχίας. Άραγε το επόμενο διάστημα θα δούμε την νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ να προμοτάρει την Αφροδίτη Λατινοπούλου;
• Ο Μασκ είναι ταυτοχρόνως ο εξ απορρήτων του Προέδρου των ΗΠΑ, υπουργός, ιδιοκτήτης του Χ και δισεκατομμυριούχος. Χρησιμοποιεί την πλατφόρμα του Χ σαν να ήταν το προσωπικό του site, χωρίς κανένα σεβασμό στη στοιχειώδη δεοντολογία. Για την ακρίβεια, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Γιατί ένα site είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει την εκλογική νομοθεσία και αν διασπείρει ψεύτικες ή συκοφαντικές ειδήσεις θα αντιμετωπίσει δικαστικά προβλήματα. Αυτά δεν συμβαίνει με το X, το οποίο επί της ουσίας κινείται υπεράνω του Νόμου. Έχουμε να κάνουμε με μια πανίσχυρη ψηφιακή πλατφόρμα πληροφόρησης που προωθεί απροκάλυπτα ακροδεξιά, ρατσιστικά και πολλές φορές ανοιχτά φασιστικά μορφώματα.
Τι κάνει η Ευρώπη;
Το ερώτημα είναι τι ακριβώς κάνουν οι Ευρωπαίοι απέναντι στις αντιδημοκρατικές και ταπεινωτικές παρεμβάσεις των Μασκ και Τραμπ. Στις Βρυξέλλες συζητάνε αν θα ενεργοποιήσουν τον ευρωπαϊκό Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, προκειμένου να βάλουν φραγμό στον Μασκ. Αν συνεχίσουν με το σημερινό ρυθμό, θα έχουν γίνει οι εκλογές στη Γερμανία μέχρι να πάρουν τις αποφάσεις τους.
Πέρα από το (μείζον) ζήτημα της ακροδεξιάς προπαγάνδας στο X, τίθεται ένα ζήτημα αξιοπρέπειας για τον ευρωπαϊκό πολιτικό κόσμο. Είναι δυνατόν ένα ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος να εξευτελίζει δημόσια τους Ευρωπαίους ηγέτες και οι κυβερνήσεις τους να μην κάνουν ούτε διάβημα; Εδώ θα μου πείτε ο Τραμπ απειλεί να καταλάβει τη Γροιλανδία και δεν μιλάει κανείς…
Κλείνοντας, αξίζει να παρατηρήσουμε ότι οι ακροδεξιοί που πουλάνε παντού πατριωτισμό και εμφανίζονται ως σούπερ υπερασπιστές της ευρωπαϊκής ταυτότητας επί της ουσίας αποτελούν τον «Δούρειο Ίππο» των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Κοππά: Απροστάτευτη η Ευρώπη απέναντι στις ΗΠΑ
Το Dnews ζήτησε από τρεις ειδικούς να σχολιάσουν τις παρεμβάσεις του Μασκ. Η καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Μαριλένα Κοππά επισήμανε:
«Γνωρίζαμε πάντα την επιρροή ή και ακόμη τον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας από το μεγάλο κεφάλαιο. Αυτό που ζούμε με την περίπτωση του Έλον Μασκ είναι η χωρίς προκάλυμμα ανάληψη εξουσίας από τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο και ιδιοκτήτη μιας από τις ισχυρότερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Όμως ο Έλον Μασκ ξεπερνάει τις αρμοδιότητες ενός αρκετά διευρυμένου χαρτοφυλακίου που του έχει ανατεθεί και εμπλέκεται στα εσωτερικά ευρωπαϊκών κρατών, πάντα στηρίζοντας τις ακροδεξιές δυνάμεις.
Και αν στην Γερμανία η αφορμή δόθηκε από τις επερχόμενες εκλογές , καμιά εξήγηση δεν υπάρχει για την επίθεση στον Κιρ Στάρμερ και την έκκληση του Μασκ στον Βασιλιά Κάρολο για προκήρυξη εκλογών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Επιδιώκει ο Μάσκ την δημιουργία σύγχυσης και αταξίας στην Ευρώπη ως μέσο ενίσχυσης των ΗΠΑ και της εξουσίας του Τραμπ; Στοχεύει στην δημιουργία μιας ακροδεξιάς διεθνούς με τον Τραμπ επικεφαλής;
Αισθάνεται ο κυρίαρχος του κόσμου; Γιατί θεωρεί ότι ο περιορισμός των δημοκρατικών δυνάμεων τον ευνοεί; Αυτά τα ερωτήματα ακόμη είναι δύσκολο να απαντηθούν.
Το βέβαιο είναι ότι οι ευρωπαϊκές ηγεσίες εμφανίζονται αμήχανες μπροστά στις παρεμβάσεις του δισεκατομμυριούχου, ως εάν να προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια του. Ψελλίζουν κάποιες απαντήσεις, χωρίς όμως να αντιμετωπίζουν ουσιαστικά έναν ‘τραμπουκισμό’ άνευ προηγουμένου. Ίσως γιατί ο Στάρμερ επιδιώκει διακαώς να ξανασυνδεθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με τις ΗΠΑ. Ίσως γιατί το χάος στη Γερμανία έχει εξασθενήσει τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις. Ένα πάντως είναι το σίγουρο: ο Μασκ με τη στάση του αποδεικνύει ‘ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός’ και ότι η ΕΕ εμφανίζεται απροστάτευτη απέναντι στις μεγάλες αλλαγές στις ΗΠΑ».
Βόγλης: Το κεφάλαιο αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση
Ο καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυμέρης Βόγλης τόνισε:
«Θα πρέπει να ανησυχούμε σοβαρά με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. Οι δηλώσεις Έλον Μασκ για το AfD ή για τον Βρετανό πρωθυπουργό δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει κανείς ως ιδιορρυθμίες ενός επιχειρηματία που δεν έχει πολιτική εμπειρία. Οι δηλώσεις είναι πρωτοφανείς γιατί κανείς Αμερικανός πολιτικός δεν έχει τολμήσει να παρέμβει με τόσο απροκάλυπτο και απαξιωτικό τρόπο στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις ισχυρών χωρών, όπως η Μ. Βρετανία ή η Γερμανία.
Ας κρατήσουμε τρία στοιχεία. Tο πρώτον, είναι ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα ενισχύσει πολιτικούς και κόμματα που υιοθετούν την Alt Right ατζέντα σε άλλες χώρες. Το δεύτερο είναι ότι θα ακολουθήσει μια πολιτική ισχύος έναντι των συμμάχων της με στόχο την πλήρη ευθυγράμμισή τους στην νέα εξωτερική και αμυντική πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση Τραμπ. Το τρίτο είναι ότι ο Έλον Μασκ είναι ένας τους πολλούς βαθύπλουτους επιχειρηματίες που ανέλαβαν υπουργικό αξίωμα στην νέα κυβέρνηση Τραμπ. Είμαστε μπροστά σε μια νέα δυστοπική εποχή: το κεφάλαιο πλέον δεν χρειάζεται τους πολιτικούς αλλά αναλαμβάνει το ίδιο, με άμεσο τρόπο την άσκηση της πολιτικής εξουσίας και τη διακυβέρνηση της κοινωνίας.»
Παπαϊωάννου: Ακροδεξιό υπερόπλο το X
Ο διευθυντής του Σημείου για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς Κωστής Παπαϊωάννου μάς είπε:
«Οι συνεχείς παρεμβάσεις του Έλον Μασκ στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές και η στήριξη στο AfD ανοίγουν πολλά ζητήματα. Οι πολλαπλές του ιδιότητες (δισεκατομμυριούχος μεγιστάνας, ιδιοκτήτης ενός από τα μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα στον κόσμο, αυριανός υπουργός του Τραμπ) καταδεικνύουν τη σχέση του ακροδεξιού φαινομένου με μέρος του μεγάλου κεφαλαίου και των ψηφιακών δικτύων. Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με μια ξένη παρέμβαση σε εθνικές εκλογές της Γερμανίας. Έχουμε την πλήρη αποικιοποίηση του πολιτικού από το οικονομικό, μια βίαιη επίθεση στον πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας που είναι η εκλογική διαδικασία.
Η διεθνής της ακροδεξιάς βρίσκεται σε παρόξυνση. Όσοι επικαλούνται την ελευθερία της έκφρασης στη συνομιλία του Musk με την ηγέτιδα του AfD Weidel στο X παραβλέπουν την ουσία. Δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή διαλογική συζήτηση, έχουμε έναν «αλγοριθμικό πόλεμο» που μετατρέπει την ιδιοκτησία και χρήση του Χ σε ακροδεξιό υπερόπλο έξω από κάθε κανόνα δεοντολογίας. Εξάλλου, ο τρόπος που επιβλήθηκε η φιλοξενία άρθρου του Μασκ στην εφημερίδα WELT λόγω επιχειρηματικών συμφερόντων, παρά τις διαφωνίες πολλών συντακτών της, οι απειλές και οι παραιτήσεις, έδειξαν ήδη ότι το δημοκρατικό παίγνιο είναι ευάλωτο μπροστά σε τόσο ισχυρές πιέσεις. Η πρόκληση για τους υπερεθνικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι τεράστια και καλούνται να αναλάβουν άμεσα δράση για να προστατεύσουν την λειτουργία της δημοκρατίας από τους εχθρούς της. Η πρόκληση αυτή γίνεται ακόμα μεγαλύτερη καθώς οι επιθέσεις εναντίον της γίνονται κυνικά στο όνομα της ελευθερίας».
Γιάννης Αλμπάνης
