Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης και πρώην επικεφαλής μεγάλης διπλωματικής αντιπροσωπείας στο Τελ Αβίβ έθετε σε κουβέντα μας την ερώτηση του τίτλου πριν μερικές μέρες. Το ερώτημα υποδεικνύει ότι ενώ η χώρα έχει κατατροπώσει τους αντιπάλους της στα πεδία των μαχών, μακροπρόθεσμα δεν έχει κάποια στρατηγική να διαχειριστεί την κατάσταση που εκπορεύεται από τη νίκη της.
Από το καλοκαίρι κι ύστερα το Ισραήλ καταφέρνει συντριπτικά χτυπήματα σε βάρος όλων των εχθρών του: παγίδευση των κινητών τηλεφώνων της Χεσμπολά στο Λίβανο, ενώπιον της οποίας τα κατασκοπικά κατορθώματα Τζέιμς Μποντ ωχριούν. Στοχευμένες δολοφονίες της ηγεσίας της Χαμάς και τη Χεσμπολά με βόμβες ανατριχιαστικής ακρίβειας εντός ξένων πρωτευουσών. Διάλυση της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας… Όλα δείχνουν ότι οι υποδομές και οι δεξιότητες της χώρας σε σχέση με αυτές των αντιπάλων της είναι εξωπραγματικές.
Ακόμη και κείνοι των οποίων χαμογέλασε το χειλάκι τους όταν η Τεχεράνη εξαπέλυσε το δεύτερο κύμα αντιποίνων με πυραύλους (κάποιοι εκ των οποίων κατάφεραν να σπάσουν το πλέγμα του «Ουρανίου θόλου»), πλέον αναγνωρίζουν ότι η ισραηλινή υπεροχή είναι ακαταγώνιστη. Οι εξελίξεις μάλιστα στη Συρία μετά την κατάρρευση του μισητού καθεστώτος Άσαντ δίνουν ακόμη ένα γεωπολιτικό πλεονέκτημα στο εβραϊκό κράτος το οποίο στο βάθος του ορίζοντα βλέπει πλέον το Ιράν ως τον επόμενο στόχο, με τις ευλογίες του Τραμπ.
Είναι πιθανό πως αν ποτέ ξεκινήσει ο πόλεμος αυτός, η τεχνολογική υπεροχή των Ισραηλινών να τους δώσει τη νίκη και εκεί, κυρίως μετά την πτώση Άσαντ και ήττα της Χεσμπολά. Αυτό θα είναι κάτι ακόμη πιο πρωτοφανές και ριψοκίνδυνο στην παγκόσμια ιστορία των πολέμων. Ένα κράτος ούτε δέκα εκατομμυρίων να κατατροπώνει ένα κράτος 90 εκατομμυρίων. Ο πληθυσμιακός συσχετισμός δηλαδή αντίστοιχος με αυτόν Ελλάδας – Τουρκίας…
Όλο νίκες λοιπόν. Και λογικά πολύ γρήγορα–πιθανώς εντός 2025– έρχεται η προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Εξάλλου, κατοχή 57 ετών είναι απλώς αδιανόητη για το διεθνές δίκαιο. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν υποσχέθηκε ειρήνη με δικαιοσύνη, αλλά μόνο ειρήνη, δηλαδή ακόμη κι άδικη: ειρήνη λοιπόν με οριστική προσάρτηση των παλαιστινιακών εδαφών και ουδετεροποίηση των εχθρών του Ισραήλ μέσω της καταστροφής των υποδομών τους. Αυτή είναι η υπόσχεση Τραμπ για την περιοχή.
Μετά τη νίκη όμως τι;
Και μετά, τι θα κάνει αυτή η θαυμαστή πολεμική μηχανή;
Σε συνθήκες πολιτειακής προσάρτησης της ιστορικής Παλαιστίνης, το Ισραήλ έρχεται αντιμέτωπο με ένα νέο πρόβλημα του οποίου η αντιμετώπιση θα είναι πιο σύνθετη από την στρατιωτική επικράτηση. H Παλαιστίνη έχει έναν πληθυσμό πεντέμισι εκατομμυρίων που αυξάνεται γεωμετρικά λόγω ιδιαίτερα μεγάλης γεννητικότητας στα κατεχόμενα, ενώ ήδη το 20% του ισραηλινού λαού είναι Άραβες.
Προσθέστε σε αυτά τα νούμερα, που ήδη πλησιάζουν τον εβραϊκό πληθυσμό του Ισραήλ που είναι γύρω στα 8 εκατομμύρια, άλλα έξι εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες που ζούνε στα γύρω κράτη, το Λίβανο, τη Συρία και την Ιορδανία. Ας προσθέσουμε, ότι υπαρχούσης της σημερινής αιγυπτιακής κυβέρνησης, ούτε παλαιστινιακό κουνούπι δεν περνά στην Αίγυπτο. Τα νούμερα είναι αδυσώπητα…
Το Ισραήλ λοιπόν τρέχει θριαμβευτικά προς το αδιέξοδο του δρόμου που χάραξε με την ανοχή της Δύσης. Η παλαιστινιακή εθνοκάθαρση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με βιώσιμο τρόπο. Να το πω πιο κυνικά: οι Ισραηλινοί δεν μπορούν το 2024 να κάνουν στους Παλαιστίνιους αυτό που οι Τούρκοι κάνανε στους Αρμένιους το 1915. Τα πληθυσμιακά μεγέθη δεν το επιτρέπουν, ούτε επιτρέπουν πολιτικές σαν την «τελική λύση» που επινόησαν οι Ναζί για τους Εβραίους στη δεκαετία του ΄40.
Έστω και νικητής λοιπόν, πώς και πόσο να αντέξει το Ισραήλ σε ένα τόπο όπου όλοι το μισούν; Όλοι όμως! Και αυτό το ξέρουν καλύτερα από όλους οι ίδιοι οι Ισραηλινοί πολίτες, η πλειοψηφία των οποίων ακόμη διερωτάται «γιατί μας μισούν τόσο;». Την ίδια στιγμή πάλι, μια ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα Ισραηλινών ασφυκτιεί. Μετά το αποτρόπαιο έγκλημα της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023, η οποιαδήποτε κριτική στην πολιτική Νετανιάχου αντιμετωπίζεται ως μειοδοσία και προδοτική αντιπολίτευση.
Η καθημερινότητα γίνεται ανυπόφορα σιδερένια. Το κράτος-αστακός θεωρεί ότι αν πάψει να εξοπλίζεται και να χτυπάει τους γείτονές του, αμέσως εκείνοι θα ανταποδώσουν. Και το χειρότερο; Έχει πλέον δίκιο. Το κράτος αυτό για να επιβιώσει στη γειτονιά όπου όλοι το μισούν παραβιάζει απροσχημάτιστα το διεθνές δίκαιο. Η έννοια της διεθνούς νομιμότητας, του είναι απλώς ηθικοπολιτικά αδιάφορη και έχει κερδίσει ότι όταν βομβαρδίζει μια γειτονική χώρα αυτό είναι πλέον επίσης διεθνώς αδιάφορο. Ένα πλούσιο κράτος-παρίας δηλαδή.
Ένα κράτος ωστόσο εθισμένο σε τέτοιο βαθμό στη χρήση της παράνομης βίας αρχίζει από ένα σημείο και ύστερα να είναι ανυπόφορο και για τους πολίτες του: όχι τους υπερορθόδοξους Χαρεντίμ Εβραίους, ούτε τους κοσμικούς ακροδεξιούς που το κυβερνάνε. Τους εκατοντάδες χιλιάδες εσκενάζηδες, σεφαραδίτες, μισραχήδες κι άλλους Εβραίους που απλώς δεν αντέχουν άλλο να ζούνε μέσα σε αυτό το κάστρο το οποίο για να διάγει ασφαλώς τον βίο του, εξοντώνει χωρίς ηθικούς φραγμούς τους φτωχούς Άραβες που ζούνε έξω.
Ας το κάνουμε εικόνα: πόσο να αντέξεις σε μια γειτονιά στην οποία όλοι θέλουν να σε καταστρέψουν και αντί να κάνεις κάτι προκειμένου να το περιορίσεις κάνεις ό,τι είναι δυνατό ώστε να το παροξύνεις;
Λοιπόν, τo Ισραήλ τα κατάφερε! Όχι απλώς είναι ό,τι πιο μισητό για τους γείτονες, αλλά έγινε πλέον ανυπόφορο σαν κοινωνική δομή, σαν πολιτική κουλτούρα, σαν πολιτειακό μήνυμα σε ένα μεγάλο κομμάτι των ιδίων των Ισραηλινών που απλώς δεν αντέχουν την πατρίδα τους. Κι αυτό είναι λογικό. Είναι αδύνατο να ζει κανείς διαρκώς και αποκλειστικά στην επικράτεια του φόβου, του περιορισμού και του καταναγκασμού.
Το αντίστροφο ταξίδι
Αυτοί οι Ισραηλινοί έχουν αρχίσει να το εγκαταλείπουν. Σύμφωνα με έρευνες, τα τελευταία πενήντα χρόνια, περίπου ένα εκατομμύριο Ισραηλινοί έχουν αποδημήσει από τη χώρα, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια γίνεται ήδη λόγος για 100.000, μια άνοδος περίπου 25% σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα. Καθώς η χώρα αυτή έχει αναπτύξει μια ισχυρή παράδοση υψηλής τεχνολογίας, η μετοίκηση μπορεί να εξασφαλίσει σε αυτό τον δυναμικό πληθυσμό μια καλή ζωή με ηρεμία, χωρίς σημαντικούς κραδασμούς στη βιοτική τους διαδρομή. Οι κανονικοί άνθρωποι ζητούν κανονική ζωή, την οποία το Ισραήλ δεν παρέχει.
Κάπως έτσι λοιπόν, οι κοσμικοί προοδευτικοί Εβραίοι αρχίζουν το αντίστροφο ταξίδι από αυτό της «επιστροφής» στη γενέθλια γη του ιουδαϊσμού. Στα εβραϊκά αυτό ονομάζεται «κατάβαση» (yerida), ενώ η «επιστροφή» στο Ισραήλ, «ανάβαση» (aliyah). Έχουμε μια παλινόστηση των ανθρώπων αυτών στη Δύση, από την οποία διωγμένοι φύγανε προκειμένου να αδειάσουν τις γωνιές στους αντισημίτες Άγγλους ιμπεριαλιστές και Γερμανούς ναζί.
«Πανουργία της Ιστορίας» …
Tο μεγάλο σιωνιστικό σχέδιο που σημάδεψε τον 20ό αιώνα παρουσιάζει τα πρώτα σημάδια του εκφυλισμού του όχι επειδή το Ισραήλ ηττήθηκε, αλλά παρά το ότι νίκησε. Ενώ οι πρώτοι προορισμοί των Ισραηλινών μεταναστών υπήρξαν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα τελευταία χρόνια στο χάρτη της ισραηλινής μετανάστευσης έχει κατεξοχήν μπει η Νότια Ευρώπη και κατεξοχήν η Ελλάδα.
Πλέον οι γειτονικές χώρες του Ισραήλ δεν θα είναι μόνο ταξιδιωτικοί προορισμοί. Γίνονται σταδιακά νέοι τόποι κατοικίας, σε ένα ημινομαδικό ψηφιακό καθεστώς το οποίο εκθέτει τους ανθρώπους στην ανυπέρβλητη έξη και έλξη της κανονικής ζωής. Μιας ζωής χωρίς το μόνιμο φόβο της τρομοκρατίας, της σιδερένιας πειθαρχίας και της απόλυτης στρατιωτικοποίησης της δημόσιας σφαίρας. Μια ζωή χωρίς την αποκλειστικότητα του μίσους. Μιας ζωής ανθρώπινης δηλαδή. Μιλήστε με φίλους σας που ασχολούνται με τον τουρισμό να σας πουν τι εμπειρίες έχουν την τελευταία πενταετία τουλάχιστον με χιλιάδες Ισραηλινούς που με βουλιμία ζούνε την απλή ζωή στις παραλίες, τα χωριά και τα βουνά της Ελλάδας.
Το Ισραήλ έχει αποδειχθεί ο καλύτερος μαθητής του Καρλ Σμιτ στην παγκόσμια γεωπολιτική, ο περίφημος ορισμός του οποίου είναι πως «η κατεξοχήν πολιτική διάκριση είναι αυτή μεταξύ Φίλου και Εχθρού». Το Ισραήλ έτσι πορεύεται από γεννησιμιού του. Η σαγήνη του μίσους δεν άφησε τη χώρα αυτή να σκεφτεί την εκπληκτική παραίνεση του Μακιαβέλι στον Ηγεμόνα του: «να μη σε μισούν μόνο, κι ας μη σε αγαπούν».
Αυτό δεν το κατάφερε, ούτε θα το καταφέρει.
Όμως, μόνο διά της βίας και του μίσους, η δύναμη όσο ασυναγώνιστη κι αν είναι, δεν αντέχει στο βάθος της ιστορίας. Η κατάρρευση της είναι απλώς ένα παιχνίδι με το χρόνο.
Δημήτρης Χριστόπουλος