Όταν ένας πόλεμος διαρκεί περισσότερο από δυόμιση χρόνια και παρουσιάζει κορύφωση στους βομβαρδισμούς και φονική ένταση στα μέτωπά του, συνήθως γίνεται η πρόβλεψη ότι επίκειται συνθήκη ανακωχής και θα ακολουθήσει ειρηνευτική διαπραγμάτευση. Αυτό δεν ισχύει όμως στον πόλεμο της Ουκρανίας. Λίγο πριν την έναρξή του, έγινε η ύστατη συμφωνία ειρήνης –του Μινσκ, με εγγυήτριες μάλιστα δυνάμεις τη Γαλλία και τη Γερμανία, η οποία δεν εφαρμόστηκε ποτέ– ενώ όταν ο πόλεμος ήταν στα πρώτα του στάδια, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Μπορίς Τζόνσον απέτρεψε τον πρωθυπουργό της Ουκρανίας Ζελένσκι από το να υπογράψει ειρήνη με τη Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη, απειλώντας με την απώλεια στήριξης που ως εκείνη τη στιγμή του παρείχε το ΝΑΤΟ.
Οι μεγάλοι ηττημένοι
Και είναι πλέον σε όλους γνωστό ότι ο μεγάλος χαμένος του πολέμου είναι η Ουκρανία, που έχει χάσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, τις 4 από τις πλουσιότερες επαρχίες τις ελέγχει πλέον ο ρωσικός στρατός, ενώ τις υποτιθέμενες ελεύθερες τις έχουν αγοράσει για ένα «κομμάτι ψωμί» οι αμερικάνικες πολυεθνικές εταιρίες. Αμέσως μετά, στην κατάσταση των ηττημένων, δεν βρίσκεται η Ρωσία και ο πρόεδρος Πούτιν, όπως προέβλεψαν επανειλημμένα οι ΗΠΑ και οι χώρες του ΝΑΤΟ, αλλά η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Η ανατίναξη του αγωγού στη βόρεια θάλασσα, η κατάρρευση του πολιτικού σκηνικού και η ανάδειξη του ακροδεξιού AFD, οι αστρονομικές τιμές στα καύσιμα και στην ενέργεια και η γενική άνοδος των τιμών που οδήγησε τους γερμανούς συνταξιούχους να ψάχνουν στα σκουπίδια, δεν θα είχαν συμβεί χωρίς το ξέσπασμα του πολέμου. Και ενώ όλα αυτά έχουν συμβεί, η αιμορραγία των δισεκατομμυρίων ευρώ από την οικονομία της Γερμανίας και της ΕΕ προς τις πολεμικές βιομηχανίες συνεχίζεται, προξενώντας ανυπολόγιστες καταστροφές στην υγεία, τη στέγη, την παιδεία, τη διατροφή, την έρευνα για την ανάπτυξη και όλα αυτά που έκαναν την Ευρώπη να ξεχωρίζει. Ακόμα και η Ελλάδα στην κατάσταση που βρίσκεται δεσμεύτηκε με καταβολή 2 δισεκατομμυρίων ευρώ στον Ζελένσκι, όπως μας πληροφόρησε η εφημερίδα Εστία στις 13 Ιουνίου.
Τα μέτωπα
Και όλα αυτά την ώρα που στα μέτωπα Ουκρανίας – Ρωσίας οι μάχες κορυφώνονται. 7 νεκροί και 40 τραυματίες από ρωσικό πύραυλο στην πόλη Λβιβ, που βρίσκεται στην πλευρά των πολωνικών συνόρων, με αποτέλεσμα να μπουν σε συναγερμό τα αεροσκάφη της πολωνικής αεροπορίας. Πύραυλοι και drones καταστρέφουν τις υποδομές και τις ενεργειακές εγκαταστάσεις, παρ’ όλο που ο ουκρανικός στρατός ισχυρίζεται ότι τους απέκρουσε. Αποτέλεσμα των χτυπημάτων είναι ο πανικός του πληθυσμού που οδηγείται, εν όψει του χειμώνα, σε μαζική φυγή προς τα ρουμανικά σύνορα. Ο ρωσικός στρατός πλησιάζει στο να καταλάβει την πόλη Ποκρόφσκ στα ανατολικά, που έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, διότι εκτός των άλλων είναι η τελευταία και μοναδική που ελέγχει η Ουκρανία στο Ντονμπάς. Στην πόλη Πολτάβα όπου βρίσκεται μια από τις στρατιωτικές σχολές, βαλλιστικός πύραυλος έπληξε τις εγκαταστάσεις πριν προλάβει να ενεργοποιηθεί ο αντιαεροπορικός συναγερμός με αποτέλεσμα 51 νεκρούς 235 τραυματίες και περισσότερους από 15 αγνοούμενους μέσα στα χαλάσματα των κτηρίων. Παρόμοια με τα παραπάνω χτυπήματα, όχι όμως με τόσους νεκρούς, έγιναν και στο Κίεβο, στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζα.
Στο μεταξύ, πάρα πολλά αναπάντητα ερωτήματα παραμένουν για τη στρατιωτική επέμβαση – εισβολή του ουκρανικού στρατού στην περιοχή του Κουρσκ μέσα στο έδαφος της Ρωσίας. Η ερμηνευτική θεωρία του αντιπερισπασμού και του ελέγχου ρωσικού εδάφους, παρόλο που είναι η επικρατέστερη, δεν απαντάει στο ερώτημα γιατί δεν κινητοποιήθηκε μεγάλος όγκος ρωσικών στρατευμάτων για την απόκρουση. Η ίδια αδράνεια, λένε οι οπαδοί του αντιπερισπασμού, υποτίθεται ότι παρουσιάστηκε και με το πραξικόπημα του μακαρίτη Πρεγκοζίν.
Από την άλλη, η ιστορία του ρώσου συνταγματάρχη Αλεξάντερ Λάπιν, που όταν ανέλαβε υπεύθυνος προστασίας του Κουρσκ διέλυσε το πολιτικο-στρατιωτικό συμβούλιο άμυνας, αδυνάτισε τη γραμμή αντίδρασης είναι μοναδική. Έστειλε ειδοποίηση για τη συγκέντρωση ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή, αλλά συμβιβάστηκε με την απάντηση ότι είναι τέχνασμα και δεν προχώρησε σε καμία προετοιμασία. Και τέλος, ενώ ο τσετσένος Καντίροφ ζήτησε να παραιτηθεί και να παραμείνει μόνον ως οπλίτης, ο Λάπιν μετατέθηκε με τον βαθμό του στην πολεμική ζώνη του Ντονμπάς (in.gr 21/8). Στην ίδια λογική και η αποναρκοθέτηση που έγινε στα σύνορα της περιοχής του Κουρσκ. Ενώ από καιρό γινόταν η συγκέντρωση του 488 ουκρανικού συντάγματος και η προετοιμασία της 144 ταξιαρχίας μηχανοκινήτων στην ουκρανική πλευρά των συνόρων, οι Ρώσοι «εμπνευσμένοι» από σχέδιο επίθεσης προς την Ουκρανία σε αυτό το σημείο, δημιούργησαν ένα διάδρομο μεταξύ των ναρκοπεδίων για να εισβάλουν. Τον διάδρομο αυτό υποτίθεται χρησιμοποίησαν οι ουκρανοί στρατιώτες και εισέβαλαν αυτοί στη Ρωσία, αντί των Ρώσων στην Ουκρανία (Καθημερινή 1/9). Τόσο η δράση του συνταγματάρχη Λάπιν, όσο και η αποναρκοθέτηση δημιουργούν εύλογες απορίες.
Η μάχη της πολεμικής προπαγάνδας
Η επίθεση του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας δεν είναι μόνο στρατιωτική, αλλά και ιδεολογική. Και όσον αφορά την πλευρά των ΗΠΑ και το πώς κατηγορούν για ολοκληρωτισμό τη Ρωσία, είναι λίγο πολύ γνωστά στην Ελλάδα, διότι ακούγονται καθημερινά και επί 24 ώρες, ότι η Ρωσία δεν έχει δημοκρατία, ενώ εμείς έχουμε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ιδεολογικό οπλοστάσιο της Ρωσίας και η αντιδυτική προπαγάνδα που συνεχίζει τη γραμμή του ρώσου φιλοσόφου Αλεξάντερ Ντούγκιν. Ο Ντούγκιν έγινε δυστυχώς ευρύτερα γνωστός στην Ελλάδα όταν δολοφονήθηκε η κόρη του Ντάρια σε δολοφονική επίθεση που είχε στόχο τον ίδιο, τον Αύγουστο του 1922 (μάλιστα οι τρομοκράτες το θεώρησαν μεγάλη επιτυχία, αφού κι αυτή είχε καταλάβει αξιώματα). Ο εθνικιστής Ντούγκιν υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος απογυμνωμένος από εθνικούς φυλετικούς και οικογενειακούς δεσμούς χάνει τη δύναμη που αποκτούσε από τις σχέσεις του και την ταυτότητα του και μετατρέπεται σε υποχείριο της παγκοσμιοποίησης και του καταναλωτισμού. Η απαξίωση της ταυτότητας του ατόμου (ιστορικής, εθνικής, φυλετικής και έμφυλης) οδηγεί στην απαξίωση της ζωής. Τώρα ανασύρθηκε από τα αζήτητα και ο ρώσος διανοητής Κωνσταντίν Λεόντιεφ (1831-1891), στον οποίο βασίζουν την αντίληψη ότι ο εθνικισμός, όπως αυτός της Ουκρανίας, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού πολιτισμού που τελικά εξαφανίζει μέσα από την παγκοσμιοποίηση την ιδιαίτερη εθνική ταυτότητα. Ο φυλετισμός είναι που την προστατεύει. Οι λαοί που απελευθερώθηκαν από τη ρωσική, την αυστροουγγρική και την οθωμανική αυτοκρατορία υποδουλώθηκαν στην παγκοσμιοποιητική ατζέντα που υπηρετεί τον μηδενιστικό κοσμοπολιτισμό. Δηλαδή, ο εθνικισμός στην εποχή μας καταστρέφει τον εθνικό πολιτισμό, χρησιμοποιώντας τα δικά του συνθήματα. Ο ουκρανισμός σήμερα κάτω από τις σημαίες της εθνικής απελευθέρωσης διαλύει την εθνική κουλτούρα και ταυτότητα μέσα στην παγκόσμια χυδαιότητα. Να πεθάνουμε και να σκοτώνουμε –υποστηρίζουν– για τις ιδέες της «ανεξαρτησίας», για να γίνουμε αποικία και να διαλυθούμε στην προοδευτική ανθρωπότητα, που χάνει όμως την ανθρώπινη όψη της μπροστά στα μάτια μας και προτρέπουν στην επιστροφή στον Λεόντιεφ και να ξεχάσουμε τον απατηλό, ευρωπαϊκό τύπο, εθνικισμού.
Ο παράγοντας των ΗΠΑ
Και ενώ σφαίρες και ιδέες διαπερνούν τον αέρα της εμπόλεμης περιοχής, δεν πάνε πίσω και οι αλληλοσυγκρουόμενες προσδοκίες. Οι οπαδοί του συμβιβασμού και της ειρήνης στην Ουκρανία αναμένουν πολλά από μια εκλογική νίκη στις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, που δήλωσε σε συνέντευξη στον Λεξ Φρίντμαν ότι έχει σχέδιο ειρήνευσης, αλλά δεν το αποκαλύπτει για να κάνει έκπληξη, καθώς επίσης ότι διαθέτει και μια ιδέα σχετικά την Κίνα. Από την άλλη, η αντιπρόεδρος του Μπάιντεν και υποψήφια των Δημοκρατικών, Καμάλα Χάρις, ιδανική όπως αποδείχτηκε για να την χειραγωγούν, έχει εισπράξει αμύθητα ποσά στην προεκλογική της εκστρατεία από το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα και από την American Israel Public Affair Committee, τη διαβόητη AIPAC (φανερά προσέφερε 100 εκατομμύρια δολάρια), που επιθυμούν τη διαιώνιση του πολέμου, γιατί η κερδοφορία από τον πόλεμο είναι τεράστια.
Όλα αυτά όμως, και ανεξαρτήτως της έκβασης των εκλογών, έχουν δημιουργήσει έναν αντιαμερικανισμό πρωτοφανή στα ιστορικά δεδομένα. Μεγάλος αριθμός χωρών και κυβερνήσεων στοιχίζονται με τις χώρες των BRICS, όπου αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια και σταθερότητα απ’ ό,τι στη συμμαχία με τις ΗΠΑ. Οι HΠΑ θεωρούνται αποσταθεροποιητικός παράγοντας της οικονομίας και πειρατές που επιθυμούν πλήρεις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία για τον εαυτό τους και μόνο όταν βγάζουν μίζα οι ίδιοι για τις υπόλοιπες συμμαχικές τους χώρες. Ο οικονομικός πόλεμος είναι που οδηγεί και στον στρατιωτικό.
Η Ευρώπη άραγε και η πείρα που διαθέτει στον όλεθρο του πολέμου, θα κατορθώσει να τον σταματήσει;
Γιάννης Βερβέρης
