«Το ένα τρίτο του ημερομισθίου έφευγε σε βενζίνη, λάδια και συντήρηση. Σκεφτόμουν σοβαρά να τα παρατήσω γιατί μαζί με το ενοίκιο και μια φτωχική διατροφή εξανέμιζαν τον μισθό» σημειώνει, στο alfavita.gr νεοδιόριστος εκπαιδευτικός συμπυκνώνοντας μέσα σε μια μικρή πρόταση το μεγάλο πρόβλημα που βιώνουν συνολικά οι εκπαιδευτικοί.
Πρόβλημα που κάνει το βίο αβίωτο στους αναπληρωτές και τους νεοδιόριστους που εργάζονται εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας.
Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, στην Ελλάδα, οι μισθοί των εκπαιδευτικών σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια έχουν μειωθεί πάνω από 40% από το 2010 έως το 2024.
Βαρύ το τίμημα για όσους μετακινούνται από το τόπο διαμονής και έχουν τοποθετηθεί ή διοριστεί σε παραπλήσιες περιοχές που μπορεί να απέχουν ακόμα και εκατοντάδες χιλιόμετρα. Βλέπουν ξαφνικά το κόστος μετακίνησης να εκτοξεύεται σε βάρος της ποιότητας ζωής και πολλοί να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα έξοδα διαβίωσης που δεν καλύπτονται με το μισθό εκατοντάδες εκπαιδευτικοί, αναπληρωτές, νεοδιοριστοι αλλά και μόνιμοι αναγκάζονται να πηγαινοέρχονται σε γκρουπ μετακίνησης από το τόπο που έχουν νοικιάσει σπίτι στα διάφορα σχολεία που έχουν τοποθετηθεί που πολλές φορές απέχουν 30, 50 ή και 100 χιλιόμετρα.
Πόσο πληρώνονται οι εκπαιδευτικοί σε όλο τον κόσμο; Σε ποια θέση βρίσκεται η Ελλάδα…
Στις 10 χώρες με τους πιο κακοπληρωμένους εκπαιδευτικούς ανήκει η Ελλάδα, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΑΣΑ). Συγκεκριμένα, η χώρα μας καταλαμβάνει την έκτη θέση από το τέλος.
Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι ο κατώτατος ετήσιος μικτός μισθός του Έλληνα εκπαιδευτικού είναι:
Το 19% του αντίστοιχου του Λουξεμβούργου
Το 31% του Γερμανού καθηγητή
Το 42% του Φινλανδού
Το 44% του Αυστριακού
Το 45% του Ισπανού
Το 53% του Κυπρίου
Το 57% του Ιταλού
Το 66% του Πορτογάλου
Το 77% του Σλοβένου
Το 52% του Μ.Ο. των χωρών της Ευρωζώνης
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών και… οι μισθοί των άλλων!
Για να κάνει κανείς τον δάσκαλο θα πρέπει να είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη φτώχεια, στην κοινωνική υποβάθμιση, στην κατασυκοφάντησή του
Θέλοντας να δικαιολογήσει τους αστρονομικούς μισθούς των golden boys της ΔΕΗ, η “Καθημερινή” μας λέει εν ολίγοις πως “ό,τι πληρώνεις παίρνεις”. Αν θέλεις αξιόλογο προσωπικό θα πρέπει να του παρέχεις και αντίστοιχες αποδοχές.
Για τους εκπαιδευτικούς υπάρχουν “αυξήσεις – ψίχουλα” πακεταρισμένες, όμως, με “αστραφτερά” λόγια. Όπως αυτά που λέγονται κατά καιρούς σε ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας όταν θέλει να προβάλλει τις εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια που έχουν οι αναπληρωτές ή οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου να μετακινηθούν προς τον τόπο κατοικίας τους και αντίστροφα.
“Η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος της διαρκούς μέριμνας αλλά και της ουσιαστικής αναγνώρισης του έργου των εκπαιδευτικών μας οι οποίοι προσφέρουν τα μέγιστα στην εκπαιδευτική διαδικασία”, αναφέρει στην ανακοίνωσή του το Υπουργείο Παιδείας.
Η “διαρκής μέριμνα” του υπουργείου Παιδείας και η “ουσιαστική αναγνώριση του έργου των εκπαιδευτικών μας οι οποίοι προσφέρουν τα μέγιστα στην εκπαιδευτική διαδικασία” αρχίζει με μια έκπτωση στα εισιτήρια επιστροφής των αναπληρωτών στις οικογένειές τους (καθώς εκεί που υπηρετούν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας ο μισθός τους “καταπίνεται” κυριολεκτικά από το πρώτο 15νθήμερο με τα ενοίκια και το φως, νερό, τηλέφωνο, βενζίνες) και καταλήγει στην καταπληκτική αύξηση των 45 ευρώ καθαρά το μήνα (από 1/1/2024) στο σύνολο των εκπαιδευτικών οι οποίοι, μετά από 10 χρόνια περικοπές, μόνο το 2023 έχασαν 150 ευρώ το μήνα από την απογείωση της τιμής των τροφίμων, της βενζίνης, κλπ
Οι συνθήκες ζωής των δασκάλων στη χώρα μας: Σα να μην πέρασε μια μέρα
«… Οι ταλαίπωροι ούτοι διδάσκαλοι… οι των ευτελεστάτων υπηρετών και ιπποκόμων γλισχρότερον μισθοδοτούμενοι… τας παντοδαπάς περιυβρίσεις και εξευτελισμούς και προπηλακισμούς δεχόμενοι…»
(Εκθεση Ειδικού Επιθεωρητή προς το ΥΠΕΠΘ – 1883).
«Για να κάνει κανείς τον δάσκαλο σήμερα, μ’ αυτές τις συνθήκες, θα πρέπει να είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη φτώχεια, στην κοινωνική υποβάθμιση, στην κατασυκοφάντησή του…»
(Αποτελέσματα έρευνας, Εκπαιδευτικό Συνέδριο ΟΛΜΕ – 1993)
«Φρίκη με κατέλαβε ότε εν έτει 1885 διωρίσθην γενικός δ/ντής δημοτικής εκπαιδεύσεως, εν τω υπουργείω Παιδείας. Ουδείς δημοδιδάσκαλος ήτο εν ασφαλεία. Ο βουλευτής, ο κομματάρχης, ο παντοπώλης, ηδύνατο να τον μεταθέσουν, να τον παύσουν… Ενας βουλευτής είχεν είπει: Και τι βουλευτής είμαι εγώ, όταν δεν δύναμαι να παύσω ούτε ένα δημοδιδάσκαλον;»
(Αναμνήσεις του παιδαγωγού Παναγιώτη Οικονόμου)
«Αν όμως όλοι διασκεδάζωσιν, υπάρχουσιν ατυχή τινα όντα, άτινα κάθηνται επί ανημμένων ανθράκων, κατά τον μήνα τούτον. Τα όντα ταύτα είναι οι διδάσκαλοι, οι είλωτες της πολιτείας, οι παρίαι της δημοσίας υπηρεσίας. Κατά τον μήνα τούτον διορίζονται, μετατίθενται ή απολύονται οι ανά τας πόλεις και τας κώμας και τα χωρία διδάσκαλοι και διδασκάλισσαι από των γυμνασιαρχών μέχρι των επιστατών»
(Ο λογοτέχνης και εκπαιδευτικός Α. Κουρτίδης το 1887 περιγράφει εικόνες από την αθηναϊκή ζωή τον Αύγουστο)
«Εχω είκοσι χρόνια υπηρεσία εγώ και η γυναίκα μου που είναι δασκάλα άλλα τόσα και δεν είμαστε σε θέση να συντηρήσουμε την κόρη μας που είχε την ατυχία να πετύχει την είσοδό της σε AEI εκτός τόπου κατοικίας… τι άλλο να πω. Αρνούμαι στα 50 μου να χτυπάω την πόρτα των ιδιαιτέρων… Το θεωρώ εξευτελιστικό να μην μπορούμε να ζήσουμε από τον μισθό μας…»
(Γ. Κότσιρας, εκπαιδευτικός – στοιχεία έρευνας 2003)
«Είμαι ήδη 3 χρόνια στην περιοχή, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι και δεν βλέπω φως επιστροφής. Η οικογένεια έχει μείνει πίσω, ζω σαν μετανάστης, τα χρήματα δεν φτάνουν πλέον ούτε για τα στοιχειώδη, συμπληρώνω τη διατροφή σε διάφορα συσσίτια και αναγκάζομαι πολλά βράδια, κρυφά, να βοηθάω στην κουζίνα μιας ταβέρνας. Εχω απελπιστεί και όλο και πιο πολύ μου έρχεται να τα παρατήσω»
(Ν.Κ., δάσκαλος στην Ορεστιάδα– Αδημοσίευτη ποιοτική έρευνα για τις συνθήκες ζωής των εκπαιδευτικών, 2014)
«Με 800 ευρώ τον μήνα και μια οικογένεια με δύο παιδιά πίσω σου, ίσα ίσα που επιβιώνεις», διηγείται. «Κάθε ταξίδι στο σπίτι κόστιζε 150 ευρώ κι έτσι πολύ σπάνια μπορούσα να επιστρέψω στην οικογένειά μου, η γυναίκα μου και τα παιδιά ζορίζονταν πολύ. Δεν είναι εύκολο να διαλύεται μια οικογένεια. Κρατηθήκαμε με νύχια και με δόντια…Εδώ, οι καθηγητές αναγκάζονται να αλλάζουν 3 και 4 σχολεία την εβδομάδα μέσα στο χιόνι, τον πάγο και την ομίχλη, σε δρόμους δύσβατους και μετρώντας τα ελάχιστα χρήματά τους για τις βενζίνες».
(Βασίλης Λιόντος, καθηγητής Κοινωνιολογίας το 2016. Στα 43 του διορίστηκε στη Φλώρινα, κυριολεκτικά στην άλλη άκρη της Ελλάδας, αφού το σπίτι του είναι στα Χανιά).
«Έντεκα χρόνια αναπληρωτής Τζια, Κάσο, Τήνο, Κρήτη, πάλι Τζια, Μύκονο, Λέρο, Μύκονο. Η γυναίκα μου σχεδόν εννιά χρόνια αναπληρώτρια. Οταν γεννούσε το τρίτο μας παιδί πήρα δύο μέρες ειδική άδεια και δύο αναρρωτική. Από αυτές που τις χρεώνουν και δεν πληρώνεσαι κανονικά. Τον είδα τελικά τον μικρό μου να γεννιέται. Μα δεν τον είδα καλά-καλά να μεγαλώνει. Έντεκα χρόνια το ίδιο τροπάρι, απόλυση, ταμείο, δηλώσεις, αγωνία, πρόσληψη, βαλίτσα, αμάξι, ταξίδι, στομάχι, κόμπος, ζωή ρουλέτα. Επτά χρόνια μετά καταφέραμε να βρεθούμε στον ίδιο τόπο στη Μύκονο. Δεν θυμάμαι αν είχαμε πολλά να πούμε πλέον.»
(Τάσος Π. Φυσικός, 2021)
Το πρώτο κείμενο απέχει από το τελευταίο περίπου 140 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά…
«Το κράτος, εξάλλου, ας θελήσει επιτέλους να σκεφτεί ότι δεν είναι επιχειρηματίας που το σχολείο είναι απλώς ένα μαγαζί του κι ο εκπαιδευτικός ο υπάλληλος του μαγαζιού αυτού… Αν το κράτος εξακολουθήσει να κάνει εμπορικούς υπολογισμούς και να αναγκάζει τον εκπαιδευτικό έστω και μια στιγμή της μέρας του να ξοδεύει έξω από το σχολείο για τη διατροφή του, ε, τότε αλίμονο στα νιάτα που μπαίνουνε μέσα σε τέτοια εμπορικά καταστήματα»
(M. Κουντουράς)
