Στη δημόσια συζήτηση για το -αυτονόητο- δικαίωμα για όλα τα άτομα στον γάμο κυριαρχεί συχνά η εστίαση στη Νέα Δημοκρατία και στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Αυτό που αναδύεται είναι η εικόνα ενός μεταρρυθμιστή πρωθυπουργού που δεν διστάζει να έρθει σε σύγκρουση με τις παραδοσιακές δυνάμεις του κόμματός του και αψηφά το περίφημο πολιτικό κόστος. Η ανάλυση αυτή χάνει κάτι ουσιώδες κατά τη γνώμη μου. Το γεγονός ότι η νομοθέτηση για τα ίσα δικαιώματα δεν είναι μια κυβερνητική παραχώρηση. Είναι, αντίθετα, προϊόν κοινωνικών διεκδικήσεων «από τα κάτω» που έχουν μεταβάλει τα τελευταία χρόνια την εικόνα της ελληνικής κοινωνίας.
Ο αγώνας κατά των έμφυλων διακρίσεων, η δυναμική αντιπαράθεση με τη λογική της πατριαρχίας και του σεξισμού, η μαζικότητα και ο μαχητικός χαρακτήρας του ετήσιου Gay Pride, η καθημερινή ανυπακοή ανθρώπων που δεν σκύβουν το κεφάλι στις ομοφοβικές εκδηλώσεις στο λεωφορείο, στην εργασία, στον δρόμο συγκροτούν ένα πολύμορφο κίνημα που κατέκτησε, με μεγάλο κόπο, χώρο στην κοινωνική ζωή της χώρας. Αυτό που φάνταζε μειοψηφικό ή και ακραίο, σήμερα είναι πλειοψηφικό και κυρίαρχο ειδικά στις τάξεις της ελληνικής νεολαίας. Και αυτό είναι ένα μάθημα για την Αριστερά. Τα κινήματα -όταν είναι πληθυντικά, οριζόντια και δεν εγκλωβίζονται σε προκαθορισμένες φόρμες- είναι αυτά που αλλάζουν την κοινωνία και οδηγούν ακόμα και συντηρητικές πολιτικές στην ανάγκη να συνομιλήσουν με τα αιτήματά τους.
Η Αριστερά, για να είμαστε ειλικρινείς, υπήρξε για χρόνια επιφυλακτική απέναντι στο νεανικό κίνημα ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις και στα δικαιώματα των ομόφυλων ατόμων. Η ευθύνη δεν βαραίνει όλες τις εκδοχές της- είναι άλλωστε γνωστό ότι η ριζοσπαστική και η ανανεωτική αριστερά είχαν καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του ζητήματος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα είναι καλά. Ακόμα και σήμερα κόμματα που θέλουν να προσδιορίζονται ως προοδευτικά ή και αριστερά εμφανίζονται είτε διχασμένα, είτε αρνητικά στο ζήτημα του γάμου για όλα τα άτομα. Η κριτική τους δεν εκκινεί από ριζοσπαστικές θέσεις. Το ΚΚΕ έσπευσε με ένα κείμενο 4.800 λέξεων να μας θυμίσει ότι οι συμπαθητικές καρδούλες του κ. Κουτσούμπα δεν απευθύνονται σε όλους και όλες. Για να το πω όσο πιο απλά: αυτή τη στιγμή το ΚΚΕ αρνείται το δικαίωμα του γάμου -ενός πολιτικού δικαιώματος- σε όλους τους πολίτες. Και για να το κάνει αυτό επικαλείται κινδυνολογικά σενάρια για την καταστροφή της οικογένειας που παραπέμπουν σε κόκκινους ιερείς. Την ίδια ώρα στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ακούγονται επιχειρήματα που φανερώνουν τη σχέση βουλευτών του με εκκλησιαστικούς κύκλους ή απλά την επιρροή συντηρητικών αντιλήψεων πολύ μακριά από τις αναζητήσεις της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, τελικά δεν είναι.
Η Νέα Αριστερά από την πρώτη στιγμή, πριν ακόμα την κατάθεση του νομοσχεδίου, δήλωσε ότι θα υπερψηφίσει κάθε ρύθμιση που συγχρονίζει την έννομη τάξη με το πολιτικό δικαίωμα του γάμου για όλα τα άτομα ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Αυτή είναι μια θέση αρχών που δεν επιδέχεται παρερμηνείες. Και αυτή μας επιτρέπει να είμαστε ξεκάθαροι και ξεκάθαρες στην κριτική μας: το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση είναι ένα μετέωρο βήμα προς τα μπροστά, καθώς αναπαράγει διακρίσεις στο δικαίωμα όλων των ατόμων στην τεκνοθεσία. Εχουν διατυπωθεί, και από τις στήλες της «Εφ.Συν.», χρήσιμες απόψεις που μας βοηθούν να κατανοήσουμε το σύνθετο αυτό πεδίο.
Ενα πράγμα όμως είναι καθαρό: ότι ο όποιος προβληματισμός για την παρένθετη κυοφορία δεν μπορεί να οδηγεί -εφόσον αυτή είναι θεσμοθετημένη- σε ένα νέο καθεστώς διακρίσεων για τα ομόφυλα ζευγάρια. Τα δικαιώματα είναι απόλυτα. Αν δεν ισχύουν για όλα τα άτομα μιας κοινωνίας, είναι σαν να μην ισχύουν για κανένα. Και η δική μας δουλειά, ο ρόλος της Νέας Αριστεράς, είναι αυτή η γενική αρχή να ισχύει για όλα τα δικαιώματα. Για το δικαίωμα στην ελευθερία, στην ισότητα, στην ασφάλεια. Για το δικαίωμα της ελληνικής κοινωνίας να απαλλαγεί από τις διακρίσεις, τις ορατές και τις αόρατες, που μετέτρεπαν για δεκαετίες συμπολίτες μας σε αόρατους και σε αόρατες για έναν απλό λόγο: ότι απολάμβαναν τον έρωτα και τη ζωή τους με τον τρόπο που ήθελαν και επιθυμούσαν.
Κωστής Καρπόζηλος
