Η συζήτηση και ψήφιση του Προϋπολογισμού για το 2024, όπως ήταν αναμενόμενο υπερψηφίστηκε μόνο από τη ΝΔ και καταψηφίστηκε από ολόκληρη την αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση αυτό που επιδίωξε ήταν να περάσει όσο το δυνατό λιγότερο αποσταθεροποιημένη η εξωραϊσμένη εικόνα για την οικονομική κατάσταση της χώρας και να αποκρυβούν οι δυσμενείς συνθήκες ζωής της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού. Βγήκε, ωστόσο, με σημαντικές απώλειες ιδίως λόγω των πληγμάτων που δέχθηκε το ανύπαρκτο βάθος του σχεδιασμού της, και η απόκρυψη της πορείας προς μια στασιμότητα που θα πληρώσουν τα πληττόμενα ήδη κοινωνικά στρώματα στο πολλαπλάσιο.
Τώρα, όμως, αρχίζει το κύριο μέρος υλοποίησης του προγράμματός της που έχει σχεδιάσει για τη δεύτερη θητεία της. Είναι η νεοφιλελεύθερη εμβάθυνση, με το προσωνύμιο «μεταρρύθμιση».
Δεν θα περιορίζεται μόνο στην εντατικοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων –βλέπουμε συνεχώς να εκχωρεί δημόσια περιουσία ή να αφοπλίζει το κράτος όπως, πχ, στη χρηματοπιστωτική και την ενεργειακή πολιτική– αλλά θα παρεμβαίνει και θα αλλάζει θεσμικά ολόκληρους τομείς. Μπροστά μας βρίσκεται ήδη η ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ ενώ έπεται ο τομέας της εργασίας, της κοινωνικής ασφάλισης, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού, της υγείας κ.ά.
Ιδεολογική μάχη
Θα είναι μια ιδεολογική μάχη. Η ΝΔ θα επιχειρήσει να αποσπάσει τη συναίνεση της πλειοψηφίας της κοινωνίας, εκτιμώντας ότι έχει προχωρήσει αρκετά η μετατόπισή της προς συντηρητικότερες θέσεις με την Αριστερά σε ιδεολογική άμυνα ή και πολιτική υποχώρηση. Έχει όλα –σχεδόν– τα μέσα ενημέρωσης πρόσφορα να δώσει τη μάχη, να πιέσει την Αριστερά για να της δημιουργήσει χρήσιμες για την πολιτική της ρωγμές. Θα αποβλέπει, με τις διαφοροποιήσεις που θα καταγραφούν, να ακυρώσει ή να αποδυναμώσει ένα σχεδιασμό, αργότερα, όπου θα αντιπαρατεθεί, ενόψει εκλογών, ένα εναλλακτικό πρόγραμμα.
Η πρόταση της Δεξιάς για τα ΑΕΙ, ως πρώτο βήμα, είναι ένα τεστ. Ήδη το ΠΑΣΟΚ δια του Ν. Ανδρουλάκη μίλησε για διάλογο όταν έλθει το νομοσχέδιο, «διότι θέλουμε να είμαστε μια σύγχρονη χώρα» και ότι «αν ιδρυθεί ένα μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο στα πρότυπα των αμερικανικών και ευρωπαϊκών με campus, με έρευνα, δεν θα μπούμε εμπόδιο». Σαφής η υποχώρηση στη διατύπωση του Κ. Μητσοτάκη στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι «θα έχει πολύ ενδιαφέρον ο διάλογος που θα ακολουθήσει για να φανεί ποιος είναι στην πράξη ο ειλικρινά εκσυγχρονιστικός, ο ειλικρινά προοδευτικός».
Κάποια κενά στον ΣΥΡΙΖΑ
Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπήρξαν σχετικές τοποθετήσεις. Το τμήμα Παιδείας σε ανακοίνωσή του τόνιζε την κατηγορηματική του αντίθεση στην ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ. Ο Κ. Μητσοτάκης θέλει «ένα ακριβό, κατευθυνόμενο από την αγορά ίδρυμα, με πολύ αμφίβολη ποιότητα εκπαίδευσης» σημειώνει και προσθέτει: «τα παιδιά σπουδάζουν στο εξωτερικό και στα κολέγια γιατί η ΝΔ τα έχει αφήσει έξω από τα δημόσια πανεπιστήμια». Η εκπρόσωπος Δώρα Αυγέρη, για το ίδιο θέμα επικρίνει την κυβέρνηση διότι «αναφέρει απολύτως υποκριτικά ως πρώτη προτεραιότητα το δημόσιο Πανεπιστήμιο, ενώ επί σχεδόν πέντε χρόνια κάνει τα πάντα για την απαξίωσή του και τώρα παίζει επικίνδυνα παιχνίδια με το Σύνταγμα».
Υπάρχουν, ωστόσο, βουλευτές και βουλεύτριες του κόμματος που έχουν δημόσια εκφράσει συγκαταβατική θέση προς τον θεσμό των ιδιωτικών ΑΕΙ. Είναι ο βουλευτής Π. Παππάς, και πρόσφατα ο βουλευτής Χάρης Μαμουλάκης αλλά πολύ πιθανό και άλλοι βουλευτές. Η πιο εξέχουσα περίπτωση είναι της κ. Α. Λινού, που είναι και τομεάρχης στα θέματα Παιδείας, η οποία στο παρελθόν είχε τοποθετηθεί θετικά στον διάλογο για το ζήτημα και έως αυτή τη στιγμή δεν έχει μιλήσει καθόλου. Το πιο ανεξήγητο, όμως, κενό είναι η μη τοποθέτηση του ίδιου του Στ. Κασσελάκη, που δεν αφήνει τίποτε που να μην σχολιάσει αυθημερόν, αν και στην τελευταία συνεδρίαση της ΚΟ τοποθετήθηκε αρνητικά. Αν και υπήρξε διαφορετική διατύπωσή του στην ομιλία του στην ΚΕ στο Πρέζιντεντ όπου αναφερόταν σε «ένα μεγάλο αποδοτικό κράτος πρόνοιας με δημόσια και ιδιωτική παιδεία και υγεία». Η τελική τοποθέτηση του κόμματος προβλέπεται να περάσει από δύσκολες στιγμές. Προς το παρόν έχουμε ένα κάπως θολό τοπίο το οποίο διευρύνει και το περιθώριο να ασκήσει πίεση ο Κ. Μητσοτάκης γνωρίζοντας ότι ένα μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως δυνητικών και διεκδικήσιμων, βλέπει θετικά τη «μεταρρύθμιση».
Θα είναι μια δοκιμασία της γραμμής «στροφή προς το κέντρο» όπως την είδαμε να αποτυπώνεται στην υπερψήφιση από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ των αμυντικών δαπανών, στην έμφαση –με έντονα ίχνη φοβίας– που δείχνει ο ίδιος ο πρόεδρός του για τους 500.000 εργάτες από το Πακιστάν. Με την ενδεχόμενη συμφωνία Ελλάδας – Πακιστάν είπε «θα ξεκλειδωθεί ένας τεράστιος αριθμός θέσεων εργασίας για του Πακιστανούς πολίτες». Και η εναντίωση στην αποστολή Φρεγάτας στην Ερυθρά Θάλασσα, σωστή ασφαλώς, δίνει έμφαση στην εκτίμηση ότι θέτει σε κίνδυνο τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Στον ίδιο στόχο, την προσέλκυση του Κέντρου –το διεκδικεί και ο Κ. Μητσοτάκης, βεβαίως– αποβλέπει επαναλαμβανόμενη ερώτηση προς τη ΝΔ, και στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό, να αποκαλύψει τα σημεία της πρόσφατης συμφωνίας Ελλάδας – Τουρκίας που έχουν σχέση με την εθνική κυριαρχία της χώρας.
Σαφής η Νέα Αριστερά
Η τοποθέτηση της Νέας Αριστεράς για το ζήτημα των ιδιωτικών ΑΕΙ ήταν απολύτως σαφής. Με ανάρτησή του ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, Αλέξης Χαρίτσης έχει μια ολοκληρωμένη τοποθέτηση. Αναδημοσιεύουμε τρία αποσπάσματα.
«Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στρέφεται εναντίον του πυρήνα του δημοσίου πανεπιστημίου που έχει λειτουργήσει ως μηχανισμός ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας για τους αποφοίτους του. Να το πούμε απλά: η μόρφωση για τη Νέα Δημοκρατία δεν είναι δικαίωμα. Είναι προνόμιο για εκείνους που μπορούν να την πληρώσουν».
«Η χώρα σήμερα έχει ανάγκη από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να θέτει τα θεμέλια για τους μεγάλους τεχνολογικούς μετασχηματισμούς που έπονται, αλλαγές που απαιτούν στρατηγικό και μακρόπνοο σχεδιασμό τόσο από την Πολιτεία όσο και από την εκπαιδευτική κοινότητα. Άρα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση οφείλει να επενδύσει στην παροχή σφαιρικής γνώσης που θα συμβάλλει στην προετοιμασία της χώρας για τις προκλήσεις που έρχονται. Γνώση που δεν πρόκειται να παρέχεται από ιδιωτικά ιδρύματα που θα κινούνται αποκλειστικά και μόνο στη βάση της εφήμερης ανταπόκρισης της προσφοράς και της ζήτησης. Τέτοια εξέλιξη, θα υπονομεύσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων και θα οδηγήσει σε άναρχο εμπόριο ελπίδας όπου τα πτυχία θα αγοράζονται και θα πωλούνται από «ιδρύματα» αμφίβολης σοβαρότητας».
«Η Νέα Αριστερά καλεί σε μέτωπο ανυπακοής στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Να μην περάσει η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Να ηττηθεί ο ιδεολογικός πυρήνας της κυβέρνησης της Δεξιάς που σε κάθε πρόβλημα βλέπει ως λύση την ιδιωτικοποίηση και την κατεδάφιση των δημόσιων υποδομών».
Είναι μια σαφής τοποθέτηση και ταυτόχρονα πρόταση. Αυτή θα είναι μια σταθερή οπτική της Νέας Αριστεράς, όπως εξάλλου φάνηκε και από τις τοποθετήσεις των στελεχών της στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό.
Προς τη Συνδιάσκεψη
Εν τω μεταξύ, μετά τις τοποθετήσεις στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό που είχε πολλά ιδεολογικά και προγραμματικά στοιχεία, εκτός από πολιτική και προτάσεις για μεγάλο αριθμό ζητημάτων, η Νέα Αριστερά προετοιμάζει τα επόμενα βήματά της, έχοντας κατά νου ότι έχει κιόλας καθυστερήσει, ενώ οι πρώτες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πρέπει να επιταχύνει και να συστηματοποιήσει την παρέμβασή της. Από τώρα έως τα μέσα Φεβρουαρίου προγραμματίζεται μια πολιτική και οργανωτική δραστηριότητα που θα ολοκληρωθεί σε μια πανελλαδική Συνδιάσκεψη που σε μεγάλο βαθμό θα είναι και το σώμα που θα προετοιμάσει το περιεχόμενο των θέσεων για τις ευρωεκλογές.
Έντονη είναι και η οργανωτική δραστηριότητα της Νέας Αριστεράς. Ήδη συνεδριάζουν σε κάθε περιοχή τα μέλη που είχαν αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ ή άλλα που προσέρχονται για πρώτη φορά ή εκ νέου και συγκροτούν οργανώσεις με μεταβατικές συντονιστικές επιτροπές. Υπάρχει ένα ευρύ κεντρικό οργανωτικό συντονιστικό που επιμελείται την όλη προσπάθεια με υπεύθυνο τον Δημήτρη Τζανακόπουλο. Μια σύνοδος των μελών της Κεντρικής Επιτροπής που έχουν αποχωρήσει, προγραμματίζεται για τις 4 Ιανουαρίου και ενδεχομένως μια δεύτερη στα μέσα Ιανουαρίου. Συγχρόνως σχεδιάζεται καμπάνιες για πολύ σοβαρά ζητήματα ενώ ετοιμάζονται τέσσερις νομοθετικές παρεμβάσεις σε θέματα αιχμής όπως το δίδυμο ακρίβεια – ανεργία, η κλιματική κρίση, τα ομόφυλα ζευγάρια και το στεγαστικό.
Άρης Καραντινός
